
दिग्दर्शक
भारतात चित्रपट दिग्दर्शक होण्यासाठी विशिष्ट औपचारिक शिक्षणाची आवश्यकता नाही, परंतु काही शिक्षण आणि कौशल्ये असणे फायदेशीर ठरते.
- पदवी: कोणत्याही विषयात पदवीधर असणे उपयुक्त आहे. कला, मानविकी किंवा चित्रपट संबंधित विषयांतील पदवी (जसे की फिल्म स्टडीज, चित्रपट निर्माण, किंवा मास कम्युनिकेशन) फायदेशीर ठरू शकते.
- फिल्म स्कूल: अनेक फिल्म स्कूल आणि संस्था चित्रपट दिग्दर्शन, पटकथा लेखन, संपादन आणि छायांकन यांसारख्या विषयांमध्ये पदवी आणि डिप्लोमा देतात. फिल्म स्कूलमध्ये जाऊन तुम्हाला चित्रपटाच्या तांत्रिक बाजू आणि दिग्दर्शन प्रक्रियेची माहिती मिळू शकते.
- सर्जनशीलता आणि दृढ दृष्टी: दिग्दर्शकामध्ये एक अद्वितीय दृष्टी आणि कल्पनाशक्ती असणे आवश्यक आहे.
- कथाकथन: प्रभावीपणे कथा सांगण्याची क्षमता, ज्यामुळे प्रेक्षकांना आकर्षित करता येईल.
- तांत्रिक ज्ञान: कॅमेरा, प्रकाश, संपादन आणि ध्वनी यांसारख्या तांत्रिक बाबींचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- नेतृत्व क्षमता: दिग्दर्शकाला संपूर्ण टीमचे नेतृत्व करावे लागते, त्यामुळे त्यांच्यात नेतृत्व क्षमता असणे आवश्यक आहे.
- संवाद कौशल्ये: कलाकारांशी आणि क्रू सदस्यांशी प्रभावीपणे संवाद साधण्याची क्षमता असावी.
- इंटर्नशिप: चित्रपट सेटवर किंवा प्रॉडक्शन हाऊसमध्ये इंटर्नशिप करणे खूप महत्त्वाचे आहे. यामुळे तुम्हाला प्रत्यक्ष कामाचा अनुभव मिळतो.
- लघुपट आणि माहितीपट: स्वतःचे लघुपट आणि माहितीपट बनवून तुम्ही दिग्दर्शन आणि निर्मितीचा अनुभव घेऊ शकता.
टीप: भारतातील काही प्रसिद्ध फिल्म स्कूल:
- फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (FTII), पुणे (https://ftiindia.ac.in/)
- सत्यजित रे फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट (SRFTI), कोलकाता (https://srfti.ac.in/)
- नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा (NSD), नवी दिल्ली (https://nsd.gov.in/)
दिग्दर्शक - संजय खांबे
निर्माते- श्वेता शिंदे-संजय खांबे
कलाकरांमध्ये
अजिंक्य शिंदे- नितिश चव्हाण
शीतल पवार- शिवानी बावकर
__________________________________
1. करार (Contract):
* दिग्दर्शक आणि नायक दोघांनाही निर्मात्यांशी (Producer) करार करावा लागतो. या करारामध्ये त्यांची फी (Fee), कामाचे स्वरूप आणि इतर नियम व शर्ती नमूद केलेल्या असतात.
2. फी (Fee):
* दिग्दर्शक आणि नायक त्यांच्या कामासाठी निर्मात्यांकडून निश्चित केलेली फी घेतात. ही फी चित्रपटाच्या बजेट (Budget) आणि त्यांच्या लोकप्रियतेनुसार ठरते.
3. चित्रपटाच्या कमाईतील वाटा (Share in Movie Revenue):
* काही वेळा दिग्दर्शक आणि नायक चित्रपटाच्या एकूण कमाईमध्ये काही टक्के वाटा घेतात. जर चित्रपट खूप यशस्वी झाला, तर त्यांना खूप जास्त पैसे मिळू शकतात.
4. प्रदर्शनाचे हक्क (Exhibition Rights):
* चित्रपटाचे प्रदर्शन हक्क विकून निर्माते पैसे कमवतात. हे हक्क चित्रपटगृहांना (Theaters), दूरदर्शन वाहिन्यांना (TV Channels) आणि ऑनलाइन स्ट्रीमिंग प्लॅटफॉर्म्सला (Online Streaming Platforms) विकले जातात.
5. इतर मार्ग (Other Ways):
* चित्रपट प्रदर्शित झाल्यावर त्याचे संगीत, व्हिडिओ गेम्स (Video Games) आणि इतर व्यापारी उत्पादने (Commercial Products) विकूनही पैसे मिळवले जातात.