Topic icon

कॅन्सर

0
प्रोस्टेट कॅन्सर कशामुळे होतो?
प्रोस्टेट कर्करोग होण्याची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत:
  • वृद्धत्व: वय वाढणे हे प्रोस्टेट कर्करोगाचे मुख्य कारण आहे. 50 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या पुरुषांना हा कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते.
  • आनुवंशिकता: जर तुमच्या कुटुंबात कोणाला प्रोस्टेट कर्करोग झाला असेल, तर तुम्हाला तो होण्याची शक्यता जास्त असते.
  • वंश: आफ्रिकन अमेरिकन पुरुषांना इतर वंशाच्या पुरुषांपेक्षा प्रोस्टेट कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते.
  • आहार: ज्या पुरुषांच्या आहारात चरबीचे प्रमाण जास्त असते आणि फळे आणि भाज्यांचे प्रमाण कमी असते, त्यांना प्रोस्टेट कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते.
  • स्थresult: लठ्ठ पुरुषांना प्रोस्टेट कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते.
  • धूम्रपान: धूम्रपान करणाऱ्या पुरुषांना प्रोस्टेट कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते.
  • रासायनिकexposure: काही रसायनांच्या संपर्कात आल्याने प्रोस्टेट कर्करोग होण्याची शक्यता वाढते.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1420
0
कॅन्सर झालेल्या व्यक्तीचे उष्टे पाणी पिल्यास काय होईल?
कॅन्सर झालेल्या व्यक्तीचे उष्टे पाणी प्यायल्याने कॅन्सर होत नाही. कॅन्सर हा संसर्गजन्य रोग नाही. तो एका व्यक्तीतून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये पसरत नाही.

कॅन्सर होण्याची अनेक कारणे असू शकतात, जसे:

  • धूम्रपान
  • जास्त मद्यपान
  • आनुवंशिकता
  • काही विशिष्ट रसायनांचा संपर्क

कॅन्सर टाळण्यासाठी काही गोष्टी आपण करू शकतो:

  • धूम्रपान टाळा
  • जास्त मद्यपान टाळा
  • निरोगी आहार घ्या
  • नियमित व्यायाम करा

जर तुम्हाला कॅन्सरबद्दल काही प्रश्न असतील, तर कृपया डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

Disclaimer: या माहितीचा उद्देश केवळ सामान्य ज्ञान प्रदान करणे आहे आणि तो वैद्यकीय सल्ला म्हणून विचारात घेऊ नये.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1420
2
कॅन्सर या रोगाची कारणे लिहा?

कॅन्सरची कारणे आणि धोक्याचे घटक
पेशींच्या डीएनएमध्ये काही बदल किंवा फेरफार झाल्यामुळे कॅन्सर होतो. पेशींचा मेंदू मानला जाणारा डीएनए पेशींची वाढ आणि फेरफारासंबंधी सूचना देतो. या सूचनांमधील दोष अनियंत्रित वाढ आणि प्रजनन कॅन्सरला कारणीभूत ठरू शकतात.




कॅन्सर काय आहे
कॅन्सर पेशींची अवास्तव वाढ सूचित करतो, ज्या स्वतंत्रपणे आणि लवकर वाढतात तेही कोणतेच काम न करता. बहुतेक प्रकारच्या कॅन्सरचे कारण रँडम डीएनए फेरफार असल्याचे मानले जाते.

पण, ट्यूमरमधील सर्व प्रकारच्या पेशी सारख्या नसतात. एका छोटाश्या भागा - सुमारे 1% - मध्ये कॅन्सरच्या स्टेम सेल्स (सीएससी) असतात. सीएससी मानवी शरीराच्या बऱ्याच सामान्य स्टेम पेशींसारखे असतात कारण त्या प्रचंड मोठ्या संख्येने आढळतात आणि स्वत:चे पुनरुज्जीवन करण्याची क्षमता देखील त्यांच्यात असते. या पेशी शरीरात कॅन्सरचा प्रसार करायला आणि विभाजन आणि फरक करून नवीन ट्यूमर पेशी बनवायला मदत करतात.

डब्ल्यूएचओने प्रसारित केलेल्या अहवालानुसार कॅन्सर हे जगातील मृत्यूचे दुसरे सर्वात मोठे कारण आहे.

