पत्रकारिता
संचार माध्यमे
बातमी लेखन या मुिğत माÁयमासाठी´या लेखन कौशÊयाचा पिरचय कǘन Ǐा. २. ऑनलाईन वृDŽपĝािवषयी थोड¯यात मािहती िलहा. ३. नभोवाणीवरील बातÇयांचे Îवǘप ÎपÍट करा. ४. लेखना´या िविवध आकृ तीबंधाचा पिरचय कǘन?
1 उत्तर
1
answers
बातमी लेखन या मुिğत माÁयमासाठी´या लेखन कौशÊयाचा पिरचय कǘन Ǐा. २. ऑनलाईन वृDŽपĝािवषयी थोड¯यात मािहती िलहा. ३. नभोवाणीवरील बातÇयांचे Îवǘप ÎपÍट करा. ४. लेखना´या िविवध आकृ तीबंधाचा पिरचय कǘन?
0
Answer link
बातमी लेखन, ऑनलाईन वृत्तपत्र, नभोवाणीवरील बातम्या आणि लेखनाचे विविध आकृतिबंध:
१. बातमी लेखन: मुद्रित माध्यमासाठी लेखन कौशल्ये
बातमी लेखन हे मुद्रित माध्यमांसाठी (वृत्तपत्रे, मासिके) अत्यंत महत्त्वाचे कौशल्य आहे. वाचकांना अचूक, वेळेवर आणि मनोरंजक माहिती देण्याचे ते एक प्रभावी साधन आहे.
बातमी लेखनाची मूलभूत तत्त्वे:
- वस्तुनिष्ठता: बातमी लेखनात केवळ वस्तुस्थिती आणि सत्य घटना सादर करणे आवश्यक आहे. वैयक्तिक मते किंवा भावना टाळाव्यात.
- अचूकता: बातमीतील सर्व तथ्ये, आकडेवारी आणि नावे तपासावीत. चुकीची माहिती देणे टाळावे.
- स्पष्टता: भाषा सोपी आणि सुबोध असावी. क्लिष्ट वाक्ये आणि शब्दांचा वापर टाळावा.
- संक्षिप्तता: बातमी कमी शब्दांत जास्तीत जास्त माहिती देणारी असावी. अनावश्यक तपशील टाळावेत.
- उत्कंठावर्धक सुरुवात: बातमीची सुरुवात वाचकाला आकर्षित करणारी असावी, ज्यामुळे त्याला संपूर्ण बातमी वाचण्याची इच्छा होईल.
बातमीची रचना:
- शीर्षक: आकर्षक आणि माहितीपूर्ण शीर्षक असावे.
- परिचय (Lead): बातमीच्या सुरुवातीच्या परिच्छेदात (Lead) बातमीचा सार असावा. यात काय, कधी, कुठे, कोण, कसे आणि का (What, When, Where, Who, How, Why) या प्रश्नांची उत्तरे असावीत.
- मुख्य भाग: घटनेचा तपशीलवार वृत्तांत द्यावा. महत्त्वाची माहिती क्रमाने मांडावी.
- निष्कर्ष: आवश्यक असल्यास, निष्कर्षात घटनेचा परिणाम किंवा पुढील कार्यवाहीचा उल्लेख करावा.
२. ऑनलाईन वृत्तपत्रांविषयी माहिती
ऑनलाईन वृत्तपत्रे हे इंटरनेटवर आधारित बातमीचे माध्यम आहे. ते पारंपरिक वृत्तपत्रांचे डिजिटल स्वरूप आहे.
ऑनलाईन वृत्तपत्रांचे फायदे:
- तत्काळ उपलब्धता: जगभरातील बातम्या त्वरित उपलब्ध होतात.
- अद्ययावत माहिती: बातम्या सतत अद्ययावत केल्या जातात.
- विविधता: विविध विषयांवरील आणि स्तरांवरील बातम्या उपलब्ध असतात.
- सोपे माध्यम: मोबाईल, लॅपटॉपवर सहज वाचता येतात.
- पर्यावरणपूरक: कागदाचा वापर टाळला जातो.
३. नभोवाणीवरील बातम्यांचे स्वरूप
नभोवाणी (रेडिओ) हे श्रवण माध्यम असल्यामुळे, बातम्यांचे स्वरूप वेगळे असते.
नभोवाणीवरील बातम्यांची वैशिष्ट्ये:
- स्पष्ट आणि सोपी भाषा: श्रोत्यांना समजेल अशी सोपी भाषा वापरली जाते.
- छोटे वाक्य: वाक्ये लहान आणि स्पष्ट असतात.
- आवाज: आवाज स्पष्ट आणि योग्य असावा लागतो.
- तत्काळ माहिती: कमी वेळात महत्त्वाची माहिती देणे आवश्यक असते.
- पुनरावृत्ती: महत्त्वाची माहिती पुन्हा पुन्हा सांगितली जाते.
४. लेखनाचे विविध आकृतिबंध
लेखनाचे विविध आकृतिबंध (Writing Styles) आहेत, जे विशिष्ट हेतू आणि वाचकांसाठी वापरले जातात.
काही प्रमुख लेखन आकृतिबंध:
- वर्णनात्मक लेखन (Descriptive Writing): एखाद्या व्यक्ती, स्थळ किंवा वस्तूचे तपशीलवार वर्णन करणे.
- कथात्मक लेखन (Narrative Writing): कथा सांगणे, अनुभव व्यक्त करणे.
- विश्लेषणात्मक लेखन (Analytical Writing): एखाद्या विषयाचे विश्लेषण करणे, त्याचे घटक आणि परिणाम स्पष्ट करणे.
- युक्तिवाद लेखन (Argumentative Writing): एखाद्या विषयावर युक्तिवाद करणे, आपले मत मांडणे.
- सूचनात्मक लेखन (Expository Writing): माहिती देणे, स्पष्टीकरण करणे.