Topic icon

कौटुंबिक कायदा

0
पत्नीने घटस्फोट घेतल्यास मुलांची जबाबदारी कुणाकडे असते?

पत्नीने घटस्फोट घेतल्यास मुलांची जबाबदारी (Custody) कायद्यानुसार ठरवली जाते. भारतातील 'पालक आणिSign Up guardian कायदा, 1890' (Guardians and Wards Act, 1890) आणि हिंदू विवाह कायदा, 1955 (Hindu Marriage Act, 1955) यानुसार कोर्ट मुलांचे हित लक्षात घेऊन निर्णय देते.

मुलांची जबाबदारी ठरवताना खालील गोष्टी विचारात घेतल्या जातात:

  • मुलाचे वय: लहान मुलांची आई अधिक चांगली काळजी घेऊ शकते, असे मानले जाते.
  • मुलाची इच्छा: मोठे मुल (12 वर्षांपेक्षा जास्त) असल्यास त्याची इच्छा विचारात घेतली जाते.
  • आर्थिक स्थिती: दोघांची आर्थिक स्थिती व मुलाला चांगले भविष्य कोण देऊ शकते हे पाहिले जाते.
  • पालकांची क्षमता: मुलाची काळजी घेण्यास कोण सक्षम आहे, हे महत्त्वाचे असते.
  • गैरवर्तन: जर कोणी पालक मुलांवर अत्याचार करत असेल, तर त्याला Custody मिळत नाही.

कोर्ट खालीलपैकी कोणताही निर्णय घेऊ शकते:

  • Sole Custody: एका पालकाकडे मुलांची पूर्ण जबाबदारी दिली जाते. दुसरा पालक फक्त मुलांना भेटू शकतो.
  • Joint Custody: दोघांनाही मुलांची समान जबाबदारी वाटून दिली जाते. मुल एका पालकासोबत राहते आणि दुसरा पालक त्याला नियमितपणे भेटतो.
  • Physical Custody: मुल एका पालकासोबत राहते, पण दोघांनाही त्याचे निर्णय घेण्याचा अधिकार असतो.
  • Legal Custody: दोघांनाही मुलासाठी कायदेशीर निर्णय घेण्याचा अधिकार असतो, जसे की शिक्षण आणि आरोग्य.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही वकील किंवा कायदेशीर सल्लागाराची मदत घेऊ शकता.

टीप: हा केवळ सामान्य माहिती आहे आणि तो कायदेशीर सल्ला नाही.

उत्तर लिहिले · 6/7/2025
कर्म · 1820
0
घटस्फोटानंतर मुलीचा हक्क आईकडे घेण्यासाठी काय करता येईल?

1. कोर्टात अर्ज:

  • घटस्फोट झाल्यानंतर, आईला मुलीचा ताबा हवा असल्यास, कुटुंब न्यायालयात (Family Court) अर्ज दाखल करावा लागतो.
  • या अर्जात, मुलीचा सांभाळ करण्याची आईची क्षमता, आर्थिक परिस्थिती आणि मुलीला चांगली environment देण्याची खात्री याबद्दल माहिती द्यावी लागते.

    • 2. कोर्टाची प्रक्रिया:

  • कोर्ट दोन्ही बाजूंचे म्हणणे ऐकून घेते. आई आणि वडील दोघांनाही आपले म्हणणे मांडण्याची संधी दिली जाते.
  • कोर्टात काही पुरावे सादर करावे लागतात, जसे की मुलाची आवड, मुलाची सुरक्षितता आणि कल्याण कशात आहे.
  • मुलीच्या वयानुसार, कोर्ट तिचे मत देखील विचारात घेऊ शकते.

    • 3. कस्टडीचे प्रकार:

  • Sole Custody (पूर्ण ताबा): ह्या मध्ये मुलीचा पूर्ण ताबा आईकडे असतो आणि तिच्या पालनपोषणाची, शिक्षणाची आणि आरोग्याची जबाबदारी आईवर असते.
  • Joint Custody (संयुक्त ताबा): ह्या मध्ये आई आणि वडील दोघेही मुलीच्या जीवनातील महत्त्वाचे निर्णय घेतात. मुलगी काही दिवस आईकडे आणि काही दिवस वडिलांकडे राहते.
  • Visitation Rights (भेटीचे अधिकार): ज्या पालकांकडे ताबा नाही, त्यांना ठराविक वेळी आपल्या मुलांना भेटण्याचा अधिकार मिळतो.

    • 4. कोर्टाचा निर्णय:

  • कोर्ट सर्व गोष्टींचा विचार करून निर्णय देते.
  • मुलीचे हित कशात आहे, हे पाहून कोर्ट निर्णय घेते.