 
कॅन्सरचे प्रकार
कॅन्सरची लक्षणे
कॅन्सरची कारणे आणि धोक्याचे घटक
कॅन्सरचे निदान
कॅन्सरचे उपचार

 

कॅन्सरचे प्रकार
मूळ टिश्यूनुसार, कॅन्सरचे खालीलप्रमाणे वर्गीकरण केले जाते:
कार्सिनोमस: कार्सिनोमस हा एपिथेलियल टिश्यूमध्ये मूळ असलेला कॅन्सर आहे. एपिथेलियल टिश्यू म्हणजे त्वचा, आतड्याची आतील बाजू, तोंडातील आतील बाजू किंवा नाकाची आतील बाजू यासारख्या बाह्य किंवा अंतर्गत वातावरणाचा सामना करणार्‍या कोणत्याही अवयवाचे आवरण. हा कॅन्सरचा सर्वात सामान्यपणे नोंदवला जाणारा प्रकार आहे. कार्सिनोमाच्या काही उदाहरणांमध्ये प्रोस्टेट कॅन्सर, स्तनाचा कॅन्सर आणि त्वचेचा स्क्वामस सेल कार्सिनोमाचा समावेश आहे.
सारकोमस: ही संयोजी टिश्यूच्या उत्पत्तीच्या विकृती आहेत. संयोजी टिश्यू शरीराच्या विविध भागांना आधार देतात आणि जोडतात. उदाहरणार्थ, चरबीयुक्त टिश्यू, एरिओलार टिश्यू, स्नायुबंध, अस्थिबंध आणि हाडे इतरांमधला कॅन्सर.
ल्युकेमिया: ल्युकेमिया म्हणजे पांढर्‍या रक्तपेशींच्या अनियंत्रित वाढीच्या परिणाम स्वरूप होणारा रक्ताचा कॅन्सर. ल्युकेमियाचे चार मुख्य प्रकार म्हणजे लिम्फोसायटिक (तीव्र आणि क्रोनिक) आणि मायलॉईड (तीव्र आणि क्रोनिक). लिम्फोसायटिक आणि मायलॉईड ल्यूकेमिया या शब्दांमध्ये अस्थिमज्जेत पांढऱ्या रक्त पेशी तयार होण्याच्या परिपक्वताच्या वेगवेगळ्या टप्प्यावर असलेल्या पेशींचा कॅन्सरशी संबंद असतो.
लिम्फोमा: हे लिम्फ नोड्स आणि लिम्फॅटिक अवयवांचे कॅन्सर असतात. लिम्फ हे मधल्या जागांमध्ये तयार होणार्‍या द्रवपदार्थाचा संदर्भ देते. त्याच्यात लिम्फ वाहिन्यांचे स्वतंत्र जाळे तयार होते आणि शरीराच्या एकापेक्षा जास्त भागात लिम्फ नोड्सचे छोटे पुंजके तयार होतात. लिम्फमध्ये लिम्फोसायट्स असतात, जे इन्फेक्शनशी लढायला मदत करतात. या अवयवांचा कॅन्सर किंवा लिम्फोमा दोन प्रकारचा आहे - हॉजकीन आणि नॉन-हॉजकिन लिम्फोमा.
या व्यतिरिक्त, शरीराच्या अवयवावर किंवा शरीराच्या भागावर अवलंबून कॅन्सरचे वर्गीकरण खालीलप्रमाणे केले जाऊ शकते:
स्तनाचा कॅन्सर
गर्भाशयाच्या मुखाचा कॅन्सर
तोंडाचा कॅन्सर
प्रोस्टेट कॅन्सर
गर्भाशयाचा कॅन्सर
अंडाशयाचा कॅन्सर
रक्ताचा कॅन्सर
फुफ्फुसांचा कॅन्सर
पोटाचा कॅन्सर
हाडांचा कॅन्सर
गुदाशयाचा कॅन्सर
घश्याचा कॅन्सर
यकृताचा कॅन्सर
त्वचेचा कॅन्सर
मुत्राशयाचा कॅन्सर
मेंदूचा कॅन्सर
मूत्रपिंडाचा कॅन्सर
अंडकोषाचा कॅन्सर
स्वादुपिंडाचा कॅन्सर
गर्भाशयाच्या अंतःस्तराचा कॅन्सर
योनीचा कॅन्सर

 
कॅन्सरची लक्षणे
प्रभावित अवयवानुसार कॅन्सरची लक्षणे मोठ्या प्रमाणात बदलतात. काही विशिष्ट चिन्हे आणि लक्षणे आहेत जी कॅन्सरच्या प्रकार आणि अवयव यांवर अवलंबून नसून ती कोणत्याही प्रकारात अनुभवले जाऊ शकतातः
प्रमाणापेक्षा जास्त वजन वाढणे किंवा कमी होणे
अशक्तपणा आणि थकवा जाणवणे
त्वचेवर वारंवार जखमा होणे
त्वचेखाली एखादी गाठ जाणवणे
श्वासोच्छवासाला त्रास होणे आणि एका महिन्यापेक्षा जास्त काळ खोकला असणे
त्वचेतील बदल, जसे की अस्तित्वात असलेल्या मस किंवा तीळाच्या आकारात बदल होणे किंवा व्रण दिसणे
त्वचेवर सहजपणे खरचटणे
जुलाब किंवा बद्धकोष्ठता यासारख्या पचनाच्या समस्या जाणवणे
गिळायला त्रास होणे
भूक न लागणे
आवाजात बदल जाणवणे
वारंवार ताप किंवा रात्री घाम येणे
स्नायू किंवा सांधे दुखणे आणि जखम भरून निघण्यास उशीर लागणे
वारंवार होणारे इन्फेक्शन
 
