वैचारिक साहित्य म्हणजे असे साहित्य, जे विचार, कल्पना आणि विचारधारांवर आधारित असते. हे साहित्य वाचकाला जगाकडे अधिक विश्लेषणात्मक आणि गंभीर दृष्टीने पाहण्यासाठी प्रवृत्त करते.

वैचारिक साहित्याची काही वैशिष्ट्ये:

• विचारांवर आधारित: वैचारिक साहित्य हे विशिष्ट विचार, कल्पना किंवा सिद्धांतावर आधारित असते. लेखक आपल्या विचारांना विविध उदाहरणांच्या मदतीने स्पष्ट करतात.
• विश्लेषणात्मक: हे साहित्य जगाकडे अधिक विश्लेषणात्मक दृष्टीने पाहण्यास मदत करते.
• गंभीर: वैचारिक साहित्य गंभीर विषयांवर भाष्य करते.
• प्रश्नोत्तर: हे साहित्य वाचकाला विचार करण्यास आणि प्रश्न विचारण्यास प्रवृत्त करते.

वैचारिक साहित्याची उदाहरणे:

• पुस्तके: ‘हिंदू व्हूज इट इज’ (लेखक: भरत गुहा), ‘युगंधर’ (लेखक: शिवाजी सावंत)
• लेख: वर्तमानपत्रांमधील आणि मासिकांमधील वैचारिक लेख.
• भाषणे: विचारवंतांची भाषणे.

हे साहित्य आपल्याला जगाला अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करते आणि आपल्या विचारांना दिशा देते.