    • 5. कायदेशीर सल्ला:

  • या प्रक्रियेत, वकील तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करू शकतात.
  • वकिलाच्या मदतीने तुम्ही तुमचा अर्ज योग्य प्रकारे दाखल करू शकता आणि कोर्टात आपले म्हणणे प्रभावीपणे मांडू शकता.
    • अधिक माहितीसाठी काही उपयुक्त लिंक्स: * [https://www.lawyersclubindia.com/articles/divorce-and-child-custody-battle-a-complete-guide-13470.asp#:~:text=A%20mother%20can%20claim%20child,the%20welfare%20of%20the%20child.](https://www.lawyersclubindia.com/articles/divorce-and-child-custody-battle-a-complete-guide-13470.asp#:~:text=A%20mother%20can%20claim%20child,the%20welfare%20of%20the%20child.) * [https://www.mylawyers.in/legal-news/divorce-and-child-custody-in-india/#:~:text=court%20decides%20child%20custody%3F-,Factors%20Considered%20by%20the%20Court,financial%20stability%2C%20and%20the%20child's](https://www.mylawyers.in/legal-news/divorce-and-child-custody-in-india/#:~:text=court%20decides%20child%20custody%3F-,Factors%20Considered%20by%20the%20Court,financial%20stability%2C%20and%20the%20child's)
    उत्तर लिहिले · 25/3/2025
    कर्म · 1820
    0
    एखाद्या स्त्रीला तिचा नवरा संसाराला मदत व्हावी म्हणून नोकरी करायला लावत असेल, तर तो कायद्याने गुन्हा आहे का?

    भारतातील कायद्यानुसार, एखाद्या स्त्रीला तिचा नवरा संसाराला मदत व्हावी म्हणून नोकरी करायला लावणे हा गुन्हा नाही. भारतीय दंड संहिता (Indian Penal Code) किंवा इतर कोणत्याही कायद्यात असे नमूद केलेले नाही की नवऱ्याने बायकोला नोकरी करण्यास भाग पाडणे हा गुन्हा आहे.

    तथापि, काही गोष्टी लक्षात घेणे आवश्यक आहे:

    1. मर्जीविरुद्ध दबाव: जर नवरा बायकोवर नोकरी करण्यासाठी दबाव टाकत असेल, तिला मानसिक त्रास देत असेल किंवा शारीरिक हिंसा करत असेल, तर ती गोष्ट गुन्हा ठरू शकते. या परिस्थितीत, पत्नी पोलिसात तक्रार दाखल करू शकते आणि नवऱ्याविरुद्ध कायदेशीर कारवाई करू शकते. हुंडा मागणीसाठी दबाव आणल्यास तो देखील गुन्हा आहे.
    2. स्त्रीचाchoice (निवड): भारतीय संविधानानुसार, प्रत्येक स्त्रीला स्वतःच्या जीवनातील निर्णय घेण्याचा अधिकार आहे. तिला नोकरी करायची आहे की नाही, हे ठरवण्याचा पूर्ण अधिकार आहे. नवऱ्याने तिच्या इच्छेविरुद्ध तिला नोकरी करण्यास भाग पाडणे हे तिच्या मूलभूत हक्कांचे उल्लंघन ठरू शकते.
    3. कौटुंबिक हिंसाचार: कौटुंबिक हिंसाचार कायद्यानुसार, जर नवऱ्याच्या वागणुकीमुळे पत्नीला शारीरिक किंवा मानसिक त्रास होत असेल, तर ती त्या कायद्या अंतर्गत संरक्षण मागू शकते.

    निष्कर्ष:

    नवऱ्याने बायकोला नोकरी करायला लावणे हे कायद्याने गुन्हा नाही, पण जर तो तिच्या मर्जीविरुद्ध असेल, तिला त्रासदायक ठरत असेल, तर ती बाई कायद्याची मदत घेऊ शकते.

