युद्धनीती

गनिमी कावा

गनिमी कावा ही एक युद्धनीती आहे.

गनिमी कावा अथवा इंग्रजीत गुरिला वॉर हे एक प्रकारचे युद्धतंत्र आहे. यात अतिशय कमी संख्यबळाने तुलनेने मोठ्या सैन्यास जेरीस आणता येते. यात मुख्य डावपेच बेसावध शत्रूवर अचानक हल्ला करून त्याची जास्तीत जास्त हानी करून, शत्रू सावध होण्यापूर्वी माघार घेतली जाते. असे अनेक छुपे अचानक हल्ले केल्याने शत्रूच्या मनोधैर्य खच्ची होते. गनिमी काव्याचा वापर करून छोटे सैन्य मोठ्या सैन्याचा पराभव करू शकते. महाराष्ट्रातील सह्याद्रीजवळील प्रदेश ह्या युद्धनीतीच्या वापरास अत्यंत सोयीचा आहे.

शहाजीराजांनी निजामशाहीच्या अखेरच्या दिवसात ह्या पद्धतीचा वापर केला. शिवाजीराजांच्या युद्धनीतीत गनिमी काव्याचे महत्त्व खूप आहे.शिवाजी महाराजांनी गनिमी कावा या युद्धनितीचा अत्यंत प्रभावीपणे वापर केला.

नाही..! दुर्योधन श्री कृष्णाच्या पायाजवळ बसला असला तरी कृष्णाला मुत्सद्देगिरी करायला आवडत नाही आणि दुर्योधनासह त्याचा सारथी होण्यास आवडले नसते...

वास्तविक महाभारताचा खरा अर्थ आपल्याला माहित नाही.. सत्य हे आहे की रक्तपात इतिहासाला अभिमान देते कारण शहादत आणि पराक्रमाची चमक युद्धाशिवाय कमी असते.  परंतु महाभारत युद्ध नाही तर महाभारत ही भारताच्या शांततेसाठी बलिदान आहे..

कोणत्याही कार्यामागे एक उद्देश असतो..
मी आपल्याला समजावण्याचा प्रयत्न करतो..

* महाभारत युद्ध का झाले?
लोकांना वाटते की कौरवांनी पाच गावांची मागणी नाकारली आणि एका विशाल मेळाव्यात पांचालीचा अपमान केला, हे महाभारताच्या युद्धाचे मुख्य कारण आहे..
नाही..! युद्धासाठी हा मुद्दाम मुद्दा होता... विचार करा!  जो कृष्ण सुदामासाठी राजवाडा तयार करु शकतो, तो त्याच्या प्रिय सखा अर्जुनासाठी जमीन देऊ शकत नव्हता?  पण त्यांनी तसे केले नाही..
जर कौरवांनी केलेले शील हरन ही अमर्यादित होते. तर पांडवांनी आपल्या पत्नीला पणाला लावणे ही कोणती मर्यादा होती? 
कृष्णा महान आहे कारण त्यांनी या सर्व लहान-लहान मुद्द्यांना युद्धासाठी मोठे बनविले.. कारण समाजातील ज्ञानाच्या विस्ताराबरोबरच कु-रिती समाजात राहणार्या प्रत्येक मनुष्याच्या दैनंदिन जीवनातही गुंतलेली होती..  याचे उदाहरण म्हणजे त्यांनी जर कौरवांना वाईट मानले तर ते देखील जुगारी होते.  जर आपण पांडवांना चांगले मानले तर ते देखील जुगारी होते..  कृष्णाची ही चिंता होती की माणूस भौतिकवादात गुंतलेला आहे आणि जबाबदार्यांकडे दुर्लक्ष करतो आहे..  जर राजा असा असेल तर प्रजेची दिशाभूल होईल.  जर शत्रू वाढत गेले तर युद्धे वाढतील आणि प्रजेची शांतता गमावेल.  यंत्रणा ठप्प पडतील.  आणि जर युद्धे झाली तर जाती एक-एक करून शस्त्राच्या वापराने संपतील, कारण रामायण काळात लोक शस्त्रे मिळवण्यासाठी तपश्चर्या करीत असत, परंतु महाभारताच्या काळापासून लोकांनी स्वत: विध्वंसक शस्त्रे बनवायला सुरुवात केली.  ही त्यांची सर्वात मोठी चिंता होती..  कुरींतींनी वेढलेला एखादा माणूस प्राणघातक शस्त्रे ठेवतो, तर समाजाची शांती गमावण्याच्या धोक्याबद्दल विचार करा..  मी आताचे त्याचे उदाहरण देतो.  पाकिस्तान अणु-समृद्ध दहशतवादाचे जन्मस्थान आहे आणि ही भारतासाठी कायमची चिंता आहे.  कृष्णालासुद्धा ही मोठी चिंताजनक बाब होती..  त्यानीं छोट्या छोट्या मुद्द्यांमध्ये एक वस्ती तयार केली जेणेकरून शस्त्रे कशी तयार करावी हे माहित असलेले किंवा त्यांचे ऑपरेट कसे करावे किंवा कसे ठेवता येईल हे माहित असलेल्या प्रत्येक योद्धाला रणांगणावर खेचले जाऊ शकते आणि युद्धाच्या वेळी त्या सर्वांचा नाश होऊ शकतो.. हे युद्ध महाभारत आहे कारण कृष्णाने वर्तमानातील सर्व योद्धांना ठार करून भविष्यातील शांततेसाठी शस्त्रे नष्ट करून भविष्यातील पिढीला शांतता व शांतीचा आशीर्वाद दिला.

* स्वत: कृष्णाने युद्ध का केले नाही?  तुम्ही पहाल की दोन्ही बाजूनीं
रणांगणावर एक-एक वीर योद्धा होता, परंतु तरीही दोन्ही गटांना कृष्णाची गरज होती...
अखेर का?  याचा अर्थ असा की कृष्णाकडे अशी शस्त्रे होती जी या सेनेच्या शस्त्रेपेक्षा कितीतरी चांगली होती जी कोणत्याही क्षणी युद्धाची वृत्ती बदलू शकतील.  जर कृष्णाने लढाई केली असती तर त्यांनी आपली सामरिक शक्ती गमावली असती आणि युद्धानंतर एखाद्या नायका प्रमाणे आवश्यकतेनुसार योग्य ठिकाणी शक्तिचा वापर करणे आवश्यक होते, म्हणून त्यांनी आपली रणनीतिक शक्ती वाचविण्यासाठी स्वत: ला युद्धापासून दूर ठेवले.  त्यांना माहित होते की रामायण युद्धानंतर भारताने २००० वर्षे शांततेत घालविली, त्यानंतर या युद्धानंतरही म्हणजेच महाभारत, भारत दीर्घकाळ शांतीत आयुष्य जगेल आणि भारत शांततेत सुमारे 3300 वर्षे शांततामय बनले... ...

(युद्धानंतर कृष्णाची भूमिका.....)
कृष्णाची भूमिका येथेच संपली नाही.  पांडवांची भूमिका संपुष्टात आली..  त्यांना गुप्त धडा मिळाला आणि युद्धाची भीतीही संपली, यामुळे अर्जुन आपला गांडीव चालविणे विसरला.  आणी कृष्णाने देवतांची सर्व पदे रद्द केली... ..  महाभारत काळात देवतांचे अस्तित्वही संपले.  ते सामरिक ज्ञानाने परिपूर्ण असल्यामुळे त्यांची विनाशकारी शस्त्रे पुढे केली जाऊ नये म्हणून त्यांची भूमिका देखील रद्द केली गेली.  त्यांनी उर्वरित काही राक्षसांना ठार केले किंवा त्याच्या मुलाने मारले.  आणि म्हणूनच सूर आणि असुरांच्या दीर्घ युद्धाचा अंत झाला.  आणि उरलेले लोक जे निष्पाप लोक होते आणि त्यांचे प्रादेशिक राजे ज्यांचा हेतू होता की समाजात अराजकता पसरवू नये....

* त्यांच्या उद्दीष्टांचे पुष्टीकरण ... ..
जेव्हा त्यांनी युद्ध न केले तेव्हा अर्जुनाला गीतेचा पाठ दाखवून आपला हेतू दर्शविला.  म्हणजेच, कृष्णाला प्रत्येक परिस्थितीत युद्ध हवे होते.  अन्यथा कृष्णाने पुढाकार घेतला असता तरी काही अटींसह युद्धबंदी लागू शकली असती.  आजच्या भाषेत सुरुवातीपासून शेवटपर्यंत कृष्णाला पाठीमागून फलंदाजी करणे अनेक गोष्टी प्रकट करते.... 😊