Topic icon

विद्युत

0

गावाच्या जवळपास वीज पडल्यामुळे तुमच्या गावातील नागरिकांची विद्युत उपकरणे खराब झाली असल्यास, नुकसान भरपाईसाठी तुम्हाला खालील ठिकाणी अर्ज करावा लागेल:

  • तहसीलदार कार्यालय (Tehsildar Office) / जिल्हाधिकारी कार्यालय (Collector's Office):

    नैसर्गिक आपत्तीमुळे (जसे की वीज कोसळणे) झालेल्या नुकसानीसाठी भरपाई देण्याची जबाबदारी महसूल विभागाची (Revenue Department) असते. त्यामुळे तुम्हाला तुमच्या तालुक्याच्या तहसीलदार कार्यालयात किंवा जिल्ह्याच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयात अर्ज करावा लागेल. हे अर्ज सहसा 'नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीसाठी भरपाई' या प्रकारात मोडतात.

  • ग्रामसेवक (Gram Sevak) / तलाठी (Talathi):

    पहिल्या टप्प्यात तुम्ही तुमच्या गावातील ग्रामसेवक किंवा संबंधित तलाठी यांना झालेल्या नुकसानीची माहिती द्या. ते नुकसानीचा पंचनामा (damage assessment report) करण्यास मदत करू शकतात. हा पंचनामा तुमच्या अर्जासोबत जोडावा लागतो.

अर्ज करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवा:

  • लगेच कळवा: नुकसानीची माहिती शक्य तितक्या लवकर संबंधित अधिकाऱ्यांना कळवा.
  • अर्ज: तहसीलदार कार्यालयातून मिळणारा किंवा स्वतः तयार केलेला एक रीतसर अर्ज सादर करा. अर्जामध्ये खराब झालेल्या उपकरणांचा तपशील, त्यांची अंदाजित किंमत आणि नुकसानीचे कारण (वीज पडल्याने) स्पष्टपणे नमूद करा.
  • पुरावे: खराब झालेल्या उपकरणांचे स्पष्ट फोटो, खरेदीची बिले (असल्यास), आणि पंचनामा अहवाल (ग्रामसेवक/तलाठी यांच्याकडून) अर्जासोबत जोडा.
  • पंचनामा: गावातील ग्रामसेवक किंवा तलाठी यांच्या मदतीने खराब झालेल्या उपकरणांचा पंचनामा करून घ्या. हा पंचनामा अत्यंत महत्त्वाचा असतो.
  • पोलिस ठाणे (पर्यायी): काही वेळा मोठ्या नुकसानीसाठी पोलिस ठाण्यात तक्रार नोंदवून त्याची प्रतही अर्जासोबत जोडण्यास सांगितले जाते, परंतु वीज पडल्याने झालेल्या नुकसानीसाठी हे नेहमीच आवश्यक नसते. तरीही, स्थानिक प्रशासनाशी बोलून याची खात्री करा.
  • महावितरण (MSEDCL): जर वीज पडल्यामुळे गावातील विद्युत पुरवठा यंत्रणेला (उदा. ट्रान्सफॉर्मर, तारा) नुकसान झाले असेल, ज्यामुळे तुमच्या उपकरणांना हानी पोहोचली असेल, तर तुम्ही महावितरणच्या स्थानिक कार्यालयातही संपर्क साधू शकता. तथापि, थेट वीज कोसळल्याने झालेल्या वैयक्तिक मालमत्तेच्या नुकसानीची भरपाई मुख्यतः महसूल विभागाकडूनच मिळते.

यासाठी तुम्हाला तुमच्या स्थानिक प्रशासनाशी (ग्रामपंचायत, तलाठी कार्यालय, तहसील कार्यालय) संपर्क साधून नेमकी प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे यांची माहिती घेणे सर्वात योग्य ठरेल.

उत्तर लिहिले · 10/10/2025
कर्म · 3640
0
विद्युत प्रवाह हा विद्युत वाहक किंवा जागेतून फिरणारा इलेक्ट्रॉन किंवा आयन सारख्या चार्ज केलेल्या कणांचा प्रवाह आहे . हे पृष्ठभागाद्वारे किंवा नियंत्रण खंडामध्ये विद्युत शुल्काच्या प्रवाहाचा निव्वळ दर म्हणून मोजला जातो . [१] : २  [२] : ६२२  गतिमान कणांना चार्ज वाहक म्हणतात , जे कंडक्टरवर अवलंबून अनेक प्रकारच्या कणांपैकी एक असू शकतात. इलेक्ट्रिक सर्किट्समध्ये चार्ज वाहक बहुधा वायरमधून फिरणारे इलेक्ट्रॉन असतात . अर्धसंवाहकांमध्ये _ते इलेक्ट्रॉन किंवा छिद्र असू शकतात . इलेक्ट्रोलाइटमध्ये चार्ज वाहक आयन असतात , तर प्लाझ्मामध्ये , आयनीकृत वायू, ते आयन आणि इलेक्ट्रॉन असतात . 
विद्युत प्रवाहाचे SI एकक अँपिअर किंवा amp आहे , जे एका पृष्ठभागावर प्रति सेकंद एक कूलॉम्ब या वेगाने विद्युत शुल्काचा प्रवाह आहे . अँपिअर (चिन्ह: A) एक SI बेस युनिट आहे. [४] : १५  विद्युत प्रवाह हे अँमीटर नावाच्या यंत्राद्वारे मोजले जाते . [२] : ७८८ 

विद्युत प्रवाह चुंबकीय क्षेत्र तयार करतात, जे मोटर्स, जनरेटर, इंडक्टर्स आणि ट्रान्सफॉर्मरमध्ये वापरले जातात . सामान्य कंडक्टरमध्ये, ते जूल गरम करतात , ज्यामुळे इनॅन्डेन्सेंट लाइट बल्बमध्ये प्रकाश निर्माण होतो . वेळ-बदलणारे प्रवाह इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक लहरी उत्सर्जित करतात , ज्याचा वापर माहिती प्रसारित करण्यासाठी दूरसंचारात केला जातो.
उत्तर लिहिले · 27/2/2023
कर्म · 9455
0

विद्युत धारा मोजण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या उपकरणाला अमीटर म्हणतात.

हे उपकरण एम्पीयर (Ampere) या एककात विद्युत धारा मोजते.

अमीटरला नेहमी सर्किटमध्ये serial connection मध्ये जोडले जाते.

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 3640
0
करंट म्हणजे काय?
उत्तर लिहिले · 25/8/2022
कर्म · 0
0
या प्रश्नांचे उत्तर आहे १) वोल्टेज २) चुंबकत्व



१) विद्युत उर्जा अशा भागात हलते जिथे विद्युत्

प्रवाह आणि व्होल्टेज दोन्ही असतात. कंडक्टर वायरमधून विद्युत प्रवाह वाहतो. विद्युत बॅटरीशी कोणतेही उपकरण जोडलेले नसल्यास, विद्युत प्रवाह शून्य राहते, बॅटरीचे व्होल्टेज काहीही असले तरीही, प्रसारित ऊर्जा शून्य असते. जेव्हा विद्युत दिवा बॅटरीशी जोडला जातो तेव्हा दिव्यातून विद्युत प्रवाह वाहतो आणि दुसऱ्या टोकाला बाहेर पडतो. या विद्युतप्रवाहामुळे ऊर्जेचे विद्युतीय ते प्रकाश आणि उष्णतेमध्ये रूपांतर होते.२) काही खनिजांमध्ये धातूचे छोटे तुकडे आकर्षित करण्याची शक्ती असते. या खनिजांना "लोडस्टोन्स" म्हणतात. ते चुंबकीय क्षेत्राची दिशा सांगण्यासाठी वापरले जातात. मॅग्नेशिया प्रांतात मुबलक प्रमाणात असल्यामुळे या खनिजाला मॅग्नस असे नाव देण्यात आले आहे. पुढे हा शब्द मॅग्नेट या इंग्रजी शब्दाचा अपभ्रंश झाला. लोह, निकेल, कोबाल्ट आणि इतर घटकांचे काही मिश्रधातू कृत्रिमरित्या चुंबकीय केले जाऊ शकतात.२) काही खनिजांमध्ये धातूचे छोटे तुकडे आकर्षित करण्याची शक्ती असते. या खनिजांना "लोडस्टोन्स" म्हणतात. ते चुंबकीय क्षेत्राची दिशा सांगण्यासाठी वापरले जातात. मॅग्नेशिया प्रांतात मुबलक प्रमाणात असल्यामुळे या खनिजाला मॅग्नस असे नाव देण्यात आले आहे. पुढे हा शब्द मॅग्नेट या इंग्रजी शब्दाचा अपभ्रंश झाला. लोह, निकेल, कोबाल्ट आणि इतर घटकांचे काही मिश्रधातू कृत्रिमरित्या चुंबकीय केले जाऊ शकतात.
उत्तर लिहिले · 21/6/2022
कर्म · 53750
0
विद्युत दाबाखाली वाहणाऱ्या इलेक्ट्रॉनच्या समुहास विद्युत प्रवाह म्हणतात.

विद्युत दाबाखाली वाहणाऱ्या इलेक्ट्रॉनच्या समुहास विद्युत प्रवाह म्हणतात.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 3640
4
विद्युत शॉक म्हणजे वीजेचा (लाईटचा / करंटचा) झटका होय.

जेव्हा विजेचा प्रवाह थेट आउटलेटमधून शरीराच्या एका भागाकडे जातो तेव्हा विद्युत शॉक येतो.

यांच्याशी संपर्क साधल्यास विद्युत शॉक येऊ शकतो:

  • सदोष विद्युत उपकरणे किंवा यंत्रसामग्री
  • घरगुती वायरिंग
  • विद्युत ऊर्जा
  • वीज
  • वीज आउटलेट
उत्तर लिहिले · 8/12/2021
कर्म · 25850