ताप

सामान्यतः, जेव्हा शरीराचे तापमान थर्मामीटरने मोजल्यावर वाढते, तेव्हा त्याला ताप आलेला आहे असे समजले जाते.

निरोगी व्यक्तीच्या शरीराचे सामान्य तापमान सरासरी 37°C (98.6°F) असते. हे तापमान व्यक्तीनुसार, दिवसाच्या वेळनुसार आणि शरीराच्या कोणत्या भागातून मोजले जाते त्यानुसार थोडे बदलू शकते.

ताप आहे असे साधारणपणे खालील तापमान पातळीवर मानले जाते:

• तोंडातून (Oral) मोजल्यास: 38°C (100.4°F) किंवा त्याहून जास्त.
• कानातून (Ear) किंवा कपाळावरून (Forehead) मोजल्यास: 38°C (100.4°F) किंवा त्याहून जास्त.
• गुदद्वारातून (Rectal) मोजल्यास (लहान मुलांमध्ये अधिक वापरले जाते): 38°C (100.4°F) किंवा त्याहून जास्त.
• काखेतून (Armpit) मोजल्यास: 37.2°C (99°F) किंवा त्याहून जास्त (हे तापमान सहसा इतर पद्धतींपेक्षा थोडे कमी असते आणि ते तितके अचूक मानले जात नाही).

थोडक्यात, जेव्हा शरीराचे तापमान 38°C (100.4°F) किंवा त्याहून अधिक होते, तेव्हा त्याला ताप आलेला आहे असे मानले जाते.

ताप आल्यानंतर घाम येणे हे सहसा चांगले लक्षण मानले जाते. जेव्हा तुमच्या शरीराला ताप येतो, तेव्हा शरीराचे तापमान सामान्यपेक्षा वाढते. एकदा शरीरातील संसर्ग कमी होऊ लागतो किंवा तापाचे कारण दूर होते, तेव्हा शरीर त्याचे तापमान पुन्हा सामान्य पातळीवर आणण्याचा प्रयत्न करते.

• शरीर थंड होते: घाम येणे हे शरीराची नैसर्गिक शीतकरण (cooling) प्रक्रिया आहे. जेव्हा घाम त्वचेवर येतो आणि बाष्पीभवन (evaporation) होते, तेव्हा त्वचेवरील उष्णता काढून टाकली जाते, ज्यामुळे शरीर थंड होण्यास मदत होते.
• ताप उतरतो: घाम येणे हे सहसा ताप उतरू लागल्याचे किंवा ताप 'ब्रेक' झाल्याचे संकेत असते. याचा अर्थ शरीर स्वतःला बरे करत आहे आणि तापमान कमी करत आहे.
• आराम मिळतो: ताप उतरताना घाम आल्याने अनेकदा रुग्णाला आराम मिळतो. अंगातील उष्णता कमी होऊन शरीराला हलके आणि ताजेतवाने वाटू शकते.
• शरीरातील पाण्याची पातळी: घाम आल्याने शरीरातील पाण्याची पातळी कमी होऊ शकते. त्यामुळे, ताप उतरताना घाम आल्यावर, पुरेसे पाणी किंवा इतर द्रवपदार्थ पिणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून शरीरात पाण्याची कमतरता (dehydration) होणार नाही.

थोडक्यात, ताप आल्यानंतर घाम येणे म्हणजे तुमचे शरीर ताप नियंत्रणात आणत आहे आणि लवकरच तुम्ही बरे व्हाल.