शालेय विकास

शाळा सिद्धी (Shala Siddhi) हे भारतातील शाळांसाठी एक स्वयं-मूल्यांकन आणि सुधारणा कार्यक्रम आहे.

अधिक माहितीसाठी:

• राष्ट्रीय शैक्षणिक नियोजन व प्रशासन संस्था (NIEPA): NIEPA

शाळा सिद्धी प्राप्तीचा क्रम:

1. स्वयंमूल्यांकन (Self-Evaluation):

   प्रथम, शाळेने स्वतःचे मूल्यांकन करणे आवश्यक आहे. यासाठी शाळा सिद्धी पोर्टलवर (Shaala Siddhi portal) जाऊन 'शालेय स्वयंमूल्यांकन' (School Self-Evaluation) Tool वापरून माहिती भरावी.

2. Data विश्लेषण (Data Analysis):

   स्वयंमूल्यांकन Tool मध्ये भरलेल्या माहितीचे विश्लेषण करा आणि शाळेच्या सुधारणेसाठी क्षेत्रे (Areas of improvement) ओळखा.

3. सुधारणा योजना (Improvement Plan):

   ओळखलेल्या सुधारणा क्षेत्रांवर आधारित एक सुधारणा योजना तयार करा. ह्या योजनेत ध्येये, उद्दिष्ट्ये, आणि कृती योजना (Action plans) असाव्यात.

4. अंमलबजावणी (Implementation):

   तयार केलेल्या सुधारणा योजनेची अंमलबजावणी करा. शिक्षक, विद्यार्थी, पालक आणि समुदाय यांच्यासह सर्वांचा सहभाग घ्या.

5. प्रगतीचे निरीक्षण (Monitoring Progress):

   सुधारणा योजनेच्या अंमलबजावणीच्या प्रगतीचे नियमितपणे निरीक्षण करा. वेळोवेळी आढावा घ्या आणि आवश्यकतेनुसार योजनेत बदल करा.

6. पुनरावलोकन (Review):

   ठराविक कालावधीनंतर (उदा. शैक्षणिक वर्ष) संपूर्ण प्रक्रियेचे पुनरावलोकन करा. ফলাফলের आधारे पुढील वर्षासाठी नवीन योजना तयार करा.

टीप: शाळा सिद्धी (Shaala Siddhi) ही एक सतत चालणारी प्रक्रिया आहे, त्यामुळे नियमितपणे स्वतःचे मूल्यांकन करणे आणि सुधारणा करणे महत्त्वाचे आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण एनसीईआरटी (NCERT) आणि एनआयईपीए (NIEPA) च्या वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता.

संदर्भ:

• Shaala Siddhi - NIEPA

शाळा सिद्धी (Shaala Siddhi) शाळा भेटी अंमलबजावणी:

शाळा सिद्धी ही शाळा आधारित स्व-मूल्यांकन आणि सतत सुधारणा करण्याची प्रक्रिया आहे. शाळा भेटी दरम्यान खालील अंमलबजावणी करता येते:

• स्व-मूल्यांकन अहवाल (Self-Evaluation Report): शाळा भेटीच्या वेळी, शाळेने भरलेल्या स्व-मूल्यांकन अहवालाचे अवलोकन करणे.
• शाळा विकास योजना (School Development Plan): शाळेने तयार केलेल्या विकास योजनेची पाहणी करणे आणि त्यानुसार कार्यवाही तपासणे.
• शैक्षणिक गुणवत्ता पाहणी: वर्गात जाऊन शिक्षकांच्या शिकवण्याची पद्धत आणि विद्यार्थ्यांचा प्रतिसाद पाहणे.
• भौतिक सुविधांची पाहणी: शाळेतील वर्गखोल्या, प्रयोगशाळा, ग्रंथालय, स्वच्छतागृहे, क्रीडांगण इत्यादी सुविधांची पाहणी करणे.
• शिक्षकांशी चर्चा: शिक्षकांशी संवाद साधून त्यांच्या अडचणी व सूचना जाणून घेणे.
• विद्यार्थ्यांशी संवाद: विद्यार्थ्यांशी बोलून शाळेबद्दल त्यांचे मत जाणून घेणे.
• पालकांशी संवाद: पालकांशी चर्चा करून त्यांच्या अपेक्षा व समस्या समजून घेणे.
• अहवाल सादर करणे: भेटी दरम्यान केलेल्या पाहणीनुसार अहवाल तयार करणे आणि आवश्यक सुधारणा सुचवणे.

