मृदा
- महाराष्ट्र:
- अमरावती
- अकोला
- बुलढाणा
- जळगाव
- लातूर
- नागपूर
- वर्धा
- यवतमाळ
- औरंगाबाद
- जालना
- बीड
- परभणी
- हिंगोली
- उस्मानाबाद
- सोलापूर
- कोल्हापूर
- मध्य प्रदेश:
- पश्चिम मध्य प्रदेशातील काही भाग
- गुजरात:
- सौराष्ट्र
- कच्छ
- आंध्र प्रदेश:
- काही भाग
- तामिळनाडू:
- काही भाग
काळी मृदा ही दख्खनच्या पठारावर मोठ्या प्रमाणावर आढळते. या मृदेमध्ये लोह, चुना, मॅग्नेशियम कार्बोनेट आणि ॲल्युमिना भरपूर प्रमाणात असते.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
तुमच्या प्रश्नाचं उत्तर खालीलप्रमाणे:
सह्याद्रीच्या पश्चिम भागात बेसाल्ट खडकापासून जांभा मृदा तयार होते.
जांभा मृदा ही उष्णकटिबंधीय प्रदेशात (Tropical region) आढळणारी एक प्रकारची मृदा आहे. ही मृदा लोह ऑक्साईड (iron oxide) आणि ॲल्युमिनियम ऑक्साईड (aluminum oxide) यांच्यामुळे लालसर रंगाची असते.
बेसाल्ट खडक हा अग्निजन्य खडक (igneous rock) आहे. सह्याद्रीच्या पश्चिम भागात मोठ्या प्रमाणात बेसाल्ट खडक आढळतो. या खडकाचं अपक्षरण (weathering) होऊन जांभा मृदा तयार होते.
जांभा मृदेची निर्मिती:
- बेसाल्ट खडकाचे अपक्षरण.
- लोह ऑक्साईड आणि ॲल्युमिनियम ऑक्साईडची निर्मिती.
- पाण्याचा निचरा (water drainage) होऊन पोषक तत्वांचा ऱ्हास.
जंगल मृद (Forest soil) सहसा गडद रंगाची असते. रंगातील हा गडदपणा अनेक घटकांवर अवलंबून असतो, जसे की जमिनीतील जैविक पदार्थ, खनिजे आणि ओलावा.
- जैविक पदार्थ: जंगल जमिनीमध्ये भरपूर प्रमाणात पाने, फांद्या आणि इतर सेंद्रिय पदार्थ मिसळलेले असतात. या सेंद्रिय पदार्थांच्या Decomposition (विघटन) प्रक्रियेतून 'Humus' नावाचा पदार्थ तयार होतो, ज्यामुळे जमिनीला गडद रंग येतो.
- खनिजे: जमिनीमध्ये लोह आणि manganese सारखी खनिजे असल्यामुळे रंग गडद होऊ शकतो.
- ओलावा: ओलावा जास्त असेल, तरी जमिनीचा रंग गडद दिसतो.
त्यामुळे, जंगल मृदेचा रंग गडद तपकिरी ते काळा असू शकतो.