व्यक्ती विशेष

राष्ट्रसंतांनी खालील अभयारण्यांमध्ये तपोसाधना केली:

• सिंबोरा अभयारण्य: राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराजांनी सिंबोरा अभयारण्यात अनेक वर्षे तपश्चर्या केली. हे अभयारण्य अमरावती जिल्ह्यातील चांदूर बाजार तालुक्यात आहे. अमरावती जिल्हा वेबसाइट
• ताडोबा अभयारण्य: विदर्भातील चंद्रपूर जिल्ह्यातील ताडोबा अभयारण्यातही त्यांनी काही काळ साधना केली. महाराष्ट्र वन विभाग वेबसाइट

या अभयारण्यांमध्ये राष्ट्रसंतांनी निसर्गाच्या सान्निध्यात राहून आध्यात्मिक उन्नती साधली आणि आपले विचार लोकांपर्यंत पोहोचवले.

अलका मित्तल (Alka Mittal) यांची ओएनजीसी (ONGC) च्या पहिल्या महिला अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. त्यांनी 1 जानेवारी 2022 रोजी पदभार स्वीकारला.

संदर्भ:

• लाईव्ह मिंट (Live Mint) - अलका मित्तल ओएनजीसीच्या पहिल्या महिला प्रमुख

शेती हा व्यवसाय नाही, धर्म आहे!

“शेती ही नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. ती रासायनिक करू नये. निसर्ग नियमांना जराही धक्का लावू नका. त्यांच्याप्रती आदर आणि विश्वास बाळगा,” अशी भावना ज्येष्ठ कृषी तज्ज्ञ आणि नैसर्गिक शेतीपद्धतीतील गांधी म्हणून परिचित असणाऱ्या भास्करराव सावे यांनी आज व्यक्त केली.

८८वर्षीय ऋषीतुल्य कृषीयुवकाचे उद्गार

मटा ऑनलाइन वृत्त । मुंबई

देशभरातील साखर कारखानदारांना मोठा दिलासा; केंद्राने घेतला नवा निर्णय

“शेती ही नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. ती रासायनिक करू नये. निसर्ग नियमांना जराही धक्का लावू नका. त्यांच्याप्रती आदर आणि विश्वास बाळगा,” अशी भावना ज्येष्ठ कृषी तज्ज्ञ आणि नैसर्गिक शेतीपद्धतीतील गांधी म्हणून परिचित असणाऱ्या भास्करराव सावे यांनी आज व्यक्त केली.

ऑब्झर्व्हर रिसर्च फाउंडेशन मुंबईचे सुवर्ण महोत्सवी महाराष्ट्र अध्ययन केंद्र आणि साप्ताहिक विवेक यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित केलेल्या परिसंवादात ते बोलत होते. महाराष्ट्रातील कॄषी विषयक समस्यांना सेंद्रिय शाश्वत शेती विकासाचा पर्याय उपलब्ध करून देण्यासाठी या परिसंवादाचे आयोजन करण्यात आले होते.

“पूर्णं पूर्णमिदं पूर्णात्‌ पूर्णम्‌”हे निसर्गाचे सूत्र आहे. माती, जल, वायु, वनस्पती, पशु-पक्षी आणि जीव ही सृष्टीची सहा परिमळे आहेत. सूर्यप्रकाश आणि परिमळे यांचा प्रभावी वापर करून आपण शेती केली पाहिजे, अशी शेतीची अध्यात्माशी सांगड त्यांनी घातली.  संस्थेतर्फे  जीवन गौरव पुरस्कार २०१० करिता भास्करराव सावे यांची निवड करण्यात आली आहे. हे निमित्त साधून त्यांचा या कार्यक्रमात सत्कार करण्यात आला.

सत्काराला उत्तर देताना ते पुढे म्हणाले, “गांधीजींनी सुचवलेले अहिंसेचे तत्वच शेतीसाठी उपयुक्त आहे. शेती हा व्यवसाय नसून तो धर्म आहे.” जपानी कृषी तज्ज्ञ फुकुओका यांच्या  सूत्राची त्यांनी आठवण करून दिली तसेच सेंद्रिय शेती म्हणजे निसर्ग नियमांना धक्का न लावता करायची शेती, अशी सोपी व्याख्या त्यांनी सांगितली.