तुम्हाला यापैकी कोणतेही लक्षण दिसल्यास तुमच्या डॉक्टरांशी बोलले पाहिजे कारण लवकरात लवकर कॅन्सरवर उपचार करून त्यावर नियंत्रण मिळवणे चांगले असते. तुम्ही हे सुद्धा लक्षात घेतलं पाहिजे की ही सर्व लक्षणे प्रत्येक जणाला दिसतीलच असं नाही आणि प्रत्येकाला याचा अनुभव अगदी सुरुवातीलाच येईल असेही नाही, अनेकवेळा त्याची तीव्रता वाढल्याशिवाय हे लक्षात येत नाहीत. खरंतर, अनेकांना याची कोणतीही लक्षणे अजिबात जाणवत नाहीत, काही विशेष तपासण्या केल्यानंतरच कॅन्सर असल्याचे लक्षात येते. यात महत्वाचा मुद्दा असा की कोणत्याही अगदी क्षुल्लक लक्षणांकडे देखील दुर्लक्ष होता कामा नये.
 
कॅन्सरची कारणे आणि धोक्याचे घटक
पेशींच्या डीएनएमध्ये काही बदल किंवा फेरफार झाल्यामुळे कॅन्सर होतो. पेशींचा मेंदू मानला जाणारा डीएनए पेशींची वाढ आणि फेरफारासंबंधी सूचना देतो. या सूचनांमधील दोष अनियंत्रित वाढ आणि प्रजनन कॅन्सरला कारणीभूत ठरू शकतात.
कॅन्सरच्या विकासाला कारणीभूत ठरणाऱ्या पदार्थांना कार्सिनोजेन असे म्हटले जाते, जे कॅन्सरच्या मुख्य कारणांसह इतर धोक्याचे घटक देखील आहेत. ते रासायनिक घटक असू शकतात, उदाहरणार्थ, तंबाखूच्या धुरात आढळणारे पदार्थ; भौतिक, जसे कि अतिनील किरणे; किंवा ह्यूमन पॅपिलोमा व्हायरस सारख्या जैविक. कॅन्सरला कारणीभूत ठरण्यासाठी एकाच कार्सिनोजेनला जबाबदार धरले जाऊ शकत नाही. आरोग्य आणि आहार यासारख्या इतर घटकांसह एकाधिक कार्सिनोजेनमुळे एखाद्या व्यक्तीमध्ये कॅन्सरचा प्रादुर्भाव होतो.
धोक्याचे घटक
कॅन्सरचे सर्वसामान्य धोक्याचे घटक पुढीलप्रमाणे आहेत:
धूम्रपान किंवा चघळण्याच्या स्वरूपात तंबाखू आणि तंबाखूशी संबंधित उत्पादनांच्या सेवनामुळे फुफ्फुस आणि तोंडाचा कॅन्सर होतो.
अल्कोहोलचे वाढते प्रमाण यकृताचा कॅन्सर होण्याच्या धोका अनेकांमध्ये वाढवतो.
अस्वास्थ्यकारक आहार आणि फायबर कमी असलेले परिष्कृत पदार्थ खाल्ल्याने कोलन कॅन्सर होतो.
टेस्टोस्टेरॉन आणि इस्ट्रोजेनची पातळी वाढवणारे हार्मोन्स अनुक्रमे प्रोस्टेट कॅन्सर आणि स्तनाचा कॅन्सरचा धोका वाढण्याचे घटक आहेत.
वाढत्या वयानुसार कोलन कॅन्सर, स्तनाचा कॅन्सर, प्रोस्टेट कॅन्सर आणि इतर अनेक प्रकारचे कॅन्सर होण्याची शक्यता वाढते.
अनुवांशिक दोष किंवा फेरफारांमुळे कॅन्सरची शक्यता बरीच वाढते उदा. बीआरसीए 1 आणि बीआरसीए 2 जीन्समध्ये झालेल्या फेरफारामुळे स्त्रियांमध्ये स्तनाचा कॅन्सर होण्याची शक्यता असते.
कुटुंबात कोणाला कॅन्सर झाला असेल तर स्तनासारख्या विशिष्ट प्रकारच्या कॅन्सरचा धोका वाढतो.
रंग, डांबर आणि अँनिलिनसारख्या रसायनांच्या संपर्कात येण्यासारख्या व्यावसायिक धोक्यांमुळे मूत्राशयाच्या कॅन्सर सारख्या विशिष्ट कॅन्सरचा धोका वाढतो.
बॅक्टेरिया आणि व्हायरल इन्फेक्शनमुळे प्रणालीगत विकार उद्भवतात, जे कॅन्सरच्या पूर्वस्थितीत घटक म्हणून काम करतात, उदाहरणार्थ, एच. पायलोरी संसर्गामुळे पोटाच्या कॅन्सर ची वाढ होऊ शकते; हेटायटीस बी आणि सी च्या इन्फेक्शनमुळे यकृताचा कॅन्सर आणि ह्यूमन पॅपिलोमा व्हायरस संसर्ग गर्भाशयाच्या मुखाचा कॅन्सर होण्याची शक्यता असते.
वारंवार क्ष-किरण किंवा सूर्यप्रकाशापासून किरणोत्सर्गाचे विकिरण झालेल्या हानिकारक अल्ट्राव्हायोलेट किरणांमुळेही कॅन्सर होण्याचा धोका वाढतो.
लठ्ठपणा, चरबीचे अत्याधिक सेवन आणि मर्यादित शारीरिक हालचाली हे पुरुष आणि महिला दोघांमध्ये अनेक प्रकारच्या कॅन्सरच्या वाढीसाठी महत्त्वपूर्ण धोक्याचे घटक आहेत.
ताणतणावाच्या दूरगामी परिणामांमुळे कॅन्सरचा धोका अग्रगण्यतेने जाणवत असल्याचे निश्चित केले जाते. व्यतिरिक्त, भूतकाळातील किंवा सध्याच्या वैद्यकीय परिस्थितीमुळे रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत झाल्यामुळे एखाद्या व्यक्तीला कॅन्सर होण्याची शक्यता वाढते.
तुमच्या लक्षात आलेच असेल की यापैकी बहुतेक धोक्याचे घटक, जनुकीय किंवा वय-आधारित असले तरी ते योग्य जीवनशैली आणि इन्फेक्शन आणि प्रदूषकांपासून पुरेसे अंतर राखून टाळता येऊ शकतात. तुमच्या पूर्वजांमध्ये कोणाला कॅन्सर झाला असल्यास किंवा सामान्यत: कोणत्याही प्रकारच्या कॅन्सरचा धोका असल्यास, तुम्ही धोका कमी करायला तुमच्या राहणीमानात बदल करणे आवश्यक आहे

