वैद्यकीय समस्या

पायांवर सुज येण्याचे मुख्य कारण 

काही वेळा लोकांचे पाय सुजतात. त्याला वैद्यकीय शास्त्रात एडिमा असे म्हणतात. साधारणत: लघवीचे विकार असणार्‍यांचे पाय सुजतात असे मानले जाते. मात्र पाय सुजणे हे मधुमेहाचे सुद्धा लक्षण असू शकते. आपली पावले हा शरीराचा खालचा भाग आहे आणि या भागापासून रक्त वर वाहण्यासाठी गुरुत्वाकर्षण शक्तीच्या विरोधात काम व्हावे लागते. तसे ते झाले नाही की, पायाकडचा रक्त पुरवठा जास्त होतो आणि पाय सुजतात.

 

साधारणपणे घोटे आणि तळवे सुजतात. अर्थात पावले सुजण्याची अनेक कारणे आहेत. महिलांच्या बाबतीत गरोदर अवस्थेत पावले सुजतात.

 

रक्तदाबाने सुद्धा पावले सुजू शकतात. अशा पाय सुजण्यावर खालीलप्रकारचे पाच उपाय करावेत. ते सर्व घरगुती उपचार आहेत.

१) एका बकेटात पाणी घेऊन त्या पाण्यात पेपरमींट ऑईल अगदी थोड्या प्रमाणात टाकावे. युकॅलिप्टस्चा सुद्धा वापर होऊ शकतो. 

अशा पाण्यात आपले पाय बुडवून ठेवावे. मोठा दिलासा मिळू शकेल.

२) रक्त गोठल्यामुळे किंवा त्याचा प्रवाह मंद झाल्यामुळे पाय सुजले असतील तर मालीश करावे.

३) अशाच रितीने मिठाच्या पाण्यात सुद्धा पाय बुडवून ठेवता येतात. त्यानेही सूज कमी होते.

४) उताणे झोपावे आणि आपले पाय एका उशीवर उंच ठेवावेत. त्याने रक्तप्रवाह उलट्या दिशेने सुरू होतो. खुर्चीवर बसून टेबलावर काम करण्याची सवय असेल तर पाय ठेवायला काही तरी घ्यावे आणि थोडे उंचावर पाय ठेवावे.

५) भरपूर पाणी प्यावे.

उन्हाळ्यात,जास्त धावपळ केल्याने अंगाला घाम येतो. ते साहजिकच आहे. पण कधीकधी काही कारण नसताना आपल्या तळहाताला व तळपायाला सुद्धा प्रचंड प्रमाणात घाम येतो. कोणताही ऋतू असुदेत, तळपायाला किंवा तळहाताला घाम येण्याचा त्रास तुम्हाला होत असेल तर तुम्हाला हा गंभीर विकार असू शकतो.

हाता पायांना घाम येत असेल तर 'या' गंभीर आजाराची शक्यता, वेळीच करा उपाय

उन्हाळ्यात,जास्त धावपळ केल्याने अंगाला घाम येतो. ते साहजिकच आहे. पण कधीकधी काही कारण नसताना आपल्या तळहाताला व तळपायाला सुद्धा प्रचंड प्रमाणात घाम येतो. कोणताही ऋतू असुदेत, तळपायाला किंवा तळहाताला घाम येण्याचा त्रास तुम्हाला होत असेल तर तुम्हाला हाइपरहाइड्रोसिस हा विकार असु शकतो. बऱ्याचदा जर हाता-पायाला जास्त प्रमाणात घाम येत असेल तर त्यामागे अनुवांशिक कारणे असू शकतात. काही लोकांमध्ये मुळातच घाम यायचे प्रमाण खूप जास्त असते. कधीतरी हवेतील उष्णतेमुळे, ताप, काही इन्फेक्शन, गरम व उबदार कपडे यामुळे सुद्धा हाताला आणि पायाला जास्त प्रमाणात घाम येऊ शकतो. तुम्ही नर्व्हस असाल, कसली भीती किंवा दडपण असेल तरीही तळ हाताला जास्त प्रमाणात घाम येतो. हाता-पायाला घाम येऊ नये यासाठी कोणते घरगुती उपाय करावेत?

