ॲरिस्टॉटलचे गुलामगिरी (Aristotle on Slavery) विषयक विचार खालीलप्रमाणे:

ऍरिस्टॉटलच्या मते, काही लोक स्वाभाविकपणे गुलाम असतात आणि त्यांच्या मालकांनी त्यांच्यावर राज्य करणे योग्य आहे. त्यांनी असा युक्तिवाद केला की गुलामगिरी नैसर्गिक आणि न्याय्य आहे, कारण काही लोकांमध्ये शारीरिक श्रम करण्याची क्षमता जास्त असते, तर काही लोक विचार आणि नेतृत्वासाठी अधिक योग्य असतात.

ॲरिस्टॉटलच्या ‘पॉलिटिक्स’ या ग्रंथात गुलामगिरीचे समर्थन आढळते. तो म्हणतो की, समाजाला सुव्यवस्था आणि स्थैर्य देण्यासाठी गुलामगिरी आवश्यक आहे. ॲरिस्टॉटलच्या मते, गुलाम हे मालकांच्या मालमत्तेचा भाग असतात आणि त्यांचा उपयोग मालकांनी स्वतःच्या फायद्यासाठी करायला हवा.

ॲरिस्टॉटलने गुलामगिरीचे दोन प्रकार सांगितले:

• नैसर्गिक गुलामगिरी: काही लोक जन्मजातच गुलाम असतात, कारण त्यांच्यात बुद्धी आणि आत्म-नियंत्रणाचा अभाव असतो.
• कायदेशीर गुलामगिरी: युद्धात हरलेल्या लोकांना किंवा कायद्याने गुलाम बनवलेल्या लोकांना कायदेशीर गुलाम म्हटले जाते.

ॲरिस्टॉटलच्या गुलामगिरीच्या विचारांवर बरीच टीका झाली आहे. समीक्षकांचे म्हणणे आहे की, ॲरिस्टॉटलचे विचार अन्यायपूर्ण आणि मानवी हक्कांच्या विरोधात आहेत.

ॲरिस्टॉटलच्या विचारांचे समालोचन

ॲरिस्टॉटलचे गुलामगिरीचे समर्थन अनेक आधुनिक विचारवंतांना मान्य नाही. त्यांच्या मते, कोणतीही व्यक्ती जन्मजात गुलाम नसते आणि प्रत्येक व्यक्तीला समान अधिकार असायला हवेत. गुलामगिरी हे मानवी हक्कांचे उल्लंघन आहे आणि ते कोणत्याही प्रकारे समर्थनीय नाही.

संदर्भ:

• ॲरिस्टॉटल, पॉलिटिक्स (https://socialsciences.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/aristotle/Politics.pdf)