 
कॅन्सरचे निदान
कॅन्सरच्या प्रकारचा संशय, अनुभवलेल्या लक्षणांची तीव्रता आणि मागील तपासणीच्या कोणत्याही निष्पत्तीचा विचार केला जातो. कॅन्सरची शक्यता ठरवायला सर्वसामान्य खालीलप्रमाणे निदान वापरले जाण्याची शक्यता आहे:
कोणतीही विकृती शोधण्यासाठी शारीरिक तपासणी 
त्या व्यक्तीच्या रक्ताच्या नमुन्याचे प्रयोगशाळेत विश्लेषण (कंप्लीट ब्लड काउंट(CBC ), एरिथ्रोसाइट सेंडिमेंटेशन रेट, सी-रिॲक्टिव प्रोटीन, यकृत आणि मूत्रपिंडाच्या फंक्शन टेस्ट्स आणि बरेच काही).
विशिष्ट प्रकारच्या कॅन्सरचा संशय असल्यास कॅन्सर अँटिजेन (सीए)19.9, कार्सिनो एम्ब्रिऑनिक अँटिजेन (सीईए) किंवा प्रोस्टेट-स्पेसिफिक अँटिजेन (पीएसए) यासारख्या विशिष्ट तपासण्या डॉक्टरांकडून सुचविल्या जाऊ शकतात.
एक्स-रे, सीटी स्कॅन, एमआरआय, बेरियम मिश्रित अन्न देऊन केलेली तपासणी, हाडांचे स्कॅन, पीईटी स्कॅन, एसपीईसीटी स्कॅन, यूएसजी इत्यादी इमेजिंग तंत्राचा सल्ला देखील दिला जाऊ शकतो. संदिग्ध ट्यूमरमधून गोळा केलेल्या टिश्यूची बायोप्सी सूक्ष्मदर्शकाखाली ट्यूमरची अवस्था, त्याच्या प्रजननाची तीव्रता आणि ट्यूमरच्या पेशींचे प्रकार ओळखायला केली जाते.
कॅन्सरचे उपचार
कॅन्सरच्या उपचार प्रामुख्याने दोन प्रकारांनी केला जातो:
सर्जिकल पद्धती
यात अनैसर्गिक वाढ किंवा पेशींचा गोळा काढून टाकण्याचा समावेश असतो त्यानंतर वाढलेला भाग काढायला बायोप्सी केली जाते. जेव्हा ट्यूमर शोधून त्याला सहजासहजी काढणे शक्य असते तेव्हा हे उपयोगी ठरते.
शस्त्रक्रिया नसलेली पद्धत
त्यात किमोथेरपीचा समावेश असतो, ज्यामध्ये मूलत: असामान्यपणे वाढलेल्या पेशींच्या गाठी औषधांच्या मदतीने नष्ट करणे आणि रेडिओथेरपीचा समावेश असतो, ज्यात वाढत्या ट्यूमरवर केंद्रितपणे सोडलेल्या गामा किरणांसारख्या किरणांचा वापर करतात.
कधीकधी शस्त्रक्रिया आणि शस्त्रक्रिया नसलेली पद्धत दोन्हींचा वापर केला जातो. आधी, रेडिओथेरपी किंवा किमोथेरपीद्वारे ट्यूमरचा आकार कमी करण्याचा सल्ला दिला जातो आणि त्यानंतर कॅन्सरच्या जखमांचा भाग कापला जातो. शस्त्रक्रियेनंतर, इतर ठिकाणी त्याचा प्रसार टाळायला पुन्हा किमोथेरपी किंवा रेडिओथेरपी केली जाते.
इतर उपचार पर्याय हार्मोनल थेरपी, इम्यूनोलॉजिकल ट्रीटमेंट्स, बिस्फॉस्फोनेट्स इ. विशिष्ट कॅन्सरच्या आवश्यकतेनुसार वापरले जातात. उदा. स्तन आणि पुर:स्थ कॅन्सर हार्मोनल थेरपीद्वारे उपचार केल्यास उपयोगी असतात.
कॅन्सरशी संबंधित लक्षणे वाढण्यापासून रोखायला औषधे देखील दिली जातात. यात वैयक्तिक लक्षणे रोखण्यासाठी पेनकिलर, अँटासिडस्, अँटीपायरेटिक्स यांचा समावेश असू शकतो.
बहुतेकदा, वेदनाशामक घेणे हा एकमेव उपचार शक्य असतो, जिथे कॅन्सरमुळे सतत होणारी वेदना आणि अस्वस्थता दूर करण्यासाठी मॉर्फिन किंवा इतर वेदनाशामक औषधांचे पॅच वापरले जातात, कारण कॅन्सर स्वत:च्या व्यापक स्वरूपामुळे नियंत्रित होऊ शकत नाही.
नवीन प्रकारचे उपचार
कॅन्सरच्या उपचाराचे क्षेत्र अत्यंत उदयोन्मुख क्षेत्र आहे. खर्च कमी करायला आणि पुन्हा कॅन्सर होण्याचे टाळायला जवळजवळ दरवर्षी नवनवीन उपचार पद्धती वापरल्या जात आहेत. त्याच्या प्रकारानुसार कॅन्सरचा वारंवारता दर सुमारे सात ते 100 पर्यंत आहे. नवीन संशोधन कॅन्सरच्या पेशींचे कार्य समजून घ्यायला त्यांचे मार्ग शोधण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहेत जेणेकरुन त्यांची वाढ आणि प्रसार रोखण्याचे सर्वोत्तम मार्ग शोधता येतील. यामध्ये सीएससी मार्कर ओळखायला आणि कॅन्सरच्या विकासामागील विशिष्ट डीएनएतील फेरफार आणि अनुवंशशास्त्र शोधायला सीएससी लक्षित करायला आणि मारून टाकायला विशिष्ट टी पेशी विकसित करण्याच्या कॅन्सरच्या स्टेम सेल्सवरील अभ्यासांचा समावेश आहे.
राहणीमानात बदल
प्रभावित व्यक्तीने फक्त राहणीमानात किरकोळ बदल केल्यास त्याचे जीवन सुधारायला आणि लक्षणे नियंत्रित ठेवायला मदत मिळू शकते. यात खालील बाबींचा समावेश असू शकतो:
घरी बनवलेले पौष्टिक अन्न खा
नियमितपणे व्यायाम करा. आठवड्यातून 5 दिवस 30 मिनिटांच्या मध्यम जोमदार व्यायामाने मदत होऊ शकते. तुम्ही अति कष्टदायक क्रिया करायला अक्षम असाल तर, 30 मिनिटांच्या झटपट चालण्याने मदत होऊ शकते.
तंबाखू आणि मद्यपान टाळा.
तुमचे पुढचे मूल्यांकन करायला नियमित आरोग्य तपासणीला जा.
योगा करून, ध्यान करून किंवा आवडीने किंवा छंदानुसार ताणतणावावर व्यवस्थित नियंत्रण ठेवा.
नेहमी आनंदी, प्रसन्न आणि सकारात्मक रहा. सर्व कॅन्सर असाध्य आणि प्राणघातक नसतात.
 



