जलविज्ञान
0
Answer link
हायड्रंट हे पाण्याचे एक जोडणी असते. हे विशेषत: आग विझवण्यासाठी अग्निशमन दलाला पाणीपुरवठा करण्यासाठी तयार केलेले असते. हे पाईपलाईनद्वारे पाण्याच्या मुख्य स्रोताशी जोडलेले असते.
हायड्रंटची रचना:
- हायड्रंटमध्ये एक वाल्व्ह असतो, जो पाण्याच्या प्रवाहाला नियंत्रित करतो.
- त्याला नोजल (nozzle) जोडलेले असतात, ज्याद्वारे पाण्याचा फवारा टाकला जातो.
- हे सहसा लाल रंगाने रंगवलेले असतात, ज्यामुळे ते सहज ओळखता येतात.
उपयोग:
- आगीच्या घटनांमध्ये त्वरित आणि मोठ्या प्रमाणात पाणी उपलब्ध करणे.
- शहरे आणि औद्योगिक क्षेत्रांमध्ये आग विझवण्यासाठी हे महत्त्वाचे साधन आहे.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता:
1
Answer link
स्त्री समुद्र तोय प्रतिवाहन म्हणजे समुद्रातील खारे पाणी गोड्यात रूपांतर करून ते पिण्यायोग्य बनवणे.
हे खालील प्रकारे केले जाते:
- ऊर्ध्वपातन (Distillation): या प्रक्रियेत समुद्राच्या पाण्याला उकळवून त्याची वाफ तयार करतात. मग त्या वाफेला थंड करून पुन्हा पाण्यात रूपांतरित करतात. या प्रक्रियेत क्षार आणि इतर अशुद्धता मागे राहतात आणि आपल्याला शुद्ध पाणी मिळते.
- उत्क्रम परासरण (Reverse Osmosis): या प्रक्रियेत समुद्राच्या पाण्यावर दाब देऊन ते एका अर्धपारगम्य झिल्लीमधून (semipermeable membrane) पाठवले जाते. झिल्ली फक्त पाण्याचे रेणू जाऊ देते, क्षार आणि इतर अशुद्धता अडवून ठेवते.
उदाहरणार्थ: सौदी अरेबिया, संयुक्त अरब अमिराती (UAE) यांसारख्या अनेक देशांमध्ये पिण्याच्या पाण्याची गरज भागवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर समुद्राच्या पाण्याचे गोड्या पाण्यात रूपांतरण केले जाते.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
0
Answer link
जलावरण पृथ्वीच्या जीवनासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. ते पृथ्वीच्या 71% पृष्ठभागावर व्यापलेले आहे आणि यामध्ये महासागर, नद्या, तलाव, हिमनदी आणि भूजल यांचा समावेश होतो.
जलावरणाचे महत्व:
* जीवनदायी: सर्व जीवनाला पाण्याची गरज असते. जलावरण हा पृथ्वीवरील सर्व जीवनाचा मुख्य स्त्रोत आहे.
* हवामान नियमन: जलावरण पृथ्वीच्या तापमानाचे नियमन करते. महासागर मोठ्या प्रमाणात उष्णता शोषून घेतात आणि सोडतात, ज्यामुळे हवामान स्थिर राहते.
* अन्न उत्पादन: शेती, मत्स्यपालन आणि पशुपालन यांसारख्या कृषी क्रियाकलापांसाठी पाणी आवश्यक आहे.
* ऊर्जा उत्पादन: जलविद्युत शक्ती ही एक स्वच्छ आणि नवीकरणीय ऊर्जा स्रोत आहे.
* परिवहन: महासागर आणि नद्यांचा वापर वस्तूंच्या वाहतुकीसाठी केला जातो.
* पर्यावरण: जलावरण अनेक प्रकारच्या वनस्पती आणि प्राण्यांचे निवासस्थान आहे.
जलावरणावर वाढते धोके:
* जल प्रदूषण: औद्योगिक कचरा, शेतीतील रसायने आणि घरातील कचरा यामुळे जल प्रदूषण होत आहे.
* जलवायु बदल: तापमान वाढ आणि समुद्राची पातळी वाढणे यामुळे जलावरणावर गंभीर परिणाम होत आहेत.
* पाणी उपसा: वाढती लोकसंख्या आणि औद्योगिकीकरणामुळे पाण्याची मागणी वाढत आहे, ज्यामुळे भूजल पातळी कमी होत आहे.
जलावरणाचे संरक्षण:
* पाणी वाचवा: पाणी वाचवण्याच्या पद्धती अवलंबा.
* जल प्रदूषण रोखा: जल प्रदूषण रोखण्यासाठी कठोर उपाययोजना करा.
* जलवायु बदलाशी लढा: कार्बन उत्सर्जन कमी करून जलवायु बदलाशी लढा.
* जंगले वाढवा: जंगले पाण्याचे संवर्धन करतात.
जलावरण हे आपल्या ग्रहाचे सर्वात मौल्यवान संसाधन आहे. आपल्या भावी पिढ्यांसाठी जलावरणाचे संरक्षण करणे आपली जबाबदारी आहे.
0
Answer link
विधानाचा अर्थ: नदी हिमनदीपेक्षा जास्त वेगाने वाहते.
उत्तर: हे विधान योग्य आहे.
स्पष्टीकरण:
- नदी म्हणजे पाण्याचा प्रवाह असतो, जो गुरुत्वाकर्षणामुळे उतारावरून वेगाने वाहतो.
- हिमनदी म्हणजे बर्फाचा जाड थर असतो, जो गुरुत्वाकर्षणामुळे हळू हळू सरकतो.
त्यामुळे, नदी हिमनदीपेक्षा खूप जास्त वेगाने वाहते.
0
Answer link
पुणे, महाराष्ट्र
0
Answer link
पाण्याची ती खोली ज्यावर मातीच्या छिद्रात, भेगात अथवा पोकळीत पाणी पूर्णपणे संपृक्त होते त्यास 'भूजलपातळी' (वॉटरटेबल) असे म्हणतात. याचे पावसाने व इतर कारणांनी, जसे प्रवाह इत्यादी, पुनर्भरण होते.
0
Answer link
भूजल पातळी (Groundwater level) ठरवणारे घटक खालीलप्रमाणे:
- भूजल (Groundwater): भूजलाची पातळी हीAvailable असलेल्या पाण्याची मात्रा आणि ते पाणी साठवण्याची जमिनीची क्षमता यावर अवलंबून असते.
- खडक (Rocks): जमिनीतील खडक हे पाणी झिरपण्यास मदत करतात. त्यामुळे भूजल पातळी वाढण्यास मदत होते.
- माती (Soil): मातीचा प्रकार आणि तिची पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता भूजल पातळीवर परिणाम करते. उदाहरणार्थ, चिकणमाती पाणी धरून ठेवते, तर वालुकामय माती पाणी लवकर शोषून घेते.
म्हणून, योग्य उत्तर आहे: वरील तीनही घटक (भूजल, खडक आणि माती).