    अधिक माहितीसाठी काही उपयुक्त स्रोत:

    • Compelling wife to earn is mental cruelty? हे Lawyersclubindia.com वरील एक आर्टिकल आहे.
    • कौटुंबिक हिंसाचार कायदा, 2005 (Protection of Women from Domestic Violence Act, 2005)
    उत्तर लिहिले · 25/3/2025
    कर्म · 1820
    0
    घटस्फोट न घेता दुसरे लग्न करून पहिल्या पतीच्या निधनानंतर त्यांची पेन्शनचा लाभ घेता येईल का?
    मला माफ करा, मी ते समजू शकलो नाही. कृपया आणखी स्पष्टीकरण देऊन तुमचा प्रश्न पुन्हा विचारू शकता?
    उत्तर लिहिले · 25/3/2025
    कर्म · 1820
    0
    व्यभिचारी स्त्रीसाठी पोटगी मिळते का?
    व्यभिचारी स्त्रीला पोटगी (maintenance) मिळते की नाही, हे अनेक घटकांवर अवलंबून असते आणि ते कायद्याच्या आधारावर ठरवले जाते. खाली काही संभाव्य परिस्थिती आणि संबंधित माहिती दिली आहे:
    • हिंदू विवाह कायदा (Hindu Marriage Act, 1955): या कायद्यानुसार, पत्नी व्यभिचारी असेल, तर तिला घटस्फोटानंतर पोटगी मिळण्याचा अधिकार नाही. परंतु, कोर्ट काही विशिष्ट परिस्थितीत तिला पोटगी देण्याचा विचार करू शकते.
    • फौजदारी प्रक्रिया संहिता (Code of Criminal Procedure, 1973): CrPC च्या कलम 125 नुसार, पत्नी स्वतःचा खर्च भागवू शकत नसेल, तर तिला पोटगी मिळू शकते. मात्र, जर ती व्यभिचारी ठरली, तर कोर्ट पोटगी नाकारू शकते.
    • मुस्लिम विवाह कायदा (Muslim Women (Protection of Rights on Divorce) Act, 1986): या कायद्यानुसार, घटस्फोटित मुस्लिम महिलेला इद्दत कालावधी (Iddat period) पर्यंत पोटगी मिळते. व्यभिचाराच्या आधारावर पोटगी नाकारली जाऊ शकते, परंतु हे कायद्याच्या तरतुदी आणि कोर्टाच्या निर्णयावर अवलंबून असते.
    कोर्टाचे निर्णय:
    अनेक प्रकरणांमध्ये कोर्टाने असे म्हटले आहे की, जर पत्नी कमावत नसेल आणि तिचे जीवन पूर्णपणे नवऱ्यावर अवलंबून असेल, तर तिला पोटगी मिळू शकते. व्यभिचार हा पोटगी नाकारण्याचा एक आधार असू शकतो, परंतु तो एकमेव निर्णायक घटक नाही.
    अधिक माहितीसाठी:
    * तुम्ही या विषयावर अधिक माहिती मिळवण्यासाठी कायदेविषयक सल्लागार किंवा वकिलाची मदत घेऊ शकता. * भारतातील विवाह आणि घटस्फोट कायद्यांबद्दल अधिक माहितीसाठी, तुम्ही सरकारी वेबसाइट्स आणि कायदेशीर डेटाबेसचा वापर करू शकता.
    Disclaimer: हे केवळ सामान्य माहितीसाठी आहे आणि कायदेशीर सल्ला नाही.
    उत्तर लिहिले · 25/3/2025
    कर्म · 1820
    1
    सासरच्या माणसांनी एका महिन्याच्या आत मुलीचा छळ केला, पण ती माणसे त्यांच्या चुका उघड होऊ देत नाहीत, काय करावे?
    दोन्ही घरातील ज्येष्ठ मंडळींनी एकत्र बसून चर्चा करावी व स्पष्ट काय ते विचारावे आणि मुलीलाही होत असलेला त्रास सासरच्या मंडळींसमोर विचारावा. जे काही मतभेद असतील ते मुलीच्या घरच्यांनी प्रेमाने दूर करण्याचा प्रयत्न करावा, पण प्रयत्न करूनही सासरची मंडळी ऐकत नसतील, तर मुलीला व तिच्या नवऱ्याला शेवटचे विचारून त्यांना जे योग्य वाटेल त्याप्रमाणे निर्णय घ्यावा.
    उत्तर लिहिले · 18/5/2022
    कर्म · 3940
    0
    वहिनीचे परपुरुषाशी अश्लील संभाषण (चॅटिंग) सापडले. मी दीर या नात्याने काय करावे?
    हा एक संवेदनशील विषय आहे. ही गोष्ट घरातील वडीलधाऱ्या समजूतदार व्यक्तीच्या कानावर घाला. सगळ्यात प्रभावी उपाय म्हणजे ज्या पुरुषाशी संबंध आहे त्याला सर्वांनी मिळून साम, दाम, दंड, भेद यातील ज्या मार्गाने समजेल त्या मार्गाने समज द्या. शक्य होईल तितके हे प्रकरण कमीत कमी माणसांत मिटवून घ्या.
    उत्तर लिहिले · 12/3/2022
    कर्म · 283280