अधिक माहितीसाठी उपयुक्त स्रोत:

• MIS शालासिद्धी-https://www.shaalasiddhi.niepa.ac.in/

शाळा सिद्धी (Shaala Siddhi) अंमलबजावणी

शाळा सिद्धी हा भारतातील शाळांच्या मूल्यांकनाचा आणि सुधारणेचा एक कार्यक्रम आहे. यात शाळांचे स्व-मूल्यांकन आणि बाह्य मूल्यांकन केले जाते. शिक्षकांनी, शाळांनी आणि शालेय उपक्रमांनी एकत्रितपणे काम करून शाळा सिद्धीची अंमलबजावणी यशस्वी करता येते.

शिक्षकांची भूमिका:

• स्व-मूल्यांकन: शालेय स्तरावर शिक्षकांनी स्वतःच्या कामाचे वेळोवेळी मूल्यांकन करणे.
• सहभाग: शाळा विकास योजनेत (SDP) सक्रियपणे सहभागी होणे आणि सूचना देणे.
• प्रशिक्षण: शाळा सिद्धी संदर्भातील कार्यशाळा आणि प्रशिक्षण कार्यक्रमांमध्ये भाग घेणे.
• अध्ययन-अध्यापन सुधारणा: विद्यार्थ्यांसाठी नवीन शैक्षणिक पद्धती वापरणे.
• समस्या निवारण: विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक समस्या ओळखणे आणि त्यावर उपाय शोधणे.

शाळेची भूमिका:

• समन्वय: शाळा सिद्धी कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणीसाठी समन्वय साधणे.
• सुविधा: शिक्षकांना आवश्यक सुविधा पुरवणे.
• योजना: शाळा विकास योजना (SDP) तयार करणे आणि तिची अंमलबजावणी करणे.
• मूल्यांकन: वेळोवेळी शाळेचे स्व-मूल्यांकन करणे.
• सहकार्य: शिक्षक, विद्यार्थी, पालक आणि समुदाय यांच्यात सहकार्य वाढवणे.

दहा उपक्रम:

1. शैक्षणिक गुणवत्ता वाढवणे: विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक प्रगतीसाठी नवनवीन उपाययोजना करणे.
2. अध्यापन पद्धतीत सुधारणा: शिक्षकांनी त्यांच्या अध्यापन पद्धतीत सुधारणा करणे.
3. मूलभूत सुविधा सुधारणे: शाळेतील भौतिक सुविधा, जसे की वर्गखोल्या, स्वच्छतागृहे, पिण्याच्या पाण्याची सोय इत्यादी सुधारणे.
4. शैक्षणिक साहित्य उपलब्ध करणे: विद्यार्थ्यांना आवश्यक असलेले शैक्षणिक साहित्य (पुस्तके, नोट्स, इत्यादी) उपलब्ध करणे.
5. शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण: शिक्षकांसाठी नियमित प्रशिक्षण आयोजित करणे, जेणेकरून ते अद्ययावत राहतील.
6. पालक-शिक्षक संवाद वाढवणे: पालकांशी नियमित संवाद साधणे आणि त्यांना विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीची माहिती देणे.
7. समुदाय सहभाग वाढवणे: शालेय उपक्रमांमध्ये समुदायाचा सहभाग वाढवणे.
8. स्वच्छता आणि आरोग्य: शाळेत स्वच्छता आणि आरोग्याच्या सवयींचे महत्त्व वाढवणे.
9. पर्यावरण शिक्षण: विद्यार्थ्यांना पर्यावरणाचे महत्त्व पटवून देणे आणि त्यासंबंधी उपक्रम राबवणे.
10. तंत्रज्ञानाचा वापर: शिक्षणामध्ये तंत्रज्ञानाचा वापर करणे, जसे की कंप्यूटर आणि इंटरनेटचा वापर करणे.

हे उपक्रम शाळा सिद्धीच्या अंमलबजावणीस मदत करतील आणि शाळा अधिक सक्षम बनण्यास मदत करतील.

अधिक माहितीसाठी, आपण एनसीईआरटी (NCERT) किंवा राज्य शिक्षण विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता.