मूल्ये

नैतिक मूल्यांचे महत्त्व

नैतिक मूल्ये म्हणजे समाजातील व्यक्तींना योग्य आणि अयोग्य काय आहे, हे शिकवणारी तत्त्वे, आदर्श आणि नीतिमूल्ये. ही मूल्ये व्यक्तीच्या चारित्र्याचा पाया असतात आणि त्याच्या विचारांना व कृतींना दिशा देतात. नैतिक मूल्यांचे महत्त्व अनेक प्रकारे स्पष्ट करता येते:

• व्यक्तिमत्व विकास: नैतिक मूल्ये व्यक्तीचे चारित्र्य घडवतात. प्रामाणिकपणा, सत्यनिष्ठा, दयाळूपणा, सहानुभूती यांसारखी मूल्ये व्यक्तीला एक चांगला माणूस बनवतात आणि आत्मसन्मान वाढवतात.
• सामाजिक सलोखा: ज्या समाजात नैतिक मूल्यांना महत्त्व दिले जाते, तो समाज अधिक शांततापूर्ण आणि न्यायपूर्ण असतो. इतरांचा आदर करणे, परोपकार करणे, सहकार्य करणे यामुळे समाजात एकोपा टिकून राहतो.
• योग्य निर्णय घेण्याची क्षमता: नैतिक मूल्ये व्यक्तीला जीवनातील महत्त्वाचे निर्णय घेताना योग्य मार्गदर्शन करतात. काय योग्य आहे आणि काय अयोग्य, याचा विचार करून निर्णय घेण्यास मदत होते.
• विश्वास आणि संबंध: प्रामाणिकपणा, विश्वासार्हता यांसारख्या मूल्यांमुळे लोकांमध्ये परस्परांबद्दल विश्वास निर्माण होतो. यामुळे कौटुंबिक, सामाजिक आणि व्यावसायिक संबंध अधिक मजबूत होतात.
• जबाबदार नागरिक: नैतिक मूल्ये व्यक्तीला समाजाप्रती आणि देशाप्रती आपली जबाबदारी समजून घेण्यास मदत करतात. कायद्याचे पालन करणे, पर्यावरणाची काळजी घेणे, सार्वजनिक मालमत्तेचे रक्षण करणे हे सर्व नैतिक मूल्यांमधून येते.
• आव्हान आणि संकटांचा सामना: जेव्हा व्यक्ती नैतिक मूल्यांवर आधारित असते, तेव्हा ती कठीण प्रसंगातही धैर्य आणि प्रामाणिकपणाने वागते. मूल्यांवर ठाम राहून संकटांचा सामना करण्याची शक्ती मिळते.
• प्रगतीशील समाज: नैतिक मूल्यांनी युक्त समाज हा अधिक स्थिर, सुरक्षित आणि प्रगतीशील असतो. भ्रष्टाचार, अन्याय आणि असमानता कमी होऊन चांगल्या समाजाची निर्मिती होते.

थोडक्यात, नैतिक मूल्ये ही केवळ वैयक्तिक जीवनासाठीच नव्हे, तर एक सुदृढ आणि समृद्ध समाज घडवण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहेत. ती आपल्याला माणूस म्हणून अधिक चांगले जीवन जगण्यास शिकवतात.

प्रमाणापेक्षा मोठं आपलं कर्तव्य आणि सन्मान तर  आहे अजून

, प्राणापेक्षा महत्त्वाचे दुसरे काहीही नाही, आपली जीवन ऊर्जा. पोषण, योगासने, मसाज - सर्व साधने त्याच्या दैनंदिन देखभालीसाठी चांगली आहेत. आम्ही तुम्हाला आयुर्वेदाच्या तालमीत घालवलेल्या एका दिवसाची कथा सादर करत आहोत.

अस्वस्थ रंगाचा चेहरा, पाय थकवा दूर करतात, मला काहीही करायचे नाही. मी माझी चैतन्य गमावत असल्याची ही सर्व चिन्हे आहेत. भारतीय शिकवणी आणि आयुर्वेद यांच्याकडून मदत मागण्याची वेळ आली आहे, ज्याचा संस्कृतमध्ये अर्थ आहे “जीवनाचे विज्ञान”.

 

आयुर्वेदानुसार, आकांक्षा नसणे म्हणजे आपल्या शरीरात एक प्रकारची ऊर्जा बिघडलेली आहे. आयुर्वेदिक पद्धती – श्वासोच्छवासाच्या तंत्रापासून ते हर्बल उपचार किंवा मसाजपर्यंत – जीवनावश्यक ऊर्जा पुनर्संचयित करण्यात आणि आपल्या शरीरात झिरपणाऱ्या वाहिन्यांमधून (धातुस) मुक्त प्रवाह पुनर्संचयित करण्यात मदत करतात. हे करण्यासाठी, ताबडतोब भारतात जाणे आवश्यक नाही.

