वेल्डिंग

वेल्डिंगमध्ये अनेक धोके असतात, ज्यात शारीरिक, रासायनिक आणि विद्युत धोक्यांचा समावेश होतो.

या धोक्यांपासून बचाव करण्यासाठी योग्य सुरक्षा उपकरणे वापरणे, सुरक्षित कार्य पद्धतींचे पालन करणे आणि प्रशिक्षण घेणे आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

• अमेरिकन वेल्डिंग सोसायटी

CO2 वेल्डिंगमध्ये, कार्बन डायऑक्साईड (CO2) वायूचा उपयोग संरक्षणासाठी केला जातो. या वेल्डिंग प्रक्रियेत, धातू वितळण्याचा तापमान बिंदू (Melting temperature point) वापरल्या जाणाऱ्या धातूवर अवलंबून असतो.

उदाहरणार्थ:

• स्टील (Steel): स्टीलचा वितळण्याचा तापमान बिंदू साधारणपणे 1370°C ते 1510°C (2500°F ते 2750°F) असतो.
• ॲल्युमिनियम (Aluminium): ॲल्युमिनियमचा वितळण्याचा तापमान बिंदू सुमारे 660°C (1220°F) असतो.

त्यामुळे, CO2 वेल्डिंगमध्ये तापमान धातूच्या प्रकारानुसार बदलतं.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकवर भेट देऊ शकता:

1. वेल्डिंग प्रक्रियेतील तापमान: लिंक

वेल्डिंगचे अनेक प्रकार आहेत, खाली काही प्रमुख प्रकारांची माहिती दिली आहे:

1. आर्क वेल्डिंग (Arc Welding):

   आर्क वेल्डिंगमध्ये धातूंना जोडण्यासाठी विद्युत आर्कचा वापर केला जातो. यात विविध प्रकार आहेत:

   • शील्डेड मेटल आर्क वेल्डिंग (Shielded Metal Arc Welding - SMAW):

     याला स्टिक वेल्डिंग असेही म्हणतात. यात इलेक्ट्रोड वापरला जातो जो वेल्डिंग करताना वितळतो आणि जोड तयार करतो.

   • गॅस मेटल आर्क वेल्डिंग (Gas Metal Arc Welding - GMAW):

     याला MIG (Metal Inert Gas) वेल्डिंग असेही म्हणतात. यात धातूच्या वेल्डिंगसाठी सतत वायर इलेक्ट्रोड आणि शील्डिंग गॅसचा वापर केला जातो.

     स्रोत: AWS

   • गॅस टंगस्टन आर्क वेल्डिंग (Gas Tungsten Arc Welding - GTAW):

     याला TIG (Tungsten Inert Gas) वेल्डिंग असेही म्हणतात. यात नॉन-कंझ्युमेबल टंगस्टन इलेक्ट्रोड वापरला जातो आणि आ protegगॉनसारख्या निष्क्रिय वायूचा वापर केला जातो.

     स्रोत: AWS

   • सबमर्ज्ड आर्क वेल्डिंग (Submerged Arc Welding - SAW):

     या प्रक्रियेत, आर्क आणि पिघळलेला धातू जाडसर फ्लक्सच्या थराने झाकलेला असतो.

2. रेझिस्टन्स वेल्डिंग (Resistance Welding):

   या वेल्डिंग प्रकारात, धातूंना दाब देऊन आणि विद्युत प्रवाह वापरून उष्णता निर्माण केली जाते आणि धातू जोडले जातात.

   • स्पॉट वेल्डिंग (Spot Welding):

     दोन धातूंच्या पातळ पत्र्यांना ठराविक ठिकाणी दाबून आणि विद्युत प्रवाह देऊन वेल्ड केले जाते.

   • सीम वेल्डिंग (Seam Welding):

     स्पॉट वेल्डिंगप्रमाणेच, पण यात सतत वेल्डची लाईन तयार होते.

   • प्रोजेक्शन वेल्डिंग (Projection Welding):

     एका धातूवर प्रोजेक्शन (उभार) तयार करून दुसऱ्या धातूशी वेल्ड केले जाते.

   स्रोत: Lincoln Electric

3. गॅस वेल्डिंग (Gas Welding):

   यामध्ये ऑक्सिजन आणि ज्वलनशील वायू (उदा. ऍसिटिलीन) वापरून उष्णता निर्माण केली जाते आणि धातूंना जोडले जाते.

   • ऑक्सी-ऍसिटिलीन वेल्डिंग (Oxy-Acetylene Welding):

     सर्वात सामान्य गॅस वेल्डिंग प्रकार.

4. लेझर बीम वेल्डिंग (Laser Beam Welding):

   यामध्ये लेझर बीमचा वापर करून धातूंना जोडले जाते. हे वेल्डिंग अचूक आणि जलद असते.

   स्रोत: TWI Global

5. इलेक्ट्रॉन बीम वेल्डिंग (Electron Beam Welding):

   यामध्ये इलेक्ट्रॉन बीमचा वापर करून धातूंना जोडले जाते. हे वेल्डिंग व्हॅक्यूममध्ये केले जाते.

   स्रोत: TWI Global

हे काही प्रमुख वेल्डिंगचे प्रकार आहेत. प्रत्येक प्रकाराचे स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत आणि ते विशिष्ट ऍप्लिकेशन्ससाठी वापरले जातात.