१. बेकिंग सोडा बेकिंग सोडा घाम कमी करण्याचा सोपा मार्ग आहे. यासाठी, बेकिंग सोडयाची थोडेसे पाणी घालून पेस्ट बनवा आणि आपल्या हाताला लावा. पाच मिनिटे आपल्या हातावर पेस्ट घासून घ्या आणि नंतर आपले हात धुवा. याचा नियमित वापर केल्यास हातांना घाम येणे कमी होईल.

२. विनेगरविनेगर मुळे हातापायांना घाम येण्याची समस्या दूर होते. २ चमचे विनेगर, २ चमचे मधाबरोबर एकत्रित करा. हे ग्लासभर पाण्यात मिसळा आणि अनाशापोटी प्या.

३. लिंबाचा रसलिंबामध्ये असलेले सायट्रिक ऍसीड जीवाणूंची वाढ थांबवते. लिंबामुळे हाताच्या व पायाच्या त्वचेला सुद्धा फायदा होतो, घाम येण्याचे प्रमाण हमखास कमी होते. ४.यासाठी लिंबाच्या रसात मीठ घालून ते हाताला व पायाला व्यवस्थित चोळून घ्यावे. हे मिश्रण हाताच्या व पायाच्या त्वचेमध्ये शोषले जाईल. यामुळे घाम येण्याचे प्रमाण लगेचच कमी होईल. 

४. चहा चहामध्ये असलेल्या टॅनिक ऍसीडमुळे जीवाणूंची वाढ कमी व्हायला मदत होते. यासाठी चार चमचे चहा, दोन कप पाणी घेऊन उकळून घ्यायचे. बादलीत थंड पाणी घेऊन त्यात हा काळा चहा घालायचा. या चहाच्या पाण्यात १५ मिनिटे पाय बुडवून बसल्याने फायदा होतो. हा उपाय आठवड्याभरासाठी रोज केल्याने लगेच फरक दिसून येतो.

५. नारळ तेलनारळ तेल हे अत्यंत गुणकारी आहे. तुम्ही नारळ तेल हाता पायांना चोळू शकता त्यामुळे घाम येण्याची समस्या दूर होते.

1. लिम्फ नोड (Lymph node):

2. सिस्ट (Cyst):

3. चरबीची गाठ (Lipoma):

4. त्वचेचा कर्करोग (Skin cancer):

गाठ वाढत नाही आणि दुखत नाही, तरीही डॉक्टरांना दाखवणे महत्त्वाचे आहे. डॉक्टरांच्या तपासणीनंतरच गाठीचे कारण आणि तिच्यावर योग्य उपचार काय करायचे हे समजू शकेल.

तुम्ही खालील डॉक्टरांना संपर्क करू शकता:

1. जनरल फिजिशियन (General physician)
2. त्वचा रोग तज्ज्ञ (Dermatologist)
3. ENT (Ear, Nose, Throat) specialist

Disclaimer: येथे दिलेली माहिती केवळ माहितीपर आहे आणि ती वैद्यकीय सल्ला नाही. त्यामुळे, अधिक माहितीसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

सलाईन लावलेला हात सुजण्याची अनेक कारणे असू शकतात, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

1. सलाईन योग्य प्रकारे न लागणे:

   सलाईन लावताना सुई रक्तवाहिनीमध्ये (vein) व्यवस्थित लागली नाही, तर सलाईनमधील द्रव आसपासच्या ऊतीमध्ये (tissues) जमा होऊ शकतो. यामुळे त्या भागावर सूज येऊ शकते.

2. शिरांमध्ये अडथळा:

   कधीकधी रक्तवाहिनीमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या (blood clots) तयार झाल्यामुळे किंवा इतर अडथळ्यांमुळे रक्तप्रवाह व्यवस्थित होत नाही. यामुळे सलाईनच्या आसपास सूज येऊ शकते.

3. सलाईनची ऍलर्जी:

   काही लोकांना सलाईनमधील घटकांची ऍलर्जी (allergy) असू शकते, ज्यामुळे त्वचेवर सूज आणि खाज येऊ शकते.

