
स्थापत्यशास्त्र
तुम्ही उल्लेख करत आहात त्या 'हेमाडपंथी' मंदिरांचा अर्थ थोडक्यात असा आहे:
- हेमाडपंती ही एक विशिष्ट वास्तुशैली आहे, जी साधारणतः १२ व्या ते १४ व्या शतकात महाराष्ट्रात विकसित झाली.
- या शैलीतील मंदिरांचे बांधकाम वैशिष्ट्यपूर्ण असते. चुना किंवा सिमेंटचा वापर न करता, दगड एकमेकांत फसवून बांधकाम केले जाते.
- या मंदिरांमध्ये वापरलेले दगड हे सहसा काळ्या रंगाचे असतात आणि ते एकमेकांना जोडण्यासाठी विशिष्ट प्रकारची interlocking system वापरली जाते.
- अनेक हेमाडपंथी मंदिरे ताऱ्याच्या आकाराची (star-shaped) आहेत.
- या शैलीतील मंदिरांमध्ये गुंतागुंतीची नक्षीकाम आणि शिल्पे आढळतात.
हेमाडपंत:
- हेमाडपंत हे देवगिरीच्या यादव घराण्याचे पंतप्रधान होते. त्यांनी या मंदिरांना प्रोत्साहन दिले.
- त्यांच्या नावावरूनच या शैलीला 'हेमाडपंथी' असे नाव पडले.
उदाहरण:
- महाराष्ट्रामध्ये अनेक हेमाडपंथी मंदिरे आहेत, त्यापैकी काही प्रसिद्ध उदाहरणे म्हणजे गोंदेश्वर मंदिर (सिन्नर), आणि अंबाजोगाईचे योगेश्वरी मंदिर.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
अधिक माहिती:
- महाबलीपुरम हे शहर तमिळनाडू राज्यात आहे.
- या मंदिरांना 'पंच रथ' म्हणूनही ओळखले जाते.
- ही रथमंदिरे द्रविड स्थापत्यशैलीचा उत्कृष्ट नमुना आहेत.
संदर्भ:
हिमाचल प्रदेशातील मंडी जिल्ह्यात हे मंदिर आहे. स्थानिक लोकांच्या मान्यतेनुसार, देवतेने छताची बांधणी करण्यास नकार दिला आहे. त्यामुळे आजही हे मंदिर छताशिवाय आहे. या घटनेमागील रहस्य अजूनही उलगडलेले नाही.
तुमच्या प्रश्नानुसार, 'चौसोपी जुना वाडा' म्हणजे चार बाजू असलेला जुना वाडा. या वाड्याला चार कोपरे आहेत आणि त्याचे चार मालक आहेत.
आंगण: वाड्याच्या आत आंगण आहे की नाही, हे निश्चितपणे सांगता येत नाही. कारण 'चौसोपी वाडा' यावरून आंगणाबद्दल कोणतीही माहिती मिळत नाही. जुन्या वाड्यांमध्ये आंगण असण्याची शक्यता असते, परंतु प्रत्येक वाड्यात आंगण असतेच असे नाही.
अधिक माहितीसाठी, तुम्हाला वाड्याच्या रचनेबद्दल किंवा मालकी हक्काबद्दल अधिक तपशील द्यावा लागेल.
कौलारू घराच्या छपराचा उतार हा साधारणपणे 30 ते 45 अंशांच्या दरम्यान असतो.
इमारत बांधकाम नियमांनुसार छपराचा उतार हा त्या भागातील पर्जन्याचे प्रमाण, वाऱ्याची दिशा आणि कौलांचा प्रकार यावर अवलंबून असतो.
- पर्जन्याचे प्रमाण: ज्या भागात पाऊस जास्त असतो, तिथे छपराचा उतार जास्त ठेवला जातो, जेणेकरून पाणी लवकर खाली उतरेल आणि गळती होणार नाही.
- वाऱ्याची दिशा: वाऱ्याच्या दिशेनुसार उतार बदलला जातो, जेणेकरून वारा छपरावरून सहजपणे जाईल आणि छप्पर उडून जाणार नाही.
- कौलांचा प्रकार: विविध प्रकारच्या कौलांसाठी उतार वेगवेगळा असू शकतो. उदाहरणार्थ, काही कौलांना कमी उतार पुरेसा असतो, तर काहींना जास्त.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
- महाराष्ट्र इमारत आणि बांधकाम नियमावली https://mahatenders.gov.in/writereaddata/tenderdocument/UDD-2023-CR-151-D-10353.pdf