सरकारी योजना
अंगणवाडी सेविका पदभरतीसाठी उमेदवाराच्या निवासस्थानाबाबतचा नियम असा आहे की, उमेदवाराने ज्या अंगणवाडी केंद्रासाठी अर्ज केला आहे, त्याच गावातील किंवा वस्तीतील रहिवासी असणे आवश्यक आहे. सामान्यतः, हे अंतर किलोमीटरमध्ये निश्चित केलेले नसते, तर ते अंगणवाडी ज्या भौगोलिक क्षेत्राची (गावाची, वॉर्डची किंवा विशिष्ट वस्तीची) सेवा करते, त्याच क्षेत्रातील रहिवासी असण्यावर भर देते.
याचा अर्थ असा की:
- अर्जदार ज्या अंगणवाडीसाठी अर्ज करत आहे, ती अंगणवाडी ज्या गावात किंवा वॉर्डमध्ये आहे, त्याच गाव/वॉर्डमध्ये अर्जदाराचे कायमस्वरूपी वास्तव्य असावे.
- काही ठिकाणी, जर अंगणवाडी एखाद्या मोठ्या गावातील विशिष्ट वाडी (वस्ती) मध्ये असेल, तर त्याच वाडीतील रहिवासी उमेदवारांना प्राधान्य दिले जाते.
हे नियम स्थानिक समुदायाची व्यक्ती अंगणवाडीच्या कामकाजात सहभागी व्हावी आणि ती त्या क्षेत्रातील मुलांच्या आणि महिलांच्या गरजा चांगल्या प्रकारे समजू शकेल या उद्देशाने बनवले जातात.
अचूक आणि नवीनतम माहितीसाठी, उमेदवारांनी संबंधित जिल्हा परिषदेच्या महिला व बाल विकास विभागाद्वारे प्रसिद्ध केलेल्या अधिकृत जाहिरातीचा किंवा शासन निर्णयाचा संदर्भ घ्यावा.
कल्याण कामगार योजना अर्ज भरण्यासाठी, योजनेच्या प्रकारानुसार प्रक्रिया बदलते. महाराष्ट्रात प्रामुख्याने बांधकाम कामगार आणि घरगुती कामगार यांच्यासाठी कल्याणकारी योजना उपलब्ध आहेत. खाली दोन्ही प्रकारच्या योजनांसाठी अर्ज भरण्याची प्रक्रिया दिली आहे:
बांधकाम कामगार कल्याण योजना (Building and Other Construction Workers Welfare Scheme)
महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळाकडून (Maharashtra Building and Other Construction Workers Welfare Board - MahaBOCW) बांधकाम कामगारांसाठी विविध योजना राबवल्या जातात. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कामगारांनी नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
पात्रता निकष:
- अर्जदार महाराष्ट्राचा कायम रहिवासी असावा.
- अर्जदाराचे वय 18 ते 60 वर्षांदरम्यान असावे.
- अर्जदाराने मागील 12 महिन्यांत किमान 90 दिवस बांधकाम कामगार म्हणून काम केलेले असावे.
- अर्जदाराचे स्वतःच्या नावावर बँक खाते असावे.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड.
- वयाचा पुरावा (जन्मदाखला, शाळा सोडल्याचा दाखला किंवा वैद्यकीय प्रमाणपत्र).
- 90 दिवस काम केल्याचे प्रमाणपत्र (बांधकाम कंत्राटदार/ठेकेदार, ग्रामसेवक/महानगरपालिका/नगरपरिषदेने दिलेले).
- रहिवासी दाखला (महाराष्ट्र शासनाने दिलेले).
- ओळखपत्र पुरावा.
- बँक खाते पासबुकची प्रत (खाते क्रमांक आणि IFSC कोडसह).
- पासपोर्ट आकाराचे 3 फोटो.
- मोबाईल नंबर.
- स्वयंघोषणापत्र.
- रेशन कार्ड.
अर्ज भरण्याची प्रक्रिया (बांधकाम कामगार):
तुम्ही ऑनलाईन किंवा ऑफलाईन पद्धतीने अर्ज करू शकता:
1. ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया:
- महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळाच्या अधिकृत वेबसाइट mahabocw.in वर भेट द्या.
- वेबसाइटवर "बांधकाम कामगार नोंदणी" किंवा "नव्याने नोंदणी" या पर्यायावर क्लिक करा.
- नोंदणी फॉर्ममध्ये आवश्यक माहिती भरा, जसे की नाव, पत्ता, जन्मतारीख, बँक खाते तपशील आणि मोबाईल नंबर.
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
- अर्ज भरल्यानंतर, कागदपत्रांच्या पडताळणीसाठी तुम्हाला तुमच्या सोयीनुसार सुविधा केंद्रात भेट देण्यासाठी तारीख निवडावी लागेल.
- निवडलेल्या तारखेला, मूळ कागदपत्रांसह निवडलेल्या सुविधा केंद्रावर उपस्थित रहावे लागते.
2. ऑफलाईन अर्ज प्रक्रिया:
- तुम्ही मंडळाच्या वेबसाइटवरून बांधकाम कामगार नोंदणी फॉर्म (फॉर्म V) डाउनलोड करू शकता किंवा नजीकच्या तालुका कामगार सुविधा केंद्रातून तो मिळवू शकता.
- फॉर्ममध्ये तुमची सर्व माहिती (नाव, पत्ता, जन्मतारीख, बँक तपशील, मोबाईल नंबर) भरा.
- सर्व आवश्यक कागदपत्रांच्या प्रती फॉर्मसोबत जोडा.
- भरलेला अर्ज महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळ कार्यालयात किंवा जवळच्या सेवा केंद्रात सादर करा.
घरगुती कामगार कल्याण योजना (Domestic Workers Welfare Scheme)
महाराष्ट्र घरगुती कामगार कल्याण मंडळातर्फे घरगुती कामगारांसाठी योजना राबवल्या जातात.
पात्रता निकष:
- अर्जदाराचे वय 18 ते 60 वर्षांदरम्यान असावे.
- तो कोणताही घरगुती कामगार असावा.
आवश्यक कागदपत्रे:
- वयाचा दाखला.
- सध्याच्या मालकाचे प्रमाणपत्र किंवा तो घरगुती कामगार आहे हे नमूद करणारे अर्जदाराचे प्रतिज्ञापत्र.
- रहिवासी दाखला.
- पासपोर्ट आकाराच्या छायाचित्राच्या तीन प्रती.
- नोंदणी शुल्क: ₹1/- (सुधारित) आणि मासिक अंशदान ₹1/- (सुधारित).
अर्ज भरण्याची प्रक्रिया (घरगुती कामगार):
- घरगुती कामगार नोंदणीचा अर्ज नमुना मंडळामार्फत विहित केला जातो.
- तो मंडळाने प्राधिकृत केलेल्या अधिकाऱ्यांकडे सादर करण्यात येतो.
- नोंदणी झाल्यानंतर, मंडळाकडून प्रत्येक लाभार्थ्याला ओळखपत्र दिले जाते.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळाच्या किंवा महाराष्ट्र कामगार कल्याण मंडळाच्या वेबसाइटला भेट देऊ
- हे एक महत्त्वाकांक्षी कार्यक्रम आहे ज्याचा उद्देश ग्रामीण भागातील कुटुंबांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे आहे.
- प्रत्येक कुटुंबाला वर्षातून किमान 100 दिवसांचा रोजगार उपलब्ध करून देणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- या योजनेत मजुरी काम दिले जाते, ज्यामुळे ग्रामीण भागातील लोकांना त्यांच्या गावातच रोजगार मिळतो.
- ग्रामीण भागातील गरीब आणि बेघर कुटुंबांना घरे बांधण्यासाठी आर्थिक सहाय्य करणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- beneficiaries च्या बँक खात्यात थेट पैसे जमा केले जातात.
- ग्रामीण भागात स्वच्छता वाढवणे आणि उघड्यावर शौचास थांबवणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- वैयक्तिक शौचालये बांधण्यासाठी सरकार आर्थिक मदत करते.
- ग्रामीण भागातील लोकांना सुरक्षित आणि पुरेसे पाणी पुरवणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- गावांमध्ये पिण्याच्या पाण्याची व्यवस्था सुधारण्यासाठी सरकार मदत करते.
- ग्रामीण भागातील गरीब महिलांना स्वयं-सहायता गटांच्या माध्यमातून एकत्र आणून त्यांच्या उपजीविकेच्या संधी वाढवणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- या गटांना सरकार आर्थिक सहाय्य आणि प्रशिक्षण देते.
- महाराष्ट्र शासन: https://maharashtra.gov.in/
- ग्राम विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन: https://rd.maharashtra.gov.in/
- जिल्हा नियोजन समिती (District Planning Committee - DPC) निधी: हा निधी जिल्ह्यातील विकासकामांसाठी असतो. या निधीतून नगरसेवक त्यांच्या प्रभागातील विकासकामे करू शकतात.
- municipal fund: नगरपालिकेच्या विकासकामांसाठी असलेला हा महत्त्वाचा निधी आहे. रस्ते, पाणीपुरवठा, स्वच्छता यांसारख्या कामांसाठी याचा वापर केला जातो.
- आमदार/ खासदार निधी: स्थानिक आमदार (MLA) आणि खासदार (MP) यांच्या विकास निधीतूनही काही कामे नगरसेवक करू शकतात.
- राज्य सरकार आणि केंद्र सरकारकडून येणारे विशेष अनुदान: काही विशिष्टproject साठी राज्य सरकार आणि केंद्र सरकारकडून विशेष अनुदान दिले जाते, जे नगरसेवक त्यांच्या प्रभागात वापरू शकतात.
आदिवासी:
- 'आदिवासी' हा शब्द भारतामधील मूळ रहिवाशांसाठी वापरला जातो. ह्या लोकांचा इतिहास हजारो वर्षांपासूनचा आहे. ते निसर्गाच्या सानिध्यात राहतात आणि त्यांची स्वतःची अशी वेगळी संस्कृती, भाषा आणि परंपरा आहेत.
भारत सरकार:
- भारत सरकार हे भारतातील शासन व्यवस्था आहे. हे सरकार लोकांद्वारे निवडलेल्या प्रतिनिधींमार्फत चालवले जाते.
- भारत सरकार आदिवासी समुदायांसाठी विविध योजना आणि कायदे बनवते, जेणेकरून त्यांचे सामाजिक, आर्थिक आणि सांस्कृतिक संरक्षण केले जाईल.
आदिवासी आणि भारत सरकार:
- भारत सरकार आदिवासींच्या विकासासाठी अनेक कार्यक्रम राबवते, जसे की शिक्षण, आरोग्य, रोजगार आणि त्यांच्या जमिनीचे हक्क सुरक्षित ठेवणे.
- सरकारने आदिवासींसाठी 'अनुसूचित जमाती' (Scheduled Tribes) अशी वर्गवारी केली आहे, ज्यामुळे त्यांना सरकारी योजनांमध्ये विशेष लाभ मिळतात.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता: