शरीरशास्त्र

माणसाच्या शरीरातील हाडे जाळली तरी नष्ट होत नाहीत.

हाडे: हाडे कॅल्शियम फॉस्फेट नावाच्या खनिजाने बनलेली असतात. हे खनिज अत्यंत स्थिर असते आणि उच्च तापमानालाही टिकून राहते. त्यामुळे, हाडे जाळली तरी ती पूर्णपणे नष्ट होत नाहीत, तर त्यांची राख होते.

महत्व: हाडे मानवी शरीरासाठी अत्यंत आवश्यक आहेत. ते शरीराला आधार देतात, महत्वाच्या अवयवांचे संरक्षण करतात आणि हालचाल करण्यास मदत करतात.

तुमचा प्रश्न "मानवी शरीर मानवाचे नाही म्हणतात ते कितपत खरे आहे?" याबद्दल आहे. या विधानाकडे अनेक दृष्टीने पाहता येते:

• वैज्ञानिक दृष्टिकोन: मानवी शरीर हे खरं तर मानवी पेशी, सूक्ष्मजंतू आणि इतर सूक्ष्मजीवांपासून बनलेले आहे. आपल्या शरीरात अनेक जीवाणू (bacteria) असतात, जे पचनक्रियेत आणि रोगप्रतिकारशक्तीत मदत करतात. त्यामुळे, ह्या अर्थाने शरीर केवळ 'आपले' नाही, तर अनेक जीवांचे एकत्रित अस्तित्व आहे.
• आध्यात्मिक दृष्टिकोन: काही आध्यात्मिक विचारधारेनुसार, शरीर हे नश्वर आहे आणि आत्मा किंवा चेतना हे अधिक महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे, शरीर हे केवळ आत्म्याचे एक तात्पुरते निवासस्थान आहे, असे मानले जाते.
• सामाजिक दृष्टिकोन: शरीर हे केवळ व्यक्तीचे नसून समाजाचा भाग आहे. अवयवदान, वैद्यकीय संशोधन, आणि सार्वजनिक आरोग्याच्या दृष्टीने शरीराचा उपयोग समाजासाठी केला जातो.

त्यामुळे, 'मानवी शरीर मानवाचे नाही' हे विधान पूर्णपणे सत्य नाही, पण त्यात काही प्रमाणात तथ्य आहे. हे विधान कोणत्या संदर्भात केले आहे, यावर ते अवलंबून असते.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:

• Microbiome and the human body

उत्तर: आजच्या मानवाच्या मेंदूचे सरासरी वजन सुमारे 1.2 ते 1.5 किलोग्राम (2.6 ते 3.3 पाउंड) असते.

उत्तर:

प्रौढ वाढ झालेल्या मानवी शरीरात 206 हाडे असतात.

शरीरात योग्य नियंत्रण ठेवण्याचे काम दोन मुख्य संस्था करतात:

1. मज्जासंस्था (Nervous System): मज्जासंस्था ही शरीरातील संदेशवहन आणि नियंत्रणाची मुख्य प्रणाली आहे. मेंदू, पाठीचा कणा आणि मज्जातंतू (nerves) यांच्याद्वारे माहितीचे वहन होते.
   • कार्य:
     • संवेदना ग्रहण करणे (feeling sensations).
     • विचार करणे आणि निर्णय घेणे (Thinking and decision making).
     • ऐच्छिक हालचालींवर नियंत्रण ठेवणे (controlling voluntary actions).
     • अनैच्छिक क्रियांचे नियंत्रण करणे, जसे श्वासोच्छ्वास आणि हृदय गती (controlling involuntary actions).
2. अंतःस्रावी संस्था (Endocrine System): ही संस्था संप्रेरके (hormones) नावाचे रासायनिक संदेशवाहक तयार करते. हे संप्रेरक रक्ताद्वारे शरीराच्या विविध भागांमध्ये पोहोचतात आणि तेथील कार्यांचे नियंत्रण करतात.
   • कार्य:
     • वाढ आणि विकास (growth and development)
     • चयापचय (metabolism)
     • प्रजनन (reproduction)
     • शरीरातील पाण्याचे संतुलन (water balance)

या दोन्ही संस्था एकत्रितपणे काम करून शरीराचे योग्य नियंत्रण ठेवतात.