मराठी भाषा लेखन प्रकार साहित्य

'स्फुटलेखन' म्हणजे काय?

2 उत्तरे
2 answers

'स्फुटलेखन' म्हणजे काय?

1
स्फुटलेखन" हा किरकोळ, फुटकळ गद्य ललित लेखनाचा एक उपप्रकार आहे.

एका विशिष्ट विषयावर लेखकाने मांडलेले स्पष्ट विचार हे स्फुट लेखनात येतात. त्याला लघुनिबंध असे म्हणू शकतो. यामध्ये सामाजिक, आर्थिक, राजकीय , शैक्षणिक अशा विषयांचा अंतर्भाव होतो. साधारणतः लेखकाचे स्पष्ट मत अशा लिखाणातून मांडले जाते . असे लिखाण मासिके, वृत्तपत्रे , नियतकालिके ह्या मधून प्रकाशित केले जातात .

कथा, कादंबऱ्या, नाटके , चरित्रे , कविता यात जेव्हा लेखकाचे स्पष्ट विचार मांडले जातात , असे लेखन वाङ्‌मयात बसत नाही, ते सुद्धा स्फूटलेखन या सदरात येतात.

अशा लेखातून लेखकाचे वैयक्तिक मत स्पष्ट मांडले जाते , त्यामुळे यास स्फुटलेखन असे म्हणतात .

मराठी ललित गद्यात प्रवासवर्णन, प्रसंगचित्रे, व्यक्तिचित्रे , भावचित्रे, विनोदी लेखन, वैचारीक लेखन, हे सुध्दा स्फुटलेखन या शैलित मोडतात.

सन १९२७ च्या आसपास श्री.कृ.कोल्हटकर आणि पु.ल. देशपांडे यांचे विनोदी लेखन तर न.चि. केळकर यांचे निबंध स्वरूपातील स्फुट लेखन वृत्तपत्रे, मासिके, साप्ताहिके यातुन प्रसिद्धीस आले.





… 
उत्तर लिहिले · 14/5/2022
कर्म · 53710
0

स्फुटलेखन म्हणजे काय हे स्पष्ट करण्यासाठी, आपण ते कसे असते, त्याची वैशिष्ट्ये काय आहेत आणि ते कशा प्रकारे लिहिले जाते हे पाहूया.


स्फुटलेखन: एक परिचय
  • स्फुटलेखन म्हणजे कोणत्याही विषयावरचे, लेखकाने केलेले मनमोकळे, वैयक्तिक विचार.
  • यात लेखक त्या विषयावर आपले मत, अनुभव आणि भावना व्यक्त करतो.
  • हे लेखन वाचकाला विचार करायला लावते, त्याला नवीन दृष्टीकोन देते.

स्फुटलेखाची वैशिष्ट्ये
  • वैयक्तिक दृष्टिकोन: लेखक स्वतःच्या अनुभवातून आणि मतांनुसार विचार मांडतो.
  • मनमोकळी शैली: लेखन अनौपचारिक (informal) असते, जणू लेखक वाचकाशी बोलतो आहे.
  • विविध विषय: कोणताही विषय निवडण्याची मुभा असते - सामाजिक, राजकीय, वैयक्तिक किंवा अन्य कोणताही.
  • लहान आकार: स्फुटलेख साधारणपणे लहान असते, ज्यामुळे ते वाचायला सोपे जाते.

स्फुटलेखन कसे करावे?
  1. विषय निवड: तुम्हाला ज्या विषयात आवड आहे किंवा ज्यावर तुम्हाला काहीतरी सांगायचे आहे, तो विषय निवडा.
  2. विचार करा: विषयावर आपले विचार, अनुभव आणि आठवणी आठवा.
  3. मांडणी करा: आपले विचार सोप्या भाषेत मांडा. वाचकाला ते समजायला सोपे वाटेल असे लिहा.
  4. वैयक्तिक स्पर्श: लेखात आपले वैयक्तिक अनुभव आणि मत जरूर लिहा.
  5. संक्षिप्तता: लेखन जास्त मोठे न करता, कमी शब्दांत आपले म्हणणे मांडा.

उदाहरण

समजा, 'पाऊस' या विषयावर स्फुटलेख लिहायचा आहे. तर, तुम्ही तुमच्या पावसाळ्यातील आठवणी, पावसाच्या वेळी तुम्हाला काय वाटते, पाऊस आवडतो की नाही, याबद्दल लिहू शकता.


निष्कर्ष

स्फुटलेखन हे स्वतःला व्यक्त करण्याचे एक सुंदर माध्यम आहे. यात तुम्ही तुमचे विचार आणि भावना मोकळेपणाने मांडू शकता.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440

Related Questions

वैचारिक गद्य लेखन म्हणजे काय?
वैचारिक लेखनाचे प्रकार साांगा?
वैचारिक लेखनाचे प्रकार सांगा?
आख्यानकारी लेखन ही इतिहासलेखनाची?
वैचारिक लेखनाचे प्रकार कोणते आहेत?
वैचारिक स्वरूपाच्या लेखनाचे स्वरूप स्पष्ट करा?
आत्मकथन म्हणजे काय ते लिहून आत्मकथनाचे सामाजिक महत्त्व काय?