उत्तर लिहिले · 21/11/2021
कर्म · 121765
4
ब्लड कॅन्सरबद्दल सविस्तर माहिती द्या?

रक्त कर्करोग म्हणजे काय? ब्लड कॅन्सर कशामुळे होतो? असे बरेच प्रश्न आपल्याला पडत असतील. आपल्यामध्ये तीन प्रकारच्या पेशी आहेत. लाल प्लेट पेशी, पांढर्‍या प्लेट पेशी आणि प्लेटलेट. रक्त कर्करोग(ब्लड कॅन्सर)मुख्यत: पांढर्‍या प्लेट पेशींमध्ये होतो. एक्यूट म्हणजे खूप लवकर आणि खूप वेगाने होणारा. याचा योग्य वेळेवर उपचार न झाल्यास जीवाला धोका निर्माण होऊ शकतो. क्रोनिक म्हणजे हळूहळू होणारा. त्याचा उपचार देखील शक्य आहे. जाणून घेऊया ब्लड कॅन्सर ची लक्षणे, कारणे आणि त्या संबंधी उपचार

ब्लड कॅन्सर कसा होतो? जर शरीरात बराच काळ संसर्ग(infection) झाले असल्यास, रक्त कर्करोग होण्याची शक्यता वाढते. एखाद्या व्यक्तीच्या शरीरात रोगप्रतिकारक शक्ती (immune system) कमकुवत असल्यास त्याला ब्लड कॅन्सर होऊ शकतो. एचआयव्ही(HIV) आणि एड्स(AIDS) सारखे संक्रमण रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत करते, आणि त्यानंतर ब्लड कॅन्सर होण्याचा धोका वाढतो. इतर प्रकारच्या कर्करोगाचा उपचार करण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या रेडिएशन थेरपीच्या उच्च डोसमुळे रक्ताचा कर्करोग(Blood Cancer)होऊ शकतो. ब्लड कॅन्सर कोणालाही होऊ शकतो. आणि ब्लड कॅन्सर हा सर्वात सामान्य कर्करोग आहे. ब्लड कॅन्सर होताच कर्करोगाच्या पेशी शरीरात रक्त न बनवण्यास कारणीभूत असतात. त्यामुळे शरीराला रक्ताची कमतरता भासते. तसेच ल्यूकेमिया हा अस्थिमज्जा(bone marrow), वर हल्ला करतो. आणि रक्त नसल्यामुळे माणसाचा मृत्यू होतो.ब्लड कॅन्सरचे प्रामुख्याने तीन प्रकार आहेत:- ल्युकेमिया ल्युकेमिया म्हणजे रक्ताचा कर्करोग आणि हा अस्थिमज्जा(bone marrow) मध्ये तयार होतो. जेव्हा शरीरात बरीच असामान्य पांढर्‍या रक्त पेशी(white blood cells) तयार होतात. आणि अस्थिमज्जाच्या लाल रक्तपेशी (red blood cells)आणि प्लेटलेट्स(platelets) बनविण्याच्या क्षमतेत हस्तक्षेप करतात तेव्हा हा कर्करोग उद्भवतो.

लिम्फोमा हॉजकिन लिम्फोमा हा रक्त कर्करोग( blood कॅन्सर) आहे.जो लिम्फोसाइट्स नावाच्या पेशींमधून लिम्फॅटिक सिस्टममध्ये विकसित होतो. रीड-स्टर्नबर्ग सेल नावाच्या असामान्य लिम्फोसाइटच्या उपस्थितीमुळे हॉजकिन लिम्फोमाचे वैशिष्ट्य आहे.मल्टीपल मायलोमा मल्टीपल मायलोमा हा रक्ताचा कर्करोग आहे, जो रक्ताच्या प्लाझ्मा पेशींमध्ये सुरू होतो, हाडांच्या मज्जात बनवलेल्या पांढर्‍या रक्त पेशीचा हा एक प्रकार आहे.8
उत्तर लिहिले · 7/10/2021
कर्म · 3740
0
कॅन्सर (कर्करोग) आजारावरील MCQ (बहुपर्यायी प्रश्न) ?
div > कॅन्सर (कर्करोग) आजारावरील काही बहुपर्यायी प्रश्न खालीलप्रमाणे: प्रश्न 1: कर्करोग म्हणजे काय? a) पेशींची अनियंत्रित वाढ b) पेशींची नियंत्रित वाढ c) पेशींची घट d) पेशींची सामान्य वाढ उत्तर: a) पेशींची अनियंत्रित वाढ प्रश्न 2: खालीलपैकी कोणता कर्करोगाचा प्रकार नाही? a) गर्भाशयाचा कर्करोग b) त्वचेचा कर्करोग c) हृदयविकार d) फुफ्फुसाचा कर्करोग उत्तर: c) हृदयविकार प्रश्न 3: कर्करोगाच्या उपचारांमध्ये खालीलपैकी कोणत्या पद्धतीचा वापर केला जातो? a) केमोथेरपी b) रेडिएशन थेरपी c) शस्त्रक्रिया d) वरील सर्व उत्तर: d) वरील सर्व प्रश्न 4: खालीलपैकी कोणते कर्करोगाचे मुख्य कारण आहे? a) आनुवंशिकता b) जंक फूड c) व्यायाम d) संतुलित आहार उत्तर: a) आनुवंशिकता (Genetic factors)
टीप : काही प्रमाणात इतर गोष्टी देखील कारणीभूत असू शकतात. प्रश्न 5: कोणत्या प्रकारचा कर्करोग स्त्रियांमध्ये सर्वात जास्त आढळतो? a) फुफ्फुसाचा कर्करोग b) स्तनाचा कर्करोग c) गर्भाशयाचा कर्करोग d) रक्ताचा कर्करोग उत्तर: b) स्तनाचा कर्करोग प्रश्न 6: मानवी शरीरातील कोणत्या पेशींमध्ये कर्करोग सुरू होतो? a) रक्त पेशी b) स्नायू पेशी c) त्वचा पेशी d) कोणतीही पेशी उत्तर: d) कोणतीही पेशी प्रश्न 7: कर्करोगाच्या प्रतिबंधासाठी खालीलपैकी काय महत्वाचे आहे? a) नियमित व्यायाम b) संतुलित आहार c) नियमित तपासणी d) वरील सर्व उत्तर: d) वरील सर्व प्रश्न 8: 'कार्सिनोजेन्स' म्हणजे काय? a) कर्करोग निर्माण करणारे घटक b) कर्करोग बरे करणारे घटक c) वेदनाशामक औषध d) जीवनसत्व उत्तर: a) कर्करोग निर्माण करणारे घटक प्रश्न 9: तोंडाच्या कर्करोगाचे मुख्य कारण काय असू शकते? a) धूम्रपान b) मद्यपान c) मसालेदार भोजन d) a आणि b दोन्ही उत्तर: d) a आणि b दोन्ही प्रश्न 10: केमोथेरपी कोणत्या रोगाच्या उपचारासाठी वापरली जाते? a) मधुमेह b) कर्करोग c) हृदय रोग d) उच्च रक्तदाब उत्तर: b) कर्करोग
उत्तर लिहिले · 23/3/2025
कर्म · 1420
0
माझ्या दाजीचे खूप पोट दुखत होते. आम्ही त्यांना गॅस्ट्रो एमडी (Gastro MD) कडे घेऊन गेलो. त्यांनी लॅब वाल्याकडे पाठवले. त्यांच्या टीबी (TB) च्या रिपोर्टवरून टीबीचा उपचार चालू केला. 1 महिना टीबीच्या गोळ्या घेतल्या. मुळात त्यांना टीबी नव्हती, कॅन्सर निघाला. आता या टीबीच्या डॉक्टरची तक्रार कशी व कोठे करायची?
तुमच्या दाजींना झालेल्या त्रासाबद्दल ऐकून खूप वाईट वाटले. चुकीच्या निदानामुळे (wrong diagnosis) आणि उपचारामुळे (treatment) रुग्णांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. अशा परिस्थितीत तुम्ही संबंधित डॉक्टर आणि संस्थेविरुद्ध तक्रार दाखल करू शकता. तक्रार कुठे आणि कशी करायची, याची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
  1. तक्रार करण्याची ठिकाणे:
    • महाराष्ट्र मेडिकल कौन्सिल (Maharashtra Medical Council): ही संस्था डॉक्टरांच्या व्यावसायिक आचरणाचे (professional conduct) नियमन करते. तुम्ही त्यांच्याकडे लेखी तक्रार दाखल करू शकता.

      • पत्ता: महाराष्ट्र मेडिकल कौन्सिल, 189/A, Anand Complex, Sane Guruji Marg, Chinchpokli, Mumbai - 400011.

