• इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवा: आपले मन आणि इंद्रिये आपल्या नियंत्रणात ठेवणे हा ब्रह्मचर्याचा पाया आहे.
  • दृष्टी: आपले डोळे अनावश्यक गोष्टी पाहण्यापासून थांबवा.
  • श्रवण: अनावश्यक गोष्टी ऐकणे टाळा.
  • स्पर्श: अनावश्यक स्पर्श टाळा.
  • वासना: उत्कट वासनांपासून दूर राहा.
  • जिव्हा: चटपटीत पदार्थांचे सेवन टाळा.
• वासनांवर नियंत्रण: कामवासना जागृत झाल्यास, त्या विचारांना त्वरित दूर करा.
• आहार: सात्विक आणि पौष्टिक आहार घ्या. मसालेदार आणि तेलकट पदार्थांचे सेवन टाळा.
• नियमित व्यायाम: नियमित योगा आणि प्राणायाम केल्याने मन शांत राहते आणि ब्रह्मचर्य पालनास मदत होते.
• सकारात्मक विचार: नेहमी सकारात्मक विचार करा आणि नकारात्मक विचारांपासून दूर राहा.
• सत्संग: चांगल्या लोकांच्या संगतीत राहा आणि धार्मिक पुस्तके वाचा.
• वेळेचा सदुपयोग: आपला वेळ productive कामांमध्ये व्यस्त ठेवा.
• धैर्य: ब्रह्मचर्य एक दीर्घकालीन प्रक्रिया आहे, त्यामुळे संयम आणि धैर्याने प्रयत्न करत राहा.

ब्रह्मचर्य म्हणजे केवळ शारीरिक संयम नाही, तर मानसिक आणि आध्यात्मिक शुद्धता देखील आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील पुस्तके वाचू शकता:

• ब्रह्मचर्य विज्ञान - लेखक: आचार्य श्री विद्यासागर जी महाराज
• पातंजल योग सूत्र - लेखक: महर्षि पतंजली