4. इन्फेक्शन (Infection):

   सलाईन लावताना जर योग्य काळजी घेतली नाही, तर त्या ठिकाणी इन्फेक्शन होऊ शकते. इन्फेक्शनमुळे (infection) सूज, लालसरपणा आणि वेदना होऊ शकतात.

5. द्रवाचा जास्त भार:

   कधीकधी शरीरात जास्त प्रमाणात द्रव (fluid) गेल्यामुळे देखील सूज येऊ शकते, विशेषतः जर मूत्रपिंड (kidney) व्यवस्थित काम करत नसेल.

जर तुम्हाला सलाईन लावलेल्या ठिकाणी सूज आली असेल, तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ते तपासणी करून योग्य उपचार करू शकतील.

रक्तातील यूरिक ऍसिड वाढल्यास खालील समस्या उद्भवू शकतात:

• सांधेदुखी (Gout): यूरिक ऍसिडचे स्फटिक सांध्यांमध्ये जमा होतात, ज्यामुळे सांधेदुखी आणि सूज येते.
• किडनी स्टोन (Kidney Stones): यूरिक ऍसिडचे स्फटिक किडनीमध्ये जमा होऊन खडे तयार करतात.
• किडनीचे आजार: जास्त यूरिक ऍसिडमुळे किडनीला नुकसान होऊ शकते.
• हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग: काही अभ्यासांनुसार, उच्च यूरिक ऍसिड पातळी हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांच्या वाढत्या धोक्याशी संबंधित आहे.

यूरिक ऍसिडची पातळी वाढण्याची अनेक कारणे असू शकतात, ज्यात आहार, आनुवंशिकता आणि काही वैद्यकीय परिस्थितींचा समावेश होतो.

जर तुम्हाला तुमच्या रक्तातील यूरिक ऍसिडची पातळी जास्त आहे की नाही हे जाणून घ्यायचे असेल, तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि आवश्यक तपासण्या करा.

टीप: ही माहिती केवळ सामान्य ज्ञानासाठी आहे आणि वैद्यकीय सल्ला म्हणून याचा वापर करू नये.

सर्वाइकल स्पॉन्डिलोसिस (Cervical spondylosis) झाल्यास शरीरात वात निर्माण होतो का, याबद्दल निश्चितपणे सांगता येत नाही, तरी या स्थितीत वात वाढण्याची शक्यता असते.

आयुर्वेदानुसार:

• आयुर्वेदानुसार, वात दोष हा शरीरातील एक महत्त्वाचा दोष आहे जो हालचाल आणि मज्जासंस्थेशी संबंधित कार्यांना नियंत्रित करतो.
• सर्वाइकल स्पॉन्डिलोसिसमध्ये, मणक्यांमधील सांध्यांची झीज होते आणि तेथील ऊती (टिश्यू) कमकुवत होतात. यामुळे नसांवर दाब येऊ शकतो आणि वेदना होऊ शकतात.
• आयुर्वेदानुसार, या स्थितीमुळे शरीरातील वात दोष वाढू शकतो, ज्यामुळे वेदना, जडपणा आणि हालचाल कमी होणे अशा समस्या येतात.

आधुनिक दृष्टिकोन:

• आधुनिक वैद्यकशास्त्रानुसार, सर्वाइकल स्पॉन्डिलोसिस हा हाडांच्या झीजेमुळे होणारा आजार आहे. यात वात वाढतो की नाही हे निश्चितपणे सांगता येत नाही.
• परंतु या आजारामुळे मज्जारज्जू आणि नसांवर दाब येतो, ज्यामुळे वेदना होतात.

उपाय:

• आयुर्वेदिक उपाय: वात कमी करण्यासाठी औषधे, तेल मालिश आणि जीवनशैलीत बदल केले जाऊ शकतात.
• आधुनिक उपचार: वेदना कमी करण्यासाठी औषधे, फिजिओथेरपी आणि आवश्यक असल्यास शस्त्रक्रिया (surgery) केली जाते.

Disclaimer: हा लेख केवळ माहितीसाठी आहे. अधिक माहितीसाठी आणि उपचारांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.