प्राचीन इतिहास
1
Answer link
तुमच्या प्रश्नानुसार, तीन युगांतील क्षत्रियांचे वय खालीलप्रमाणे होते:
- सत्ययुग: या युगात क्षत्रियांचे वय सुमारे 10,000 वर्षे होते.
- द्वापरयुग: द्वापरयुगात क्षत्रियांचे वय 1,000 वर्षे होते.
- कलियुग: कलियुगात क्षत्रियांचे वय 100 वर्षे असते.
या युगांनुसार मानवाच्या जीवनाची लांबी कमी होत जाते, असे मानले जाते.
0
Answer link
गुप्त कालखंडात पाटलीपुत्र ही त्यांची राजधानी होती. पाटलीपुत्र (आताचे पटना) हे शहर प्राचीन भारताच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचे केंद्र होते आणि গুপ্ত राजवटीने या शहराला राजधानी बनवून त्याचे महत्त्व वाढवले.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:
1
Answer link
*🏪 बख्तियार खिलजीची ‘भारतीय’ असूया आणि नालंदा विद्यापीठाची राखरांगोळी!*
————————————————
★माहिती सेवा ग्रूप पेठवडगाव कोल्हापूर★
————————————————
नालंदा विद्यापीठाबद्दल तुम्हाला वेगळ्याने सांगायची गरज नाही. https://bit.ly/3GdWNL8 ख्रिस्तपूर्व ६ व्या शतकामध्ये नालंदा विद्यापीठ हे जगातील ज्ञानाचे केंद्र होते. जगभरातील विद्यार्थी या विद्यापीठामध्ये येऊन शिक्षण घेत होते. कोरिया, जपान,चीन, तिबेट, तुर्कीस्तान मधील ज्ञानवंत शिक्षक देखील या विद्यापीठाला लाभले होते. संपूर्ण जगभरात केवळ नालंदा विद्यापीठाचा डंका होता. परंतु बख्तियार खिलजी नावाच्या एका वेड्या सुलतानाने ज्ञानाची ही नगरी जाळून उध्वस्त केली.
पूर्वी भारत म्हणजे सोन्याने-संपत्तीने मढलेला देश म्हणून सर्वदूर प्रचलित होता. त्यामुळे परकीय नेहमीच आपल्या देशावर आक्रमण करून लुटी करायचे. तसेच आपलाप्रदेश देखील बळकवायचे. याच परकीय शत्रुंपैकी एक होता इख्तियारुद्दीन मुहम्मद बिन बख्तियार खिलजी!त्यावेळेस संपूर्ण भारतामध्ये त्याचा दबदबा होता असे म्हटले तर वावगे ठरू नये. या कालखंडात नालंदा विद्यापीठ राजगिर चे उपनगर होते. याविद्यापीठामध्ये जगभरातून आलेले १० हजार विद्यार्थी शिक्षण घेत होते आणि त्यांना देशोविदोशीचे २००० शिक्षक शिकवीत होते.एकदा बख्तियार खिलजी खूप आजारी पडला. कोणत्याच औषधाने त्याला गुण येईना. तेव्हा कोणीतरी त्याला नालंदा विद्यापीठाच्या आयुर्वेद शाखेचे प्रमुख राहुल श्रीभद्र यांच्याकडून इलाज करवून घेण्याचा सल्ला दिला.
पण खिलजीला एखाद्या हिंदू वैद्यांपेक्षा आपल्या हकीमांवर जास्त विश्वास होता. एखाद्या हिंदू वैद्याकडून इलाज करवून घेणे त्याला अपमानकारक वाटत होते. पण हकीमांना काही त्याची तब्येत सुधारण्यात यश मिळत नव्हते, शेवटी नाईलाजाने खिलजीने राहुल श्रीभद्रयांना आपल्या उपचारासाठी बोलावून घेतले.पण त्यान राहुल श्रीभद्र यांच्यापुढे एक अट ठेवली ती म्हणजे,मी कोणतेही भारतीय बनावटीचे औषध घेणार नाही आणि जर मी बरा झालो नाही तर तुम्हाला मृत्युदंड देण्यात येईल.𝔐𝔞𝔥𝔦𝔱𝔦 𝔰𝔢𝔳𝔞 𝔤𝔯𝔬𝔲𝔭 𝔭𝔢𝔱𝔥𝔳𝔞𝔡𝔤𝔞𝔬𝔫ही अट ऐकून राहुल श्रीभद्र विचारात पडले, पण त्यांनी खिलजीचे म्हणणे मान्य केलं.
काही दिवसांनी ते खिलजीजवळ आले, त्यांनी त्याच्या हातात कुरण दिले आणि सांगितले की,यातील ठराविक पाने वाचली की त्याच्या प्रकृतीमध्ये फरक पडेल.आणि आश्चर्य! खिलजीच्या प्रकृतीमध्ये फरक पडू लागला. खरंतर हा कोणताही चमत्कार नव्हता. जी जी पाने राहुल श्रीभद्र यांनी खिलजीला वाचायला सांगितली होती, त्या पानांवर त्यांनी औषधाचा लेप लावला होता, ज्यामुळे बोटाला थुकी लावून खिलजी जेव्हा पान उलटायचा, तेव्हा ते औषध मुखावाटे त्याच्या पोटात जायचं.खिलजी हळूहळू पूर्ण बरा झाला, पण राहुल श्रीभद्र यांचे उपकार मात्र तो साफ विसरला. एखाद्या भारतीय वैद्याने मला बरे करावे ही भावना त्याच्या अंगाचा तिळपापड करू लागली. आपले हकीम हिंदू वैद्यांपेक्षा श्रेष्ठ ठरले नाहीतहा विचार त्याला स्वस्थ बसू देईना, म्हणून त्याने रागाने संपूर्ण नालंदा विद्यापीठच उध्वस्त करून टाकण्याचे ठरवले. त्याने आपल्या सैनिकांना विद्यापीठाला आग लावून देण्याचा हुकुम सोडला.
असं म्हणतात की विद्यापीठामध्ये इतकी पुस्तके होती की आग जवळपास ३ महिने सतत धुमसत होती. एवढं करूनही खिलजीचं मन शांत झालं नाही, म्हणून त्याने नालंदा विद्यापीठातील हजारो धार्मिक नेत्यांची आणि बौद्ध भिक्षूंची हत्या केली.अश्याप्रकारे क्रूर बख्तियार खिलजीने केवळ असूयेपोटी, भारतीय आयुर्वेदाला, हिंदू-बौद्ध तत्वज्ञानाला जगातून हद्दपार करण्यासाठी नालंदा विद्यापीठाची राखरांगोळी केली.
0
Answer link
प्राचीन भारतातील काही प्रसिद्ध विद्यापीठांची नावे खालीलप्रमाणे:
- तक्षशिला विश्वविद्यालय: हे जगातील सर्वात प्राचीन विद्यापीठांपैकी एक मानले जाते. येथे विविध विषयांचे शिक्षण दिले जाई. तक्षशिला
- नालंदा विश्वविद्यालय: हे बौद्ध धर्माच्या अभ्यासाचे प्रमुख केंद्र होते. येथे देश-विदेशातून विद्यार्थी शिक्षण घेण्यासाठी येत असत. नालंदा
- विक्रमशिला विश्वविद्यालय: याची स्थापना राजा धर्मपाल यांनी केली. हे तंत्र विद्या आणि बौद्ध धर्माच्या शिक्षणासाठी ओळखले जाते. विक्रमशिला
- वल्लभी विश्वविद्यालय: हे गुजरातमध्ये असून जैन आणि बौद्ध धर्माच्या शिक्षणाचे महत्त्वाचे केंद्र होते. वल्लभी
- काशी विश्वविद्यालय: याला बनारस हिंदू विश्वविद्यालय असेही म्हणतात. हे शिक्षण आणि संस्कृतीचे प्राचीन केंद्र आहे. काशी
0
Answer link
दक्षिण भारतात अनेक प्राचीन राज्यसत्ता होऊन गेल्या, त्यापैकी काही प्रमुख राज्यसत्ता खालीलप्रमाणे:
- चोल साम्राज्य: हे साम्राज्य सर्वात शक्तिशाली साम्राज्यांपैकी एक होते. त्यांनीnavy च्या मदतीने अनेक प्रदेश जिंकले.
अधिक माहितीसाठी: चोल राजवंश
- चेर साम्राज्य: हे साम्राज्य सध्याच्या केरळमध्ये स्थित होते आणि तेथीलInitial साम्राज्यांपैकी एक होते.
- पांड्य साम्राज्य: या राजघराण्याने Southern Tamil Nadu वर राज्य केले. त्यांचे Silk Route च्या माध्यमातून रोमशी व्यापारी संबंध होते.
