हिशेबशास्त्र

हिशेबशास्त्र (Accounting) म्हणजे काय?

हिशेबशास्त्र म्हणजे आर्थिक माहितीची नोंद करणे, वर्गीकरण करणे, सारांश तयार करणे आणि विश्लेषण करून त्याचा अर्थ लावणे. हे व्यवसायांना त्यांच्या आर्थिक घडामोडी व्यवस्थित ठेवण्यास आणि त्याबद्दल माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास मदत करते.

हिशेबशास्त्राचे फायदे:

• विकिपीडिया
• महाराष्ट्र टाइम्स

1. डेटा एंट्री (Data Entry):

संगणक प्रणालीमध्ये अचूकपणे आणि जलद डेटा एंट्री करता येते. पावत्या, खरेदी नोंदी, आणि इतर आर्थिक डेटा संगणकात भरला जातो.

2. खाते व्यवस्थापन (Account Management):

खाते व्यवस्थापनासाठी संगणक खूप महत्त्वाचे आहे. Ledger, trial balance आणि financial statements बनवण्यासाठी याचा उपयोग होतो.

3. बिलिंग आणि इनव्हॉइसिंग (Billing and Invoicing):

ग्राहकांना बिलं पाठवणे आणि त्यांची नोंद ठेवणे सोपे होते.

4. वेतन प्रक्रिया (Payroll Processing):

कर्मचाऱ्यांचे वेतन आणि संबंधित कर (taxes) यांची गणना आणि व्यवस्थापन संगणकाने अधिक सोपे केले आहे.

5. आर्थिक अहवाल (Financial Reporting):

Balance sheets, income statements, cash flow statements इत्यादी तयार करण्यासाठी संगणकाचा उपयोग होतो.

6. कर गणना (Tax Calculation):

विविध करांची गणना आणि रिटर्न भरण्याची प्रक्रिया संगणकामुळे जलद आणि अचूक होते.

7. ऑडिटिंग (Auditing):

लेखा परीक्षण (audit) करताना डेटाचे विश्लेषण करण्यासाठी संगणकाचा उपयोग होतो.

8. अंदाजपत्रक (Budgeting):

अंदाजपत्रक तयार करणे आणि खर्चाचे व्यवस्थापन करणे संगणकाने सोपे झाले आहे.

हिशेबशास्त्र म्हणजे आर्थिक माहिती गोळा करणे, त्याचे विश्लेषण करणे, सारांश तयार करणे आणि त्याचे अहवाल देणे. हे व्यवसायांना आणि इतर संस्थांना त्यांचे आर्थिक निर्णय घेण्यासाठी उपयुक्त माहिती पुरवते.

• आर्थिक नियोजन: हिशेबशास्त्रामुळे व्यवसायांना त्यांच्या भूतकाळातील आणि वर्तमान आर्थिक स्थितीचे विश्लेषण करून भविष्यातील योजना बनवता येतात.
• व्यवस्थापन: हे व्यवस्थापनाला त्यांच्या व्यवसायातील खर्च आणि कमाईचा मागोवा ठेवण्यास मदत करते, ज्यामुळे त्यांना अधिक चांगले निर्णय घेता येतात.
• गुंतवणूक: गुंतवणूकदारांना कंपनीच्या आर्थिक आरोग्याचे मूल्यांकन करून गुंतवणुकीचे निर्णय घेण्यास मदत करते.
• कर्ज व्यवस्थापन: कर्ज देणाऱ्या संस्थांना व्यवसायाच्या आर्थिक नोंदी पाहून कर्ज देण्याची शक्यता तपासता येते.
• अनुपालन: हिशेबशास्त्रामुळे व्यवसाय कायद्यांचे आणि नियमांचे पालन करतात.