भास्कररावांच्या कर्तृत्वाचा गौरव करताना ओआरेफ मुंबईचे अध्यक्ष श्री. सुधींद्र कुलकर्णी यांनी केंद्र आणि राज्य शासनाने अशा प्रयोगांची दखल आपल्या कृषी धोरणात घ्यावी अशी अपेक्षा व्यक्त केली.

यावेळी बोलताना साप्ताहिक विवेकचे प्रबंध संपादक श्री. दिलीप करंबेळकर यांनी शाश्वत सेंद्रिय शेती म्हणजे काय हे स्पष्ट करत या परिसंवादातून सेंद्रिय शेतीच्या उत्क्रांत पद्धतींची चर्चा व्हावी आणि या पद्‌धतींकडे पहाण्याचे वैज्ञानिक निकष तयार व्हावेत अशी अपेक्षा व्यक्त केली.

रासायनिक शेतीचे दुष्परिणाम, अर्थकारणाभोवती फिरणारी शेती, पशुधन-मृदा-जलसंधारण आदिंची गरज आणि शाश्वत शेतीचे निकष या विषयांवर परिसंवादात चर्चा करण्यात आली. सदर परिषदेस कृषी तज्ज्ञ, मृदा तज्ज्ञ, पशुतज्ज्ञ, प्रयोगशील शेतकरी आणि कृषी अभ्यासक उपस्थित होते.

अल्पभूधारक शेतकऱ्यांच्या समस्या, कृषी उत्पादनांच्या वाढत्या किंमती आणि शेतीतील अशाश्वतता या कृषी समस्यांवर उपाय ठरू शकणाऱ्या राज्यभरातील सेंद्रिय शेती प्रकल्पांची माहिती देणारी संशोधन पुस्तिका आयोजकांतर्फे प्रकाशित करण्यात येणार आहे.

"इंग्रजांना सोन्याची व आम्हाला स्वातंत्र्याची सावट आहे" हे उद्गार महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे यांनी काढले.

या विधानाद्वारे त्यांनी इंग्रजांच्या साम्राज्यवादी धोरणांवर आणि भारतीयांच्या स्वातंत्र्यप्राप्तीच्या तीव्र इच्छेवर प्रकाश टाकला.

'इंग्रजांना सोन्याची व आम्हाला स्वातंत्र्याची चटक आहे' हे उद्गार लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक यांनी काढले.

हे वाक्य लोकमान्य टिळकांनी त्यांच्या भाषणांमध्ये अनेकवेळा वापरले, ज्यामुळे ते प्रसिद्ध झाले.

या विधानाचा अर्थ असा आहे की इंग्रजांना भारताकडून सोने (संपत्ती) मिळवायची हाव आहे, तर भारतीयांना आपले स्वातंत्र्य परत मिळवण्याची तीव्र इच्छा आहे.

विनोबा भावे यांनी अनेक व्रत घेतले होते, त्यापैकी काही प्रमुख व्रत खालीलप्रमाणे आहेत:

1. ब्रह्मचर्य व्रत: विनोबांनी आपले जीवन ब्रह्मचर्याचे पालन करून व्यतीत केले.
2. अहिंसा व्रत: त्यांनी अहिंसेच्या मार्गाचा अवलंब केला आणि आपले जीवन समर्पित केले.
3. त्याग व समर्पण: विनोबांनी आपले जीवन साधेपणाने जगले आणि समाजासाठी समर्पित केले.
4. सर्वधर्म समभाव: त्यांनी सर्व धर्मांचा आदर केला आणि त्यातून समन्वय साधण्याचा प्रयत्न केला.
5. स्वदेशी व्रत: विनोबांनी स्वदेशी वस्तूंचा वापर करण्यावर भर दिला.
6. ग्राम स्वराज्य: त्यांनी ग्राम स्वराज्य स्थापन करण्याच्या ध्येयासाठी कार्य केले.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही विनोबा भावे यांच्या जीवनावर आधारित पुस्तके किंवा लेख वाचू शकता.