लसीकरण

• पहिली लस: कुत्र्याने चावा घेतल्यानंतर शक्य तितक्या लवकर (preferably within 24 hours)
• पुढील लसी:
  • तिसऱ्या दिवशी
  • सातव्या दिवशी
  • चौदाव्या दिवशी (14)
  • अठ्ठाविसाव्या दिवशी (28)

• कुत्रा चावल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
• जखमेला साबणाने आणि पाण्याने चांगले धुवा.
• लसीकरण वेळेवर पूर्ण करा.

बंगालमध्ये देवीच्या रोगावरील लसीकरणाची पद्धत (Smallpox inoculation in Bengal) खालीलप्रमाणे होती:

1. लसीकरण कोण करायचे: बंगालमध्ये 'टिकदार' नावाचे व्यावसायिक लसीकरण करणारे लोक होते. ते घरोघरी जाऊन लसीकरण करत.
2. लसीकरणाची पद्धत:
   • टिकदार देवीच्या रोगाने बाधित असलेल्या व्यक्तीच्या शरीरावरील फोडातून पू (pus) काढत.
   • नंतर ते पू निरोगी व्यक्तीच्या शरीरावर लहान चीरा देऊन टोचत (inoculate).
3. काळजी:
   • लसीकरणानंतर, व्यक्तीला काही दिवस घरातच ठेवले जाई.
   • त्या व्यक्तीला थंड हवा आणि पाणी टाळण्यास सांगितले जाई.
   • हलका आहार दिला जाई.
4. धार्मिक महत्व: देवी ही शीतला देवी (Shitala Devi) या देवतेच्या रूपात पूजली जाते. त्यामुळे लसीकरणाला धार्मिक महत्त्व होते.

हे लसीकरण Jennerian vaccination (जेनरियन लसीकरण) पेक्षा खूप आधीपासून भारतात प्रचलित होते.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंक पाहू शकता:

• National Center for Biotechnology Information (NCBI) - Smallpox Inoculation in Bengal

Cowin मध्ये नवीन अपडेट, व्हॅक्सीन सर्टिफिकेटमध्ये नाव आणि जन्मतारीख बदलता येणार

ज्या नागरिकांना लसीचे दोन्ही डोस मिळाले आहेत त्यांच्या आरोग्य सेतु अ‍ॅपवर निळ्या रंगाचे टिक्स अपडेट होताहेत. शिवाय, या अपडेट अंतर्गत आता व्हॅक्सीन सर्टिफिकेटमध्ये नाव आणि जन्मतारीख बदलता येणार. पाहा डिटेल्स.

व्हॅक्सीन सर्टिफिकेटमध्ये माहिती बदलता येणार

चूक सुधारण्यासाठी आता 'राईस अ इश्यूचा पर्याय

अनेक देश आणि राज्यांत प्रवास करण्यासाठी लस प्रमाणपत्र अनिवार्य

कोविन पोर्टलसाठी सरकारने एक नवीन अपडेट जारी केले आहे. या अपडेटनंतर आपण कोविनवरच आपल्या लस प्रमाणपत्रात कोणतीही चूक असल्यास ती सुधारू शकाल. नोंदणी दरम्यान नाव किंवा जन्मतारखेमध्ये काही चूक झाली असेल तर आपण कोवीन पोर्टलवर लॉग इन करून ते सुधारू शकता. आरोग्य सेतूद्वारे ट्विट करून कोविन पोर्टलच्या नव्या अपडेटची माहिती देण्यात आली आहे . प्रमाणपत्रातील कोणतीही चूक सुधारण्यासाठी आता 'रेज अ इश्यू' हा पर्याय कोव्हिन पोर्टलवर उपलब्ध होईल.

लसीकरण प्रमाणपत्र कसे सुधारित करावे

लिंग, जन्म तारीख, नाव इत्यादी संदर्भात तुमच्या लस प्रमाणपत्रात काही चूक असल्यास शासनाने त्यामध्ये ऑनलाईन दुरुस्तीची सुविधा दिली आहे.

लस प्रमाणपत्रातील कोणतीही चूक सुधारण्यासाठी आपण प्रथम आपल्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकासह कोव्हिन पोर्टलवर लॉग इन करावे लागेल.

त्यानंतर आयडी (एकाधिक नोंदणीच्या बाबतीत) निवडावे लागेल जे दुरुस्त करावे लागतील.

त्यानंतर त्या आयडीखाली तुम्हाला 'रेज ए इश्यू' चा पर्याय दिसेल. क्लिक केल्यानंतर आपणास लिंग, जन्मतारीख, नाव इत्यादी दुरुस्त करण्याचे पर्याय मिळतील.

अनेक देश आणि राज्यांत प्रवास करण्यासाठी लस प्रमाणपत्र अनिवार्य झाले आहे. अशा परिस्थितीत प्रमाणपत्रात कोणतीही चूक आपल्याला अडचणीत आणू शकते. आपल्या ओळखपत्र आणि लस प्रमाणपत्रात समान माहिती असावी. गेल्या महिन्यातच भारत सरकारने आरोग्य सेतु अ‍ॅपवर लोकांना ब्लू टिक देण्याची घोषणा केली आहे. आरोग्य सेतु अ‍ॅपवर निळ्या रंगाचे टिक्स अशा लोकांच्या खात्यांवर उपलब्ध असतील ज्यांना लसीचे दोन्ही डोस मिळाले आहेत. आरोग्य सेतू अ‍ॅपवर ज्यांना लसी दिली जाईल त्यांना ब्लू टिक आणि निळा शील्ड मिळेल. याचा फायदा असा आहे की, ज्या लोकांना ही लस मिळाली आहे त्यांची ओळख केवळ आरोग्य सेतु अपवरूनच होईल.

लसीकरण (Vaccination):

• लसीकरण म्हणजे रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी शरीरात लस (Vaccine) टोचणे.
• लस एकतर कमजोर केलेले किंवा मृत रोगजंतू (bacteria/virus) असतात.
• जेव्हा लस दिली जाते, तेव्हा शरीर त्या जंतूंना ओळखायला शिकते आणि त्यांच्याशी लढण्यासाठी अँटीबॉडीज (antibodies) तयार करते.
• भविष्यात, जर तोच रोगजंतू शरीरात शिरला, तर अँटीबॉडीज त्याला त्वरित नष्ट करतात आणि आपल्याला तो रोग होत नाही.

लसीकरणाचे फायदे:

• लसीकरणामुळे अनेक गंभीर रोगांपासून बचाव होतो.
• पोलिओ, गोवर, रुबेला, धनुर्वात (tetanus) यांसारख्या रोगांवर नियंत्रण मिळवता आले आहे.
• लसीकरणामुळे बालमृत्यू दर कमी झाला आहे.

अधिक माहितीसाठी:

• जागतिक आरोग्य संघटना (WHO): WHO
• युनिसेफ (UNICEF): UNICEF

हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की, लसीकरण हे आपल्या आरोग्याचे रक्षण करण्याचे एक महत्त्वपूर्ण साधन आहे.