
मुद्रांक शुल्क
महाराष्ट्र राज्यात शेतजमिनीच्या खरेदी-विक्रीवर नोंदणी शुल्क (Registration Fees) आणि मुद्रांक शुल्क (Stamp Duty) आकारले जाते. हे शुल्क जमिनीच्या सरकारी किमतीवर (Government Value) म्हणजेच रेडी रेकनर दरावर (Ready Reckoner Rate) आधारित असते.
नोंदणी शुल्क:
- शेतजमिनीच्या व्यवहारावर नोंदणी शुल्क हे सरकारी किंमतीच्या 1% असते.
- परंतु, हे शुल्क जास्तीत जास्त रु. 30,000 पर्यंत मर्यादित असते. म्हणजे, जमिनीची किंमत कितीही जास्त असली तरी, नोंदणी शुल्क रु. 30,000 पेक्षा जास्त लागत नाही.
मुद्रांक शुल्क:
- शेतजमिनीवरील मुद्रांक शुल्क हे जमिनीच्या सरकारी मूल्यांकनाच्या 5% असते.
उदाहरण:
समजा, तुमच्या शेतजमिनीची सरकारी किंमत रु. 10,00,000 आहे, तर:
- नोंदणी शुल्क: रु. 10,00,000 च्या 1% = रु. 10,000 (हे शुल्क रु. 30,000 पेक्षा कमी आहे, त्यामुळे रु. 10,000 नोंदणी शुल्क लागेल).
- मुद्रांक शुल्क: रु. 10,00,000 च्या 5% = रु. 50,000
त्यामुळे, तुम्हाला एकूण रु. 60,000 (रु. 10,000 नोंदणी शुल्क + रु. 50,000 मुद्रांक शुल्क) शुल्क भरावे लागेल.
हे आकडे केवळ माहितीसाठी आहेत. व्यवहाराच्या वेळी लागू असलेले शुल्क संबंधित कार्यालयातून तपासून घ्यावे.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही महाराष्ट्र सरकारच्या नोंदणी आणि मुद्रांक विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता: igrmaharashtra.gov.in
जमीन वाटप दस्ता (Partition Deed):
- स्टॅम्प ड्युटी: कुटुंबातील सदस्यांमध्ये वाटप असल्यास,computed value च्या ०.५% किंवा रु. ५००, यापैकी जे कमी असेल ते भरावे लागते.
- नोंदणी शुल्क: रु. २००/- असते.
विक्री दस्ता (Sale Deed):
- स्टॅम्प ड्युटी: जमिनीच्या किमतीच्या ५% किंवा राज्य सरकारद्वारे निश्चित केलेल्या रेडी रेकनर दरांप्रमाणे (Ready Reckoner Rate), यापैकी जी जास्त असेल, त्यानुसार स्टॅम्प ड्युटी भरावी लागते.
- नोंदणी शुल्क: जमिनीच्या किमतीच्या १% असते, परंतु हे शुल्क जास्तीत जास्त रु. ३०,०००/- पर्यंत मर्यादित असते.
उदाहरण: समजा, वाटप दस्तामध्ये जमिनीची किंमत १० लाख रुपये आहे, तर स्टॅम्प ड्युटी ५०० रुपये (०.५% किंवा ५०० रुपये, यापैकी कमी ते) आणि नोंदणी शुल्क २०० रुपये लागेल. विक्री दस्त जर ५० लाख रुपयांचा असेल, तर स्टॅम्प ड्युटी २.५ लाख रुपये (५० लाखाचे ५%) आणि नोंदणी शुल्क ३० हजार रुपये लागेल.
नोंद: स्टॅम्प ड्युटी आणि नोंदणी शुल्क हे राज्य सरकारद्वारे वेळोवेळी बदलले जातात. त्यामुळे, व्यवहार करण्यापूर्वी संबंधित विभागाकडून नवीनतम माहिती घेणे आवश्यक आहे.
अधिक माहितीसाठी, आपण महाराष्ट्र सरकारच्या महसूल विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता:
महाराष्ट्र जमीन अभिलेख
मुदत खरेदी (Agreement to Sale):
- खर्च: मुदत खरेदी दस्तावर स्टॅम्प ड्यूटी आणि रजिस्ट्रेशन शुल्क कमी असते, कारण हा फक्त मालमत्ता खरेदी करण्याचा करार असतो, मालकी हस्तांतरण नाही.
- स्टॅम्प ड्यूटी: साधारणपणे, स्टॅम्प ड्यूटी मालमत्तेच्या एकूण किमतीच्या ०.१% ते १% पर्यंत असू शकते.
