
युपीआय
यु unified पेमेंट इंटरफेस (UPI) हे एक त्वरित रिअल-टाइम पेमेंट सिस्टम आहे. हे मोबाईल ॲपद्वारे दोन बँक खात्यांमध्ये त्वरित पैसे हस्तांतरित करण्यास मदत करते.
हे खालील गोष्टींसाठी वापरले जाते:
- तत्काळ पैसे पाठवण्यासाठी.
- ऑनलाइन खरेदीसाठी पेमेंट करण्यासाठी.
- मोबाइल रिचार्ज करण्यासाठी.
- देणगी देण्यासाठी.
UPI हे नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) द्वारे विकसित केले गेले आहे.
अधिक माहितीसाठी, आपण NPCI च्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता: NPCI
नाही, Google Pay (गुगल पे) आणि PhonePe (फोन पे) ला एकच बँक अकाउंट ॲड केल्यावर दोघांचा UPI नंबर सारखा ठेवता येत नाही.
UPI आयडी:
- UPI (युनिफाईड पेमेंट इंटरफेस) आयडी हे एक युनिक (unique) ॲड्रेस (address) असते, जे तुमच्या बँक अकाउंटला लिंक (link) असते.
- जेव्हा तुम्ही Google Pay किंवा PhonePe वर अकाउंट तयार करता, तेव्हा तुम्हाला एक नवीन UPI आयडी मिळतो.
- हा UPI आयडी तुमच्या मोबाईल नंबरवर आधारित असतो, परंतु तो युनिक असतो.
दोन ॲप्स, दोन UPI आयडी:
- तुम्ही Google Pay आणि PhonePe दोन्ही ॲप्स एकाच बँक अकाउंटला लिंक करू शकता.
- परंतु, प्रत्येक ॲप तुम्हाला एक वेगळा UPI आयडी देईल.
- उदाहरणार्थ, Google Pay चा UPI आयडी 'xyz@okaxis' असू शकतो, तर PhonePe चा UPI आयडी 'abc@ybl' असू शकतो.
हे लक्षात ठेवा:
- UPI आयडी हा तुमच्या बँक अकाउंटचा ॲड्रेस असतो आणि तो प्रत्येक ॲपसाठी वेगळा असतो.
- तुम्ही दोन्ही ॲप्स वापरू शकता, पण तुम्हाला दोन्हीचे UPI आयडी लक्षात ठेवावे लागतील.
अधिक माहितीसाठी UPI च्या वेबसाईटला भेट द्या: NPCI
_आपण नेहमी जवळच्या बँक फसवणुकीच्या बाबतीत ऐकत असतो. मात्र यूनीफाई पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) द्वारे पैसे देवाण-घेवाण नंतर आता UPI फसवणुकीत सुद्धा वाढ झाली आहे. देशात डिजिटल फसवणुकीच्या तपासणीसाठी मर्यादीत पायाभूत सुविधांमुळे सावधगिरी बाळगणे चांगले आहे._
*_🤔UPI कसं काम करतो?_*
यूपीआय वापरण्यासाठी, ग्राहकाने अशा प्रकारच्या व्यवहारास मोबाइलअॅप डाउनलोड करणे आवश्यक आहे. वापरकर्ते कोणत्याही खासगी विकासक किंवा त्यांच्या बँकेच्या अॅपचा वापर करू शकतात. वापरकर्त्यांना व्हर्च्युअल आयडी किंवा पेमेंट पत्ता आणि पासवर्ड तयार करावा लागतो. यानंतर, आपल्याला या बँकेसह आपले बँक खाते जोडावे लागते. याव्यतिरिक्त, वापरकर्त्यास यूपीआय वैयक्तिक ओळख क्रमांक तयार करावा लागतो. हे सर्व केल्यानंतर यूपीआय अॅपद्वारे पैसे ट्रान्सफर केले जाऊ शकतात.
*_🤔कशाप्रकारे UPI द्वारे फसवणूक होऊ शकते?_*
UPIच्या फसवणुकीचे दोन मार्ग असू शकतात. प्रथम, वापरकर्ता चुकून त्याची माहिती दुसऱ्या व्यक्तीला सांगतो. किंवा अॅपमध्ये एक बग किंवा सापळा असतो, जो चोरी करून आणि प्रसारीत करून आवश्यक असलेली माहिती चोरतो. दोन्ही प्रकरणांमध्ये फसवणुकीची प्रकरणे वाढत आहेत.
