मराठी व्याकरण

सर्व वर्ण जोडाक्षरे (Sarva Varna Jodakshare):

मराठी भाषेत, 'जोडाक्षरे' म्हणजे दोन किंवा अधिक व्यंजने एकत्र येऊन बनलेले अक्षर. ह्या अक्षरांमध्ये एक व्यंजन अर्धवट (half/incomplete) असते आणि ते दुसर्‍या व्यंजनाला जोडून उच्चारले जाते.

उदाहरणार्थ:

• क् + य = क्य (वाक्य)
• त् + र = त्र (पत्र)
• श् + र = श्र (श्रम)
• स् + त = स्त (पुस्तक)

जोडाक्षरांचे प्रकार:

1. उभी जोडणी: एका व्यंजनाच्या खाली दुसरे व्यंजन जोडले जाते.
2. आडवी जोडणी: दोन व्यंजने एकमेकांना आडवी जोडून तयार होतात.
3. संयुक्त जोडणी: दोन पेक्षा जास्त व्यंजने एकत्र येऊन तयार होणारे अक्षर.

मराठीमध्ये जोडाक्षरांचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे, कारण ते भाषेतील शब्द आणि त्यांचे उच्चार समजून घेण्यासाठी महत्त्वाचे आहे.

मराठी वर्णमालेत एकूण 48 वर्ण आहेत.

मराठी वर्णमालेत स्वर, व्यंजन, स्वरादी आणि संयुक्त व्यंजन यांचा समावेश होतो.

• स्वर: अ, आ, इ, ई, उ, ऊ, ऋ, ए, ऐ, ओ, औ, अं, अ:
• व्यंजन: क, ख, ग, घ, ङ, च, छ, ज, झ, ञ, ट, ठ, ड, ढ, ण, त, थ, द, ध, न, प, फ, ब, भ, म, य, र, ल, व, श, ष, स, ह, ळ, क्ष, ज्ञ

सुरेश भटांनी गझल लिहिली, या वाक्यातील प्रयोग कर्मणी आहे.

स्पष्टीकरण:

• या वाक्यात 'गझल' हे कर्म आहे आणि 'लिहिली' हे क्रियापद कर्माप्रमाणे बदलते.
• कर्मणी प्रयोगात कर्माला प्राधान्य दिले जाते.

उदाहरण:

• कर्ता: सुरेश भट
• कर्म: गझल
• क्रियापद: लिहिली

• सौ.कां. - सौभाग्यकांक्षिणी (विवाहित स्त्रीसाठी)
• कुमार - (अविवाहित मुलासाठी)
• कु. - कुमारी (अविवाहित मुलीसाठी)
• चि. - चिरंजीव (मुलांसाठी)
• सौ. - सौभाग्यवती (विवाहित स्त्रीसाठी)
• श्री. - श्री (पुरुषांसाठी)

दिलेल्या पर्यायांमध्ये, 'ग्रहण' या शब्दात 'ण' हे अनुनासिक नाही.

इतर शब्द जसे की 'गणपती', 'बाण', आणि 'माणूस' ह्यांच्यामध्ये 'ण' चा वापर अनुनासिक म्हणून होतो.