- नोंदणी शुल्क: नोंदणी शुल्क देखील कमी असते.
खुश खरेदी (Sale Deed):
- खर्च: खुश खरेदी दस्तावर स्टॅम्प ड्यूटी आणि रजिस्ट्रेशन शुल्क जास्त असते, कारण या दस्तावेजाने मालमत्तेची मालकी पूर्णपणे हस्तांतरित होते.
- स्टॅम्प ड्यूटी: स्टॅम्प ड्यूटी मालमत्तेच्या एकूण किमतीच्या ५% ते ७% पर्यंत असू शकते, जी राज्यानुसार बदलते.
- नोंदणी शुल्क: नोंदणी शुल्क स्टॅम्प ड्यूटीच्या तुलनेत कमी असते, पण ते मुदत खरेदीपेक्षा जास्त असते.
फरक:
निष्कर्ष:
टीप: स्टॅम्प ड्यूटी आणि रजिस्ट्रेशन शुल्क राज्यानुसार बदलू शकते. त्यामुळे, अधिकृत माहितीसाठी संबंधित राज्याच्या मुद्रांक शुल्क आणि नोंदणी विभागाच्या वेबसाइटला भेट द्या.
अधिक माहितीसाठी काही उपयुक्त लिंक्स:
उदाहरण:
जर वाटणी केलेल्या मालमत्तेचे मूल्य रु. २०,००,००० असेल, तर स्टॅम्प ड्युटी रु. १०,००० (०.५% च्या हिशोबाने) लागेल आणि नोंदणी शुल्क रु. १,००० असेल.
टीप: स्टॅम्प ड्युटी आणि नोंदणी शुल्क वेळोवेळी बदलू शकतात. त्यामुळे, संबंधित विभागाकडूनcurrent माहिती घेणे आवश्यक आहे.
अधिक माहितीसाठी:
-
महाराष्ट्र: महसूल आणि वन विभाग, महाराष्ट्र शासन https://mahabhumi.gov.in/
खरेदी खतावरील ब.स.ट. चा फुल फॉर्म 'बोजा सक्षम ठेवणे' असा आहे.
याचा अर्थ असा आहे की, जमिनीवर असलेला बोजा (कर्ज) खरेदीदाराला माहीत आहे आणि तो तो बोजा सहन करण्यास तयार आहे.
स्टॅम्प ड्यूटी:
- मुंबई महानगरपालिका (Mumbai Metropolitan Region) क्षेत्रात: जमिनीच्या एकूण किमतीच्या 3% किंवा रुपये 200, यापैकी जी रक्कम जास्त असेल, ती भरावी लागते.
- इतर शहरी भागांमध्ये: जमिनीच्या एकूण किमतीच्या 2% किंवा रुपये 200, यापैकी जी रक्कम जास्त असेल, ती भरावी लागते.
- ग्रामीण भागांमध्ये: जमिनीच्या एकूण किमतीच्या 1% किंवा रुपये 200, यापैकी जी रक्कम जास्त असेल, ती भरावी लागते.
नोंदणी शुल्क:
- नोंदणी शुल्क हे स्टॅम्प ड्यूटीच्या व्यतिरिक्त असते. हे शुल्क साधारणपणे रुपये 1,000 पर्यंत असू शकते.
उदाहरण:
समजा, वडिलोपार्जित जमिनीची किंमत रुपये 10,00,000 आहे आणि ती जमीन ग्रामीण भागात आहे, तर:
- स्टॅम्प ड्यूटी: 10,00,000 च्या 1% = रुपये 10,000
- नोंदणी शुल्क: अंदाजे रुपये 1,000
- एकूण खर्च: रुपये 11,000
हे आकडे केवळ अंदाजे आहेत. तुमच्या जमिनीच्या स्थानानुसार आणि किमतीनुसार यात बदल होऊ शकतो. त्यामुळे, दुय्यम निबंधक कार्यालयात (Sub-Registrar Office) जाऊन अचूक माहिती घेणे आवश्यक आहे.
टीप: महाराष्ट्र शासनाच्या नियमांनुसार, काही प्रकरणांमध्ये स्टॅम्प ड्यूटीमध्ये सवलत मिळू शकते. अधिक माहितीसाठी संबंधित शासकीय कार्यालयात संपर्क साधा.
संदर्भ: तुम्ही महाराष्ट्र सरकारच्या महसूल विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊन अधिक माहिती मिळवू शकता: https://mahabhumi.gov.in/