सहभाग(भागीदारी)

सहभाग किंवा भागीदारी (भागीदारी) व्यवसाय संस्था एक नमुना आहे. हा दोन किंवा अधिक व्यक्तींमध्ये परस्पर संबंध आहे, ज्यात व्यवसाय कमाई नफा कमविण्याच्या उद्देशाने तयार केला जातो. जे एकत्र मिळून काम करतात ते 'भागीदारी' आणि एकत्रितपणे 'फर्म' म्हणून ओळखले जातात. ज्या व्यवसायात व्यवसाय केला जातो त्याला 'फर्मचे नाव' असे म्हणतात. सुल्तान एंड कंपनी, रामलाल ऍण्ड कंपनी, गुप्ता एंड कंपनी फर्मच्या काही नावे आहेत.

भागीदारी साहाय्य भारतीय भागीदारी अधिनियम 1 9 32च्या तरतुदींनुसार नियंत्रित आहे. सर्व किंवा त्यांना सर्व भागीदारी चालविण्यात एक व्यवसाय करून कोण शेअर सहमत त्या व्यक्ती दरम्यान 1932 भागीदारी संबंध कलम 4 नुसार भारतीय भागीदारी अिधिनयम, फायदे.

म्हणून एकमेव मालकी व्यावसायिक संस्था मर्यादित आहेत; त्याची आर्थिक आणि व्यवस्थापकीय संसाधने खूपच मर्यादित आहेत आणि या व्याप्तीस विशिष्ट मर्यादेबाहेर विस्तारणे शक्य नाही. एका मालकीच्या व्यावसायिक संघटनेच्या या सीमांना सामोरे जाण्यासाठी भागीदारी व्यवसाय अस्तित्वात आला आहे.

आपण आपल्या क्षेत्रातील रेस्टॉरन्ट उघडण्यास इच्छुक असलेले उदाहरण घ्या . यासाठी, तुम्हाला भांडवल, कामाचे लोक, जागा, भांडी आणि काही इतर वस्तूंची आवश्यकता असेल. आपल्याला असे वाटले की आपण त्यासाठी लागणारे सर्व पैसे वाढविण्यास सक्षम होणार नाही आणि आपण हे काम एकट्या करू शकणार नाही. तर आपण आपल्या मित्रमैत्रिणींशी बोललो आणि त्यापैकी तीन जण तुमच्याबरोबर हा रेस्टॉरंट चालवण्यासाठी तयार झाला. ते तीन रेस्टॉरंट्स चालविण्यासाठी काही भांडवल आणि काही इतर गोष्टींची व्यवस्था करण्यास तयार झाले. अशा प्रकारे, आपण रेस्टॉरंटचे मास्टर्स बनले आणि आपापसांत नफा तोटा वाटण्यासाठी तयार झाले.

भागीदारी व्यवसाय संस्थेची वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे:

1. स्थापना सुलभ: भागीदारी संस्था सुरू करणे हे खूप सोपे आहे. त्यासाठी जास्त किचकट कायदेशीर प्रक्रिया करण्याची गरज नाही. फक्त दोन किंवा अधिक व्यक्तींनी एकत्र येऊन करार करणे आवश्यक आहे.
2. सदस्यांची संख्या: भागीदारी संस्थेत कमीत कमी दोन आणि जास्तीत जास्त ५० सदस्य असू शकतात.
3. करार (Agreement): भागीदारी संस्थेचा आधार हा भागीदारांमधील करार असतो. हा करार लेखी किंवा तोंडी असू शकतो. परंतु, भविष्यात कोणताही वाद होऊ नये म्हणून करार लेखी असणे अधिक चांगले असते.
4. अमर्यादित देयता (Unlimited Liability): भागीदारी संस्थेतील प्रत्येक भागीदाराची देयता अमर्यादित असते. याचा अर्थ, जर संस्थेचे कर्ज फेडण्यासाठी संस्थेकडे पुरेसे पैसे नसेल, तर भागीदारांना त्यांची वैयक्तिक मालमत्ता वापरून ते कर्ज फेडावे लागते.
5. अहस्तांतरणीयता (Non-transferability of Interest): भागीदारीतील कोणताही भागीदार इतर भागीदारांच्या परवानगीशिवाय आपला हिस्सा (interest) इतर कोणत्याही व्यक्तीला हस्तांतरित करू शकत नाही.
6. संस्थेचे अस्तित्व (Existence of the Firm): भागीदारी संस्थेचे अस्तित्व हे भागीदारांवर अवलंबून असते. कोणत्याही भागीदाराचा मृत्यू झाल्यास किंवा कोणताही भागीदार दिवाळखोर झाल्यास, भागीदारी संस्था संपुष्टात येऊ शकते.
7. व्यवस्थापन (Management): भागीदारी संस्थेचे व्यवस्थापन सर्व भागीदार एकत्रितपणे पाहतात किंवा ते त्यांच्यापैकी कोणा एकाला व्यवस्थापनाची जबाबदारी सोपवू शकतात.
8. नफ्याचे विभाजन (Profit Sharing): भागीदारी संस्थेतील नफा किंवा तोटा हा सर्व भागीदारांमध्ये त्यांच्या करारात नमूद केलेल्या प्रमाणानुसार वाटला जातो. जर करारात नफ्याचे प्रमाण नमूद नसेल, तर तो नफा समान वाटला जातो.
9. प्रामाणिकपणा (Utmost Good Faith): भागीदारी संस्थेतील सर्व भागीदारांनी एकमेकांशी प्रामाणिकपणे वागणे आवश्यक आहे. त्यांनी संस्थेशी संबंधित सर्व माहिती एकमेकांना देणे आवश्यक आहे.

हे सर्व मुद्दे भागीदारी संस्थेची वैशिष्ट्ये दर्शवतात.