स्त्रीवादी साहित्य
0
Answer link
स्त्रीवादी साहित्याचा थोडक्यात परिचय:
स्त्रीवादी साहित्य हे एक विचारधारा आणि चळवळ आहे, जे स्त्रियांच्या हक्कांसाठी आणि समानतेसाठी लढते. हे साहित्य स्त्रियांच्या जीवनातील अनुभव, त्यांचे प्रश्न आणि समाजातील त्यांचे स्थान यावर प्रकाश टाकते.
* **उद्देश:**
* स्त्रियांच्या समस्या व अनुभव जगासमोर आणणे.
* समाजातील पितृसत्ताक विचारसरणीला विरोध करणे.
* स्त्री-पुरुष समानता स्थापित करणे.
* स्त्रियांचे सक्षमीकरण करणे.
* **प्रमुख विषय:**
* लैंगिक समानता
* सामाजिक न्याय
* स्त्रियांचे हक्क
* पितृसत्ता
* स्त्री-पुरुष संबंध
* स्त्रियांचे शोषण
* **उदाहरण:**
* 'स्त्री पुरुष तुलना' - ताराबाई शिंदे
* 'स्मृतीचित्रे' - लक्ष्मीबाई टिळक
* 'दलित आत्मकथा' - शरणकुमार लिंबाळे
स्त्रीवादी साहित्य हे केवळ स्त्रियांपुरते मर्यादित नसून ते संपूर्ण समाजाला एक नवी दृष्टी देते.
0
Answer link
गौरी देशपांडे यांच्या 'पाऊस आला मोठा' या कथेतील स्त्री स्वभावाचे दर्शन खालीलप्रमाणे:
कथेत मधु आणि Appa नावाच्या दोन प्रमुख पात्रांच्या माध्यमातून लेखिकेने स्त्री स्वभावाचे विविध पैलू उलगडले आहेत.
- मधु: ही शहरातील शिकलेली, आधुनिक विचारसरणीची स्त्री आहे. ती स्वतंत्र विचारांची आहे आणि स्वतःच्या मर्जीप्रमाणे निर्णय घेते. तिला Appa च्या पारंपरिक विचारांचे दडपण जाणवते, पण ती आपल्या मतांवर ठाम राहते.
- Appa: ही पारंपरिक विचारांची, ग्रामीण भागातील स्त्री आहे. ती आपल्या रूढी-परंपरा जतन करून आहे. तिला नवऱ्याच्या आज्ञेत राहायला आवडते आणि कुटुंबाची काळजी घेणे हे आपले कर्तव्य मानते.
या दोघींच्या स्वभावातील विरोधाभास असूनही, त्यांच्यात एक प्रकारची Bonding दिसते. दोघी एकमेकींना समजून घेण्याचा प्रयत्न करतात आणि एकमेकांच्या मतांचा आदर करतात.
या कथेतील स्त्रिया प्रेमळ, सहनशील आणि समजूतदार आहेत. त्या आपल्या कुटुंबासाठी त्याग करायला तयार असतात. त्याचबरोबर त्या स्वाभिमानी आणि Independent सुद्धा आहेत. त्या स्वतःच्या हक्कांसाठी लढायला तयार आहेत.