अधिक माहितीसाठी: पांड्य राजवंश
- सातवाहन साम्राज्य: या राजघराण्याने महाराष्ट्रासह दक्षिण भारताच्या मोठ्या भागावर राज्य केले.
अधिक माहितीसाठी: सातवाहन राजवंश
- विजयनगर साम्राज्य: हे हिंदू साम्राज्य तुंगभद्रा नदीच्या काठी स्थापन झाले आणि त्यांनी सुमारे ३०० वर्षे राज्य केले.
अधिक माहितीसाठी: विजयनगर साम्राज्य
- राष्ट्रकूट साम्राज्य: या राजघराण्याने ८ व्या ते १० व्या शतकापर्यंत राज्य केले. त्यांनी कन्नड आणि संस्कृत साहित्याला प्रोत्साहन दिले.
अधिक माहितीसाठी: राष्ट्रकूट राजवंश
- पल्लव साम्राज्य: पल्लवांनी Southern India आणि Northern Tamil Nadu वर राज्य केले. त्यांनी स्थापत्यकलेत rock-cut temples बांधण्यास सुरुवात केली.
अधिक माहितीसाठी: पल्लव राजवंश
0
Answer link
दक्षिण भारतात अनेक प्राचीन राजसत्ता उदयास आल्या, त्यापैकी काही प्रमुख राजसत्ता खालीलप्रमाणे:
- सातवाहन राजवंश: (इ.स. पूर्व २३० - इ.स. २२०) या राजघराण्याने सुमारे ४५० वर्षे राज्य केले. त्यांनी महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश आणि कर्नाटक या भागांवर आपली सत्ता स्थापित केली होती. Satavahana Dynasty
- चेर राजवंश: (इ.स. पूर्व ३०० - इ.स. १२००) चेर राजवंशाने सध्याच्या केरळ आणि তামিলনাडूच्या काही भागांवर राज्य केले. त्यांचे व्यापार आणि नौदल सामर्थ्य खूप महत्वाचे होते.
- चोल राजवंश: (इ.स. पूर्व ३०० - इ.स. १३००) चोल राजवंशाने दक्षिण भारतावर দীর্ঘकाळ राज्य केले. राजेंद्र चोल आणि राजराज चोल यांसारख्या राजांनी नौदल सामर्थ्याच्या जोरावर साम्राज्य विस्तार केला. Chola Dynasty
- पांड्य राजवंश: (इ.स. पूर्व ३०० - इ.स. १४००) पांड्य राजवंशाने তামিলনাडूच्या दक्षिणेकडील भागावर राज्य केले. ते व्यापार आणि शिक्षणाचे केंद्र बनले होते.
- पल्लव राजवंश: (इ.स. २७५ - इ.स. ८९७) पल्लव राजवंशाने তামিলनाडू आणि आंध्र प्रदेशाच्या काही भागांवर राज्य केले. त्यांनी कला आणि स्थापत्यशास्त्रामध्ये मोठे योगदान दिले. महाबलीपुरम येथील मंदिरे त्यांची সাক্ষ্য देतात. Pallava Dynasty
- राष्ट्रकूट राजवंश: (इ.स. ७५३ - इ.स. ९८२) राष्ट्रकूट राजवंशाने कर्नाटक आणि महाराष्ट्राच्या भागावर राज्य केले. त्यांनी वेरूळ (Ellora) येथील जगप्रसिद्ध कैलास मंदिर बांधले. Rashtrakuta Dynasty
- चालुक्य राजवंश: (इ.स. ५४३ - इ.स. ११९०) चालुक्यांचे दोन मुख्य भाग होते: बादामीचे चालुक्य आणि কল্যাणीचे चालुक्य. त्यांनी कर्नाटक आणि आंध्र प्रदेशावर राज्य केले आणि स्थापत्यशास्त्रामध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. Chalukya Dynasty
या राजसत्तांनी दक्षिण भारताच्या इतिहासात, कला, स्थापत्यशास्त्र आणि प्रशासनात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.
1
Answer link
कनिष्काने काश्मीरमध्ये 'कनिष्कपूर' नावाचे शहर बसवले.
अधिक माहिती:
- कनिष्क हा कुषाण वंशाचा राजा होता.
- त्याने बौद्ध धर्माला राजाश्रय दिला.
- त्याच्या काळात काश्मीरमध्ये चौथी बौद्ध संगीती झाली.
संदर्भ: