सरकार
0
Answer link
अंतरिम सरकार हे एक तात्पुरते सरकार आहे जे निवडणुकीनंतर नवीन सरकार स्थापन होईपर्यंत किंवा राजकीय संकटानंतर स्थिर सरकार स्थापन होईपर्यंत देशाचा कारभार चालवते. अंतरिम सरकारचे प्रमुख म्हणजे या सरकारचा नेता असतो, ज्याच्या हाती सरकार चालवण्याची जबाबदारी असते.
अंतरिम सरकार प्रमुखाची भूमिका:
- सरकारचे नेतृत्व: अंतरिम सरकारचा प्रमुख हा सरकारचा नेता असतो आणि धोरणे ठरवण्यात, निर्णय घेण्यात आणि सरकारचे कामकाज सुरळीत चालवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतो.
- मंत्रिमंडळाचे व्यवस्थापन: तो आपल्या मंत्रिमंडळातील सदस्यांना कामे देतो आणि त्यांच्या कामावर लक्ष ठेवतो.
- कायद्याचे पालन: देशाचे कायदे आणि नियम पाळण्याची जबाबदारी त्याची असते.
- शांतता आणि सुव्यवस्था: देशात शांतता आणि सुव्यवस्था राखणे हे त्याचे कर्तव्य आहे.
- निवडणुका घेणे: नवीन सरकार निवडण्यासाठी निवडणुका घेणे किंवा योग्य व्यवस्था करणे हे त्याचे महत्त्वाचे काम आहे.
0
Answer link
भारत सरकार कांद्याची निर्यात न करण्यामागे किंवा त्यावर निर्बंध घालण्यामागे अनेक प्रमुख कारणे आहेत. यामध्ये देशांतर्गत बाजारात कांद्याच्या वाढत्या किमतींवर नियंत्रण ठेवणे आणि देशांतर्गत मागणीनुसार कांद्याचा पुरेसा पुरवठा सुनिश्चित करणे ही मुख्य कारणे आहेत.
प्रमुख कारणे:
- देशांतर्गत किमती नियंत्रण: जेव्हा देशात कांद्याचे दर खूप वाढतात, तेव्हा सामान्य ग्राहकांना परवडेल अशा दरात कांदा उपलब्ध व्हावा यासाठी सरकार अनेकदा कांद्याच्या निर्यातीवर बंदी घालते किंवा निर्बंध लादते.
- पुरवठा सुनिश्चित करणे: दुष्काळ, अवकाळी पाऊस किंवा गारपीट यांसारख्या नैसर्गिक आपत्त्यांमुळे कांद्याचे उत्पादन कमी झाल्यास, देशांतर्गत बाजारात कांद्याचा तुटवडा निर्माण होऊ नये यासाठी निर्यात थांबवली जाते.
- महागाई नियंत्रणात ठेवणे: कांद्याच्या किमतीतील वाढ ही एकूण महागाई वाढण्यास हातभार लावू शकते. विशेषतः निवडणुकांपूर्वी सरकार महागाई नियंत्रणात ठेवण्याचा प्रयत्न करते, त्यामुळे कांदा निर्यातबंदीसारखे निर्णय घेतले जातात.
- ग्राहकहित संरक्षण: कांदा निर्यात धोरणे बहुतांशी 'ग्राहककेंद्रित' असतात, ज्यामुळे सामान्य जनतेला स्वस्त दरात कांदा उपलब्ध होतो.
मात्र, सरकारच्या या धोरणांमुळे काही नकारात्मक परिणाम देखील होतात:
- शेतकऱ्यांची नाराजी: निर्यातबंदीमुळे देशांतर्गत बाजारात कांद्याच्या किमती घसरतात, ज्यामुळे कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होते.
- आंतरराष्ट्रीय विश्वासार्हतेला धक्का: सतत बदलणाऱ्या निर्यात धोरणांमुळे (निर्यातबंदी, निर्यात शुल्क) भारत आंतरराष्ट्रीय बाजारात एक अविश्वसनीय पुरवठादार म्हणून पाहिला जातो, ज्यामुळे इतर देश पर्यायी पुरवठादारांचा शोध घेतात.
अलीकडील माहितीनुसार, डिसेंबर २०२३ मध्ये कांद्याच्या निर्यातीवर बंदी घालण्यात आली होती, जी सुरुवातीला मार्च २०२४ पर्यंत होती. तथापि, फेब्रुवारी २०२४ मध्ये ही बंदी उठवण्यात आली. त्यावेळी ३ लाख मेट्रिक टन कांदा निर्यात करण्यास परवानगी देण्यात आली होती आणि $५५० प्रति मेट्रिक टन किमान निर्यात दर (MEP) व ४०% निर्यात शुल्क लागू करण्यात आले होते. एप्रिल २०२५ पासून कांद्यावरील २०% निर्यात शुल्क हटवण्यात आल्याने निर्यातीला चालना मिळण्याची शक्यता आहे.
0
Answer link
आपले सरकार पोर्टलवर नगरपालिकेच्या निष्क्रिय कारभाराची तक्रार दाखल करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:
- आपले सरकार पोर्टलवर जा:
- सर्वप्रथम https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in/ या आपले सरकार पोर्टलच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- नोंदणी करा किंवा लॉग इन करा:
- जर तुम्ही यापूर्वी नोंदणी केली नसेल, तर 'नवीन वापरकर्ता? येथे नोंदणी करा' या लिंकवर क्लिक करून नोंदणी करा.
- जर तुम्ही आधीच नोंदणीकृत असाल, तर तुमचा युजर आयडी आणि पासवर्ड वापरून लॉग इन करा.
- तक्रार नोंदवा:
- लॉग इन केल्यानंतर, तुम्हाला डॅशबोर्ड दिसेल. तिथे 'तक्रार नोंदवा' किंवा 'Register Complaint' असा पर्याय शोधा आणि त्यावर क्लिक करा.
- तक्रारीचा प्रकार निवडा:
- आता तुम्हाला तक्रारीचा प्रकार निवडायचा आहे. 'Municipal Corporation/Nagar Palika' किंवा तत्सम पर्याय निवडा.
- तक्रारीचे स्वरूप सांगा:
- तुमची तक्रार कशा संबंधित आहे, याचे स्पष्टीकरण द्या. उदाहरणार्थ, 'कचरा व्यवस्थापन', 'रस्ते दुरुस्ती', 'पाणीपुरवठा', इत्यादी.
- तक्रारीचा तपशील भरा:
- तक्रारीच्या संबंधित सर्व आवश्यक माहिती व्यवस्थित भरा. यामध्ये तुमच्या नगरपालिकेचे नाव, प्रभाग क्रमांक, तुमच्या समस्यांचे सविस्तर वर्णन आणि आवश्यक असल्यास काही पुरावे (जसे फोटो किंवा व्हिडिओ) अपलोड करा.
- अर्ज सादर करा:
- सर्व माहिती भरल्यानंतर, अर्ज सबमिट करा. तुम्हाला एक तक्रार क्रमांक (Complaint ID) मिळेल, जो जपून ठेवा.
- तक्रारीची स्थिती तपासा:
- तुम्ही आपले सरकार पोर्टलवर वेळोवेळी तुमच्या तक्रारीची स्थिती तपासू शकता. 'Complaint Status' किंवा 'तक्रार स्थिती' या पर्यायावर क्लिक करून तुमचा तक्रार क्रमांक वापरून माहिती मिळवा.
टीप:
- तक्रार दाखल करताना अचूक माहिती द्या.
- आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवा.
- तक्रार क्रमांक जपून ठेवा.
0
Answer link
भारताचे सरकार हे एक संसदीय लोकशाही प्रजासत्ताक आहे. हे सरकार तीन भागांमध्ये विभागलेले आहे: कार्यकारी, विधानमंडळ आणि न्यायपालिका.
* कार्यकारी (Executive): राष्ट्रपती हे राज्याचे प्रमुख असतात, तर पंतप्रधान हे सरकारचे प्रमुख असतात. पंतप्रधान हे केंद्रीय मंत्रीमंडळाचे प्रमुख असतात आणि ते सरकार चालवतात. सध्या भारताचे राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू आणि पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आहेत.
* विधानमंडळ (Legislature): भारताचे विधानमंडळ हे संसद आहे. संसदेत दोन सभागृह असतात: लोकसभा (कनिष्ठ सभागृह) आणि राज्यसभा (वरिष्ठ सभागृह). लोकसभा सदस्यांची निवड थेट निवडणुकीद्वारे होते, तर राज्यसभेचे सदस्य राज्य विधानमंडळांद्वारे निवडले जातात.
* न्यायपालिका (Judiciary): भारताची न्यायपालिका स्वतंत्र आहे. सर्वोच्च न्यायालय हे देशातील सर्वोच्च न्यायालय आहे.
हे सरकार नवी दिल्लीतून चालते.
0
Answer link
न्यायमंडळ:
न्यायमंडळ हे कायद्यांचे अर्थ लावण्याचे आणि त्यांची अंमलबजावणी करण्याचे काम करते. न्यायमंडळात सर्वोच्च न्यायालय आणि उच्च न्यायालयांचा समावेश होतो.
कार्यकारी मंडळ:
कार्यकारी मंडळ हे कायद्यांची अंमलबजावणी करते आणि सरकार चालवते. यात राष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि मंत्रिमंडळाचा समावेश होतो.
न्यायमंडळ आणि कार्यकारी मंडळ यांच्यातील संबंध:
न्यायमंडळ कार्यकारी मंडळाच्या कृतींवर नियंत्रण ठेवू शकते आणि कार्यकारी मंडळाने घेतलेले निर्णय कायद्याचे उल्लंघन करत असल्यास ते रद्द करू शकते. कार्यकारी मंडळ न्यायमंडळाच्या निर्णयांचे पालन करण्यास बांधील आहे.
अधिक माहितीसाठी:
0
Answer link
कल्याणासाठी सरकार विविध उपाययोजना करत असते, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे:
सामाजिक सुरक्षा योजना:
- वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजना: गरीब व वृद्ध नागरिकांना आर्थिक मदत.
- विधवा पेंशन योजना: निराधार विधवा महिलांना आर्थिक आधार.
- अपंगत्व निवृत्तीवेतन योजना: अपंग व्यक्तींना आर्थिक साहाय्य.
आरोग्य सेवा:
- राष्ट्रीय आरोग्य अभियान: ग्रामीण भागातील आरोग्य सेवा सुधारण्यासाठी.
- आयुष्मान भारत योजना: गरीब कुटुंबांना आरोग्य विमा संरक्षण.
शिक्षण:
- सर्व शिक्षा अभियान: मुलांना मोफत आणि सक्तीचे शिक्षण.
- उच्च शिक्षण योजना: विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती व शैक्षणिक कर्ज.
रोजगार आणि कौशल्य विकास:
- मनरेगा (MGNREGA): ग्रामीण भागातील लोकांना रोजगार हमी योजना.
- कौशल्य विकास योजना: तरुणांना प्रशिक्षण देऊन कौशल्ये वाढवणे.
घरकुल योजना:
- प्रधानमंत्री आवास योजना: गरीब लोकांसाठी घरे बांधणे.
कृषी विकास योजना:
- प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना: सिंचनासाठी मदत.
- पीक विमा योजना: पिकांचे नुकसान झाल्यास विमा संरक्षण.
इतर उपाय:
- स्वच्छता अभियान
- गावांचा विकास
- पायाभूत सुविधांचा विकास (Infrastructure development)
या योजनांच्या माध्यमातून सरकार नागरिकांचे जीवनमान सुधारण्याचा प्रयत्न करत आहे.
1
Answer link
शेतकर्‍यांसाठी केंद्र सरकारच्या आणि राज्य सरकारच्या सर्व चालू योजनांची माहिती एकाच ठिकाणी पाहण्यासाठी काही ॲप्स उपलब्ध आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख ॲप्स खालीलप्रमाणे आहेत:
- ॲग्री-ॲप (Agri-App): हे ॲप केंद्र सरकारने सुरू केले आहे. या ॲपमध्ये शेती संबंधित सर्व माहिती, हवामान अंदाज, बाजारभाव आणि सरकारी योजनांची माहिती उपलब्ध आहे. ॲग्री-ॲप (Agri-App)
- किसान सुविधा ॲप (Kisan Suvidha App): हे ॲप देखील भारत सरकारच्या कृषी मंत्रालयाने सुरू केले आहे. यात तुम्हाला हवामान, बाजारभाव, खते, बी-बियाणे आणि कृषी योजनांविषयी माहिती मिळेल. किसान सुविधा ॲप (Kisan Suvidha App)
- महाडीबीटी (MAHADBT): महाराष्ट्र शासनाने हे ॲप सुरू केले आहे. या ॲपवर शेतकरी योजना, अर्ज करण्याची प्रक्रिया आणि इतर आवश्यक कागदपत्रांची माहिती उपलब्ध आहे. महाडीबीटी ॲप (MAHADBT App)
- Krishi Network : हे ॲप शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त असून, ते कृषी क्षेत्रातील तज्ञांशी जोडले जातात आणि त्यांच्या समस्यांचे समाधान करतात. हवामानाचा अंदाज, शासकीय योजना आणि पीक व्यवस्थापनाबद्दल माहिती देतात. Krishi Network
हे ॲप्स तुम्हाला केंद्र आणि राज्य सरकारच्या विविध योजनांची माहिती एकाच ठिकाणी उपलब्ध करून देतील, ज्यामुळे तुम्हाला योजना निवडण्यास आणि अर्ज करण्यास मदत होईल.