अर्थव्यवस्था
1
Answer link
ग्रामपंचायतीला सरकारकडून विविध योजना आणि कार्यक्रमांसाठी अनेक प्रकारचे निधी मिळतात. त्यापैकी काही प्रमुख निधी खालीलप्रमाणे आहेत:
1. केंद्र सरकारकडून मिळणारा निधी:
* 15 वा वित्त आयोग निधी: या अंतर्गत ग्रामपंचायतींना पाणीपुरवठा, स्वच्छता, आरोग्य आणि इतर मूलभूत सुविधांसाठी निधी मिळतो.
* मनरेगा (MGNREGA): महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजनेअंतर्गत मजुरी आणि सामग्री खर्चासाठी निधी उपलब्ध होतो, ज्यामुळे ग्रामीण भागातील लोकांना रोजगार मिळतो.
2. राज्य सरकारकडून मिळणारा निधी:
* राज्य वित्त आयोग निधी: राज्य सरकार आपल्या वित्त आयोगाच्या शिफारशीनुसार ग्रामपंचायतींना विकासकामांसाठी निधी देते.
* ग्राम विकास योजना (Village Development Plan): या योजनेअंतर्गत राज्य सरकार ग्रामपंचायतींना त्यांच्या विकास योजनांसाठी आर्थिक सहाय्य पुरवते.
* स्वच्छ भारत मिशन (ग्रामीण): या मिशन अंतर्गत शौचालय बांधणी आणि स्वच्छतेच्या कामांसाठी निधी मिळतो.
* प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण): या योजनेत ग्रामीण भागातील गरीब लोकांसाठी घरे बांधण्यासाठी सरकार आर्थिक मदत करते.
3. जिल्हा परिषद आणि पंचायत समितीकडून मिळणारा निधी:
* जिल्हा परिषद आणि पंचायत समिती त्यांच्या स्तरावर विविध विकास योजनांसाठी ग्रामपंचायतींना निधी देतात. यामध्ये शिक्षण, आरोग्य, पाणीपुरवठा आणि इतर स्थानिक विकास कामांचा समावेश असतो.
याव्यतिरिक्त, ग्रामपंचायतींना काही विशिष्ट कामांसाठी विशेष अनुदान देखील मिळू शकते, जे सरकार वेळोवेळी जाहीर करते.
अधिक माहितीसाठी, आपण महाराष्ट्र सरकारच्या ग्राम विकास विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता: [https://rural.maharashtra.gov.in/](https://rural.maharashtra.gov.in/)
0
Answer link
ग्रामपंचायतीला विविध शासकीय योजना आणि कार्यक्रमांमधून तसेच स्थानिक करांमधून निधी प्राप्त होतो. खाली काही प्रमुख स्त्रोतांची माहिती दिली आहे:
1. शासकीय योजनांमधील निधी:
- महाराष्ट्र ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MNREGA): या योजनेअंतर्गत ग्रामपंचायतींना त्यांच्या क्षेत्रातील लोकांना रोजगार देण्यासाठी निधी मिळतो.
- प्रधानमंत्री आवास योजना (PMAY-G): ग्रामीण भागातील गरीब लोकांसाठी घरे बांधण्यासाठी सरकारकडून ग्रामपंचायतींना निधी मिळतो.
- स्वच्छ भारत मिशन (SBM): या मिशन अंतर्गत शौचालय बांधण्यासाठी आणि स्वच्छता राखण्यासाठी ग्रामपंचायतींना सरकारकडून आर्थिक मदत मिळते.
- राष्ट्रीय पेयजल योजना (NRDWP): गावाला पिण्याच्या पाण्याची सोय करण्यासाठी सरकारकडून ग्रामपंचायतींना निधी मिळतो.
- ग्राम विकास योजना: राज्य सरकार आणि केंद्र सरकार यांच्या विविध ग्राम विकास योजनांमधून ग्रामपंचायतींना विकास कामांसाठी निधी मिळतो.
2. करांमधून मिळणारा निधी:
- घरपट्टी (Property Tax): ग्रामपंचायत क्षेत्रातील घरांवर कर लावून ग्रामपंचायत निधी जमा करते.
- पाणीपट्टी (Water Tax): पाणीपुरवठा केल्याबद्दल ग्रामपंचायत नागरिकांकडून कर वसूल करते.
- व्यवसाय कर (Professional Tax): ग्रामपंचायत क्षेत्रात व्यवसाय करणाऱ्या व्यक्तींकडून ग्रामपंचायत कर घेते.
- इतर कर: जत्रा कर, बाजार कर, वाहन कर यांसारख्या करांमधून ग्रामपंचायतीला उत्पन्न मिळते.
3. इतर उत्पन्न:
- जमिनीच्या भाड्याने मिळणारे उत्पन्न: ग्रामपंचायतीच्या मालकीच्या जमिनी भाड्याने देऊन उत्पन्न मिळवले जाते.
- उत्पादन शुल्क: काही विशिष्ट उत्पादनांवर कर लावून ग्रामपंचायत उत्पन्न मिळवते.
- देणग्या: काही व्यक्ती किंवा संस्था ग्रामपंचायतीला देणग्या देतात, ज्यामुळे ग्रामपंचायतीच्या निधीत वाढ होते.
अधिक माहितीसाठी:
- महाराष्ट्र सरकार ग्राम विकास विभाग: https://rural.maharashtra.gov.in/
0
Answer link
महाराष्ट्रामध्ये ग्रामीण विकासासाठी अनेक शासकीय योजना राबविल्या जातात. त्यापैकी काही योजना खालीलप्रमाणे आहेत:
1. महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA):
- हे एक महत्त्वाकांक्षी कार्यक्रम आहे ज्याचा उद्देश ग्रामीण भागातील कुटुंबांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे आहे.
- प्रत्येक कुटुंबाला वर्षातून किमान 100 दिवसांचा रोजगार उपलब्ध करून देणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- या योजनेत मजुरी काम दिले जाते, ज्यामुळे ग्रामीण भागातील लोकांना त्यांच्या गावातच रोजगार मिळतो.
- ग्रामीण भागातील गरीब आणि बेघर कुटुंबांना घरे बांधण्यासाठी आर्थिक सहाय्य करणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- beneficiaries च्या बँक खात्यात थेट पैसे जमा केले जातात.
- ग्रामीण भागात स्वच्छता वाढवणे आणि उघड्यावर शौचास थांबवणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- वैयक्तिक शौचालये बांधण्यासाठी सरकार आर्थिक मदत करते.
- ग्रामीण भागातील लोकांना सुरक्षित आणि पुरेसे पाणी पुरवणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- गावांमध्ये पिण्याच्या पाण्याची व्यवस्था सुधारण्यासाठी सरकार मदत करते.
- ग्रामीण भागातील गरीब महिलांना स्वयं-सहायता गटांच्या माध्यमातून एकत्र आणून त्यांच्या उपजीविकेच्या संधी वाढवणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- या गटांना सरकार आर्थिक सहाय्य आणि प्रशिक्षण देते.
- महाराष्ट्र शासन: https://maharashtra.gov.in/
- ग्राम विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन: https://rd.maharashtra.gov.in/
0
Answer link
राष्ट्रीय स्टार्टअप दिवस दरवर्षी १६ जानेवारी रोजी साजरा केला जातो. भारतातील स्टार्टअप इकोसिस्टमला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि उद्योजकता वाढवण्यासाठी हा दिवस महत्त्वाचा आहे.
सुरुवात: वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाने 2021 मध्ये याची घोषणा केली.
उद्देश: नवीन कल्पनांना वाव देणे आणि तरुणांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे.
0
Answer link
मुंबई महानगरपालिकेचे खाते अक्षिस बँकेत (Axis Bank) आहे. या बँकेच्या माध्यमातून मुंबई महानगरपालिकेचे आर्थिक व्यवहार चालतात.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
0
Answer link
महानगरपालिकेला दरवर्षी विविध मार्गांनी निधी मिळतो, त्यापैकी काही प्रमुख मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:
- राज्य सरकारकडून मिळणारे अनुदान: राज्य सरकार विविध विकासकामांसाठी आणि योजनांसाठी महानगरपालिकेला अनुदान देते.
- केंद्र सरकारकडून मिळणारे अनुदान: केंद्र सरकार देखील काही योजनांच्या अंमलबजावणीसाठी महानगरपालिकेला अनुदान देते.
- कर महसूल: महानगरपालिका विविध प्रकारचे कर वसूल करते, जसे की मालमत्ता कर, पाणी कर, व्यवसाय कर, मनोरंजन कर, इत्यादी. या करांच्या माध्यमातून महानगरपालिकेला मोठा महसूल मिळतो.
- विकास शुल्क: महानगरपालिका विकास शुल्क आकारते, जे नवीन इमारती आणि इतर बांधकामांवर लावले जाते.
- कर्ज आणि Bond: महानगरपालिका विकासकामांसाठी कर्जरोखे (Bond) जारी करून किंवा बँकांकडून कर्ज घेऊन निधी उभारू शकते.
- गुंतवणूक आणि मालमत्ता: महानगरपालिकांच्या मालकीच्या मालमत्ता आणि गुंतवणुकीतून मिळणारे उत्पन्न हे देखील निधीचे एक महत्त्वाचे साधन आहे.
- देणग्या आणि सीएसआर: काही Corporates सामाजिक उत्तरदायित्व (CSR) अंतर्गत महानगरपालिकेला देणग्या देतात, ज्यामुळे विकासकामांना मदत होते.
अधिक माहितीसाठी, आपण आपल्या महानगरपालिकेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता.
0
Answer link
नगरसेवक विविध शासकीय निधी वापरू शकतात, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत:
- जिल्हा नियोजन समिती (District Planning Committee - DPC) निधी: हा निधी जिल्ह्यातील विकासकामांसाठी असतो. या निधीतून नगरसेवक त्यांच्या प्रभागातील विकासकामे करू शकतात.
- municipal fund: नगरपालिकेच्या विकासकामांसाठी असलेला हा महत्त्वाचा निधी आहे. रस्ते, पाणीपुरवठा, स्वच्छता यांसारख्या कामांसाठी याचा वापर केला जातो.
- आमदार/ खासदार निधी: स्थानिक आमदार (MLA) आणि खासदार (MP) यांच्या विकास निधीतूनही काही कामे नगरसेवक करू शकतात.
- राज्य सरकार आणि केंद्र सरकारकडून येणारे विशेष अनुदान: काही विशिष्टproject साठी राज्य सरकार आणि केंद्र सरकारकडून विशेष अनुदान दिले जाते, जे नगरसेवक त्यांच्या प्रभागात वापरू शकतात.