स्त्रीवाद साहित्य कादंबरी

ग्रामीण कादंबरीतून स्त्रीचे झालेले चित्रण कसे स्पष्ट कराल?

2 उत्तरे
2 answers

ग्रामीण कादंबरीतून स्त्रीचे झालेले चित्रण कसे स्पष्ट कराल?

1
  ‌‌‌‌नवऱ्यावर

प्रचंड प्रेम, भक्तिभाव,

जमादाराशी एकनिष्ठ स्त्रिया
 
भारतीय स्त्री ही नवऱ्याला देव मानते. आपल्या परंपरेत हे बिंबवलेले असते. नवऱ्यामध्ये ती आपले संपूर्ण अस्तित्त्व विलयन करून टाकते. तसेच काही स्त्रिया विवाह न करता एखाद्या पुरुषाला जमा केलेले मानतात, त्या आपल्या जमादारावर असे मनापासून प्रेम करतात, कोणत्याही प्रकारची त्यांच्याशी एकनिष्ठ मदत करतात. कारण एकनिष्ठता आणि समर्पणशीलता ही भारतीय स्त्रीची गुणाची वैशिष्ट्ये आहेत.
आणि ती पूर्ण वेडी होती. एक ती म्हणते की, " ज्या माथं वाजागाजा, त्याच्या जिवाच्या अशा तुटक्या बाजा ठिकाणी करा कोनाच्या जिवाव मान्स हाय हाय!" (२५. २१५) अनेक कष्ट उपसून परिस्थिती परिस्थिती, जग कौतुक करणारी नवया जाण्याने ताकदीने उठते.

'इंधन'मधील नायकाची वहिनी,

'पाचोळा' कादंबरीतील पारबती, 'गांधारी'मधील गंगा, 'टारफुला'मधील आबा कुलकर्णीची पत्नी या स्त्रियाही आपल्या नवऱ्यावर असेच नित प्रेम करतात. 'गांधारी' हौसा ही संबंध, तमाशात नर्तिका असलेली गुलाबीबाईजीशी विवाह करून त्याच्या पूर्ण महाराज लाल आणि एकनिष्ठ राहते.
'धग' कादंबरीतील कौतिक ही पतीला आपली सर्वस्व मानणारी आहे.

वास्तविक राज्य पती महादेव हा दैववादी, आळशी, कामचोरदरिद्री, निरुत्साही आणि ती संपूर्णपणे आपली संपूर्ण गाव, असे तिला वाटते. सेनापतीचे नितांत प्रेम तिच्या "महाका नाई तगया जीव त्या बुवत आये" (धग, पृ. १७८ ) या वाक्यातून संपूर्णपणे व्यक्त होते. अंतिम तो महारोग आर्थिक संस्था स्वयंस्वरूपी बाहेरून. आदल्या दिवशी वागणे हे अनाकलनीय, काहीसे विक्षिप्त होते आणि ती पूर्ण वेडी होती. एक ती म्हणतेहिंदीतील ' टूटता हुआ यादंबरीतील सतीशची पत्नी, बंशी पत्नी सलोना, सुग्धा मास्तरांची पत्नी जमु या स्त्रिया अति दरिद्रताही पतीचाजल साथ. बस मनापासून प्रेम करतात. 'अलग अलग 'वैतरणी'मधील सुशिला नवऱ्याच्या मृत्यूनंतर पुनर्विवाह करत नाही. तर तिच्यासाठी दीराचराच लाभार्थी. नंतर अनुभव सहवास त्यांच्यात प्रेम निर्माण होते. आपल्या भर ते लग्न न करता सकारात्मक आरामात. बदमी, बिंदिया, गुलाबी, पुष्पा, (पानी के प्राची) मधील संध्या या इतर स्त्रियाही आपल्या जोडलेल्यादाराप्रती-पतीप्रति एकनिष्ठ आहेत.
उत्तर लिहिले · 12/6/2022
कर्म · 53710
0

ग्रामीण कादंबऱ्यांमधून स्त्रियांचे चित्रण अनेक प्रकारे झालेले आढळते. त्यापैकी काही प्रमुख चित्रण खालीलप्रमाणे:

  1. शोषित व दुर्बळ:
    • ग्रामीण भागातील स्त्रिया अनेकदा सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बळ असतात.
    • त्यांना शिक्षण, आरोग्य, आणि मालमत्तेच्या हक्कांपासून वंचित ठेवले जाते.
    • उदाहरण: 'बलुतं' (Baluta) मध्ये दलित स्त्रियांचे शोषण आणि त्यांची दुर्दशा मांडली आहे.
  2. संघर्षशील:
    • अनेक ग्रामीण स्त्रिया প্রতিকূল परिस्थितीमध्येही संघर्ष करतात आणि आपल्या कुटुंबासाठी तसेच स्वतःच्या अस्तित्वासाठी लढतात.
    • त्या रूढीवादी विचारसरणीला आणि समाजाच्या दबावाला झुगारून देतात.
    • उदाहरण: 'कोंबडी आरवते' (Kombadi Aravate) मध्ये नायिका पारंपरिक बंधनांना झुगारून स्वतःचा मार्ग निवडते.
  3. सशक्त व आत्मनिर्भर:
    • काही कादंबऱ्यांमधील स्त्रिया सशक्त आणि आत्मनिर्भर असतात. त्या स्वतःच्या हक्कांसाठी लढतात आणि इतरांनाही प्रेरणा देतात.
    • त्या शिक्षण, व्यवसाय, आणि राजकारणात सक्रिय भूमिका घेतात.
    • उदाहरण: 'झाडाझडती' (Zada Jadati) मध्ये नायिका गावाच्या विकासासाठी प्रयत्न करते.
  4. प्रेम आणि त्याग:
    • ग्रामीण स्त्रियांच्या जीवनात प्रेम आणि त्यागाला खूप महत्त्व आहे. त्या आपल्या कुटुंबासाठी आणि प्रियजनांसाठी त्याग करायला तयार असतात.
    • उदाहरण: 'वळणे' (Valane) मध्ये नायिका आपल्या प्रेमळ स्वभावाने आणि त्यागाने कुटुंबाला एकत्र ठेवते.

याव्यतिरिक्त, काही कादंबऱ्यांमध्ये स्त्रियांच्या पारंपरिक भूमिका, त्यांचे दुःख, त्यांची स्वप्ने आणि आकांक्षा यांचेही चित्रण आढळते.


उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1180

Related Questions

नवकाव्यांची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करा?
कथात्म साहित्य म्हणजे काय?
तुम्ही वाचलेल्या कोणत्याही एका दलित कथेचे थोडक्यात विवेचन करा?
झुंबर ही एकांकिका कोणत्या विषयावर आधारलेली आहे, थोडक्यात स्पष्ट करा?
बनगरवाडी या कादंबरीचा आशय थोडक्यात स्पष्ट करा?
स्वातंत्र्योत्तर काळातील कथांचे स्वरूप थोडक्यात लिहा?
जातील हे बी दिवस या आत्मचरित्राचा आढावा घ्या?