एका सांघिक खेळाची माहिती संकलित करण्यासाठी खालील नमुना वापरला जाऊ शकतो. या उदाहरणामध्ये आपण क्रिकेट या खेळाची माहिती पाहूया.

क्रिकेट: एक सांघिक खेळाचा प्रकल्प

१. खेळाचे नाव: क्रिकेट

२. खेळाचा प्रकार: सांघिक खेळ (Team Sport), बॅट आणि बॉलने खेळला जाणारा खेळ.

३. खेळाचे मूळ आणि इतिहास:

• क्रिकेटची सुरुवात १६ व्या शतकात इंग्लंडमध्ये झाली असे मानले जाते.
• १८ व्या शतकात हा खेळ अधिक लोकप्रिय झाला आणि त्याचे नियम तयार झाले.
• १९ व्या शतकात हा खेळ ब्रिटिश साम्राज्यातील विविध देशांमध्ये पसरला, ज्यात भारत, ऑस्ट्रेलिया, दक्षिण आफ्रिका, वेस्ट इंडिज आणि न्यूझीलंड यांचा समावेश आहे.
• पहिली आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्पर्धा १८७७ मध्ये ऑस्ट्रेलिया आणि इंग्लंड यांच्यात खेळली गेली.

४. खेळाडूंची संख्या:

• प्रत्येक संघात ११ खेळाडू असतात.
• एकूण दोन संघ एकमेकांविरुद्ध खेळतात.

५. खेळाचे मैदान (खेळपट्टी आणि मैदान):

• क्रिकेटचे मैदान साधारणपणे लंबवर्तुळाकार किंवा गोलाकार असते.
• मैदानाच्या मध्यभागी २२ यार्ड (सुमारे २०.१२ मीटर) लांबीची आयताकृती खेळपट्टी (पिच) असते.
• खेळपट्टीच्या दोन्ही टोकांवर प्रत्येकी तीन स्टंप्स आणि त्यांच्यावर दोन बेल्स असलेले बळी (विकेट) असतात.
• मैदानाच्या सीमारेषेला 'बाउंड्री' असे म्हणतात.

६. खेळासाठी लागणारे साहित्य:

• बॅट: फलंदाजाने चेंडू मारण्यासाठी वापरली जाते.
• बॉल: चेंडू, साधारणपणे लाल किंवा पांढऱ्या रंगाचा असतो.
• विकेट्स: तीन स्टंप्स आणि दोन बेल्स यांचा संच.
• संरक्षणात्मक उपकरणे: पॅड्स, ग्लोव्हज (बॅटिंग आणि विकेटकीपिंगसाठी), हेल्मेट, थाई गार्ड, आर्म गार्ड.
• युनिफॉर्म: खेळाडूंचा विशिष्ट पोशाख.

७. खेळाचे नियम (मूलभूत):

• दोन संघ आळीपाळीने फलंदाजी (बॅटिंग) आणि गोलंदाजी (बॉलिंग) करतात.
• गोलंदाज चेंडू टाकतो आणि फलंदाज तो चेंडू बॅटने मारून धावा काढण्याचा प्रयत्न करतो.
• धावा खालील प्रकारे मिळवता येतात:
  • दोन विकेट्स दरम्यान धावून (१, २, ३ धावा).
  • चेंडू सीमारेषेबाहेर बाऊन्स होऊन गेल्यास (चौकार - ४ धावा).
  • चेंडू थेट सीमारेषेबाहेर गेल्यास (षटकार - ६ धावा).
• गोलंदाजी करणाऱ्या संघाचे उद्दिष्ट फलंदाजांना बाद करून जास्तीत जास्त विकेट्स घेणे हे असते. फलंदाज खालील प्रकारे बाद होऊ शकतो:
  • बोल्ड (चेंडू स्टंपला लागून बेल्स पडल्यास).
  • कॅच आऊट (चेंडू हवेत असताना क्षेत्ररक्षकाने झेलल्यास).
  • एलबीडब्ल्यू (चेंडू पॅडला लागल्यास आणि तो स्टंपला लागला असता तर).
  • रन आऊट (धाव घेताना फलंदाज क्रिझमध्ये नसताना क्षेत्ररक्षकाने विकेट्स पाडल्यास).
  • स्टंपिंग (विकेटकीपरने फलंदाज क्रिझबाहेर असताना विकेट्स पाडल्यास).
• एकूण निर्धारित षटकांमध्ये (ओव्हर्समध्ये) किंवा सर्व फलंदाज बाद होईपर्यंत खेळला जातो.
• शेवटी, सर्वाधिक धावा करणारा संघ विजयी होतो.

८. खेळाचे उद्दिष्ट: प्रतिपक्षापेक्षा अधिक धावा करून सामना जिंकणे.

९. खेळाचे फायदे:

• शारीरिक विकास: धावणे, फेकणे, मारणे यामुळे स्नायू मजबूत होतात.
• मानसिक फायदे: एकाग्रता, निर्णय क्षमता आणि जलद विचारशक्ती वाढते.
• संघातील सहकार्य: सांघिक भावना, नेतृत्व क्षमता आणि एकमेकांसोबत काम करण्याची सवय लागते.
• सामाजिक फायदे: खेळातून नवीन मित्र मिळतात आणि सामाजिक बांधिलकी वाढते.
• मनोरंजन: खेळाडू आणि प्रेक्षकांसाठी उत्कृष्ट मनोरंजनाचे साधन.

१०. भारतातील लोकप्रियता आणि महत्त्वाचे खेळाडू/स्पर्धा:

• भारत हा क्रिकेटवेडा देश म्हणून ओळखला जातो. येथे क्रिकेटला धर्माचे स्वरूप आहे.
• महत्वाचे खेळाडू: सचिन तेंडुलकर, विराट कोहली, एम.एस. धोनी, कपिल देव, रोहित शर्मा इत्यादी.
• प्रमुख स्पर्धा: आयसीसी क्रिकेट विश्वचषक, टी-२० विश्वचषक, इंडियन प्रीमियर लीग (आयपीएल), एशिया कप, रणजी ट्रॉफी (देशांतर्गत) इत्यादी.

अधिक माहितीसाठी, आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेच्या (ICC) अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता: ICC Cricket