      वेबसाईट: महाराष्ट्र मेडिकल कौन्सिल

    • ग्राहक न्यायालय (Consumer Court): चुकीच्या निदानामुळे आणि उपचारामुळे झालेले नुकसान भरून काढण्यासाठी तुम्ही ग्राहक न्यायालयात तक्रार दाखल करू शकता.
    • पोलिस स्टेशन (Police Station): जर तुम्हाला डॉक्टरांच्या निष्काळजीपणामुळे तुमच्या दाजींच्या जीवाला धोका निर्माण झाला आहे असे वाटत असेल, तर तुम्ही पोलिस स्टेशनमध्ये तक्रार दाखल करू शकता.

  2. तक्रार कशी करावी:
    • लेखी तक्रार: तुम्ही ज्या संस्थेकडे तक्रार करू इच्छिता, त्यांना एक सविस्तर पत्र लिहा. त्यामध्ये तुमच्या दाजींची वैद्यकीय (medical) माहिती, डॉक्टरांनी केलेले निदान, दिलेले उपचार आणि त्यामुळे झालेले दुष्परिणाम (side effects) यांचा स्पष्ट उल्लेख करा. तुमच्याकडे असलेले सर्व वैद्यकीय अहवाल (medical reports) आणि कागदपत्रे (documents) तक्रारीसोबत जोडा.
    • ऑनलाइन तक्रार: काही संस्था ऑनलाइन तक्रार स्वीकारतात. त्यांच्या वेबसाईटवर जाऊन तुम्ही ऑनलाइन फॉर्म भरून तक्रार दाखल करू शकता.

  3. तक्रार करताना आवश्यक कागदपत्रे:
    • दाजींचे वैद्यकीय अहवाल (medical reports)
    • डॉक्टरांनी दिलेले प्रिस्क्रिप्शन (prescription)
    • उपचार घेतलेल्या हॉस्पिटलची (hospital) कागदपत्रे
    • ओळखपत्र (identity proof)
    • तुमच्या दाजींचे संमतीपत्र (consent letter)
टीप: तक्रार करण्यापूर्वी तुमच्या दाजींच्या सर्व वैद्यकीय कागदपत्रांची (medical documents) व्यवस्थित तपासणी करा आणि शक्य असल्यास विधी सल्लागाराचा (legal advisor) सल्ला घ्या.
उत्तर लिहिले · 22/3/2025
कर्म · 1420
0
पोटाचा कॅन्सर झाला आहे, काही उपाय आहे का?
पोटाच्या कर्करोगावर (Stomach cancer) काही उपाय आहेत, परंतु हे लक्षात घेणे आवश्यक आहे की उपचार कर्करोगाचा प्रकार, स्टेज आणि व्यक्तीच्या आरोग्यावर अवलंबून असतो. खाली काही सामान्य उपचार पद्धती आणि उपाय दिले आहेत:
  • शस्त्रक्रिया (Surgery): कर्करोगाचा भाग शस्त्रक्रियेने काढून टाकणे हा एक सामान्य उपचार आहे.
  • केमोथेरपी (Chemotherapy): कर्करोगाच्या पेशी मारण्यासाठी औषधांचा वापर केला जातो.
  • रेडिएशन थेरपी (Radiation therapy): कर्करोगाच्या पेशी नष्ट करण्यासाठी उच्च-ऊर्जा किरणांचा वापर केला जातो.
  • टार्गेटेड थेरपी (Targeted therapy): कर्करोगाच्या विशिष्ट पेशींना लक्ष्य करून उपचार करणे.
  • इम्युनोथेरपी (Immunotherapy): शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती कर्करोगाच्या पेशींविरुद्ध लढण्यासाठी उत्तेजित करणे.
या उपायांशिवाय, काही जीवनशैलीतील बदल आणि नैसर्गिक उपाय देखील आहेत जे पोटाच्या कर्करोगाच्या उपचारांना मदत करू शकतात:
  1. आहार (Diet): संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्या. फळे, भाज्या आणि धान्ये भरपूर प्रमाणात खा. प्रक्रिया केलेले (Processed) आणि जंक फूड टाळा.
  2. व्यायाम (Exercise): नियमित व्यायाम करणे आरोग्यासाठी खूप महत्वाचे आहे.
  3. धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा (Avoid smoking and alcohol): कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा.
  4. हळद (Turmeric): हळदीमध्ये कर्क्युमिन (curcumin) नावाचे तत्व असते, ज्यात कर्करोगविरोधी गुणधर्म आहेत.
  5. ग्रीन टी (Green tea): ग्रीन टी मध्ये अँटिऑक्सिडंट्स (antioxidants) असतात, जे कर्करोगाच्या पेशी वाढण्यास प्रतिबंध करतात.
महत्वाचे: कोणताही उपचार सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ते तुमच्यासाठी योग्य उपचार योजना ठरवू शकतात. अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
उत्तर लिहिले · 22/3/2025
कर्म · 1420