*_🤔UPI फसवणूकीपासून कसे वाचावे_*
◼आपल्या बँक अंकाउट, UPI पिन, OTP(One Time Password)ची माहिती कोणाला देऊ नये. बँक या बाबतीत परत परत आपल्या ग्राहकांना सूचना देत असते. कोणतीही बँक आपल्याला आपल्या अकाऊंटबद्दल माहिती विचारत नाही.
◼चांगला अॅन्टीव्हायरस वापरा.
◼चुकीचे अॅप डाऊनलोड करणे टाळा. कोणतेही अॅप डाउनलोड करण्याआधी त्या अॅपची परिपूर्ण माहिती घ्या.
◼आपल्या मोबाईलला लॉक करुन ठेवा. लक्षात असू द्या, आपल्या स्मार्टफोन आणि लॅन्डलाईन फोनमध्ये खूप फरक आहे. आपला स्मार्टफोन सांभाळून ठेवा.
◼यूपीआय अॅप डाऊनलोड करताना तो नामांकित कंपनीचा असावा, यासाठी त्याची माहिती आधी नीट वाचा.
नेट बँकिंग करताना UPI पिन टाकण्याची आवश्यकता नसते. UPI (युनिफाईड पेमेंट्स इंटरफेस) पिनचा वापर साधारणपणे मोबाईल ॲप्सद्वारे जसे की Google Pay, PhonePe, किंवा Paytm द्वारे पैसे पाठवण्यासाठी किंवा स्वीकारण्यासाठी होतो. नेट बँकिंग हे तुमच्या बँकेच्या वेबसाइटवर किंवा ॲपवर केले जाते आणि तेथे तुम्हाला तुमचा User ID आणि Password वापरून लॉगीन करावे लागते.
नेट बँकिंगमध्ये पैसे पाठवण्याची प्रक्रिया:
- लॉगिन (Login): तुमच्या बँकेच्या वेबसाइटवर किंवा ॲपवर तुमचा User ID आणि Password वापरून सुरक्षितपणे लॉगिन करा.
- पेमेंट पर्याय (Payment Option): 'फंड ट्रान्सफर' किंवा 'पेमेंट' सारखा पर्याय निवडा.
- लाभार्थी Add करा (Add Beneficiary): ज्याला पैसे पाठवायचे आहेत, त्याची माहिती जसे की नाव, खाते क्रमांक (Account Number), IFSC कोड इत्यादी बँकेत नोंदवा.
- OTP: तुमच्या रजिस्टर केलेल्या मोबाईल नंबरवर आलेला OTP (वन टाइम पासवर्ड) टाका.
- पैसे पाठवा (Send Money): Beneficiary add झाल्यावर त्याला पैसे पाठवा.
UPI पिन फक्त UPI ॲप्समध्ये वापरला जातो, नेट बँकिंगमध्ये नाही.
अधिक माहितीसाठी, तुमच्या बँकेच्या ग्राहक सेवा (Customer Care) विभागाशी संपर्क साधा.
तुमच्या प्रश्नानुसार, फोन पे (PhonePe) वर भीम युपीआय (BHIM UPI) आयडी बद्दलची माहिती खालीलप्रमाणे:
भीम युपीआय आयडी हे एक युनिक आयडेंटिफायर (Unique Identifier) आहे, जे तुमच्या बँक खात्याला यूपीआय (UPI) नेटवर्कवर Represent करते. यामुळे तुम्हाला तुमचे बँक खाते क्रमांक (Bank account number) आणि इतर गोपनीय माहिती न देता कोणालाही पैसे पाठवणे किंवा स्वीकारणे सोपे होते.
- फोन पे ॲप उघडा.
- प्रोफाईल सेक्शनमध्ये जा.
- ‘UPI आयडी’ (UPI IDs) चा पर्याय निवडा.
- तुम्ही तुमचा आवडीचा आयडी तयार करू शकता किंवा उपलब्ध आयडीमधून निवडू शकता.
- सुरक्षित आणि जलद व्यवहार.
- बँक खात्याची माहिती गुप्त राहते.
- 24/7 पैसे पाठवण्याची आणि स्वीकारण्याची सोय.
फोन पे ॲपमध्ये, तुम्ही एकापेक्षा जास्त युपीआय आयडी तयार करू शकता आणि ते तुमच्या वेगवेगळ्या बँक खात्यांशी लिंक करू शकता.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही फोन पे ॲपच्या मदत विभागात (Help Section) जाऊन माहिती मिळवू शकता.