आयुर्वेदाच्या मूलभूत तत्त्वांनुसार, तुम्ही तुमचा ऊर्जा पुरवठा स्वतःच भरून काढू शकता. आयुर्वेद डॉक्टर मोहम्मदली आश्वासन देतात: “आठवड्यातून फक्त एक दिवस – आणि चैतन्य दीर्घकाळ वाढेल. आपण खूप ऊर्जा वाया घालवतो. शिल्लक पुनर्संचयित करण्यासाठी, आपल्याला विश्रांतीचा पर्यायी कालावधी आणि क्रियाकलाप पुनर्संचयित करणे आवश्यक आहे.

हा सरावाचा उद्देश आहे - संपूर्ण दिवस स्वतःसाठी समर्पित करणे. बरं, मी प्रयत्न करेन.

 

05:00 जागृत करण्याची कला

सकाळ हा दिवसाचा सर्वात महत्वाचा भाग असतो. भारतामध्ये, सूर्योदयाचा काळ हा जोमदार क्रियाकलापांचा काळ आहे: अर्पण, धुणे आणि साफ करणे, योग ... तुम्हाला जीवनाच्या उर्जेच्या स्त्रोताशी पुन्हा जोडणे आवश्यक आहे आणि ते संपूर्ण शरीरात आणि चेतनेमध्ये पसरू द्या.

जेव्हा मी उठतो, मी लगेच अंथरुणातून उठत नाही, मी आणखी दहा मिनिटे खोटे बोलतो आणि माझ्या रात्रीच्या स्वप्नांचा पुनर्विचार करतो. हा आंतरिक प्रवास पूर्ण केल्यावर, मी शरीराचा प्रत्येक भाग जबरदस्तीने ताणतो.

 

मग मी उठून एक ग्लास कोमट पाणी (उशपान) पितो. हे चरक संहितेतील सर्वात जुने विधी आहे (इसवी सनाच्या पहिल्या शतकात लिहिलेला मजकूर, ज्यावर आयुर्वेद आधारित आहे), ते विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करते, वृद्धत्व, लठ्ठपणा आणि पाचन समस्या टाळते. याव्यतिरिक्त, आयुर्वेदाच्या तत्त्वज्ञानानुसार, आपण रिकाम्या पोटी जे घेतो ते संपूर्ण दिवसाचा मूड सेट करते. या विचारानेच मी पाणी पितो.

05:30 शुद्धीकरणाची कला

प्राचीन शिकवणींमध्ये, असे सुचवले आहे की जागे झाल्यानंतर लगेच, "सुवासिक पांढर्या फुलांसारखे काहीतरी पांढरे आणि सुंदर" पहा. रात्रीच्या प्रभावापासून स्वतःला शुद्ध करणे हे तत्त्व आहे. मी प्राचीन लोकांच्या सल्ल्याचे पालन करतो आणि खिडकीवर फुललेल्या हायड्रेंजाची प्रशंसा करतो. मग मी सकाळच्या शौचालयात जातो.

पहिली पायरी: मी माझी जीभ, नाक आणि तोंड स्वच्छ करतो. पचनसंस्थेतील घाण आणि कचरा काढून टाकण्यासाठी मी जीभ ब्रश किंवा नियमित टूथब्रश वापरतो.

 

माझे नाक साफ करण्यासाठी, मी एक विशेष उपाय तयार करतो: मी अर्धा लिटर कोमट स्वच्छ पाण्यात एक चमचे समुद्री मीठ पातळ करतो आणि एका पातळ स्पाउट - नेटी पॉटसह एका विशेष भांड्यात ओततो. तथापि, प्रक्रिया आपल्या हातांनी केली जाऊ शकते, फक्त आपल्या तळहातात पाणी काढा, ते एका नाकपुडीने काढा आणि दुसऱ्या नाकातून सोडा.

सर्दी प्रतिबंधक म्हणून दररोज नाक स्वच्छ करणे उपयुक्त आहे, परंतु विशेषतः तीव्र सायनुसायटिस आणि सर्दी, तसेच उच्च रक्तदाब असलेल्या लोकांसाठी याची शिफारस केली जाते.

मग मी गंडूश करतो: मी माझ्या तोंडात एक चमचा तिळाचे तेल घालतो आणि काही मिनिटे धरून ठेवतो, कधीकधी तेल तोंडात थोडेसे हलवतो. आयुर्वेद अभ्यासक बोरिस रॅगोझिन यांच्या सल्ल्यानुसार, मी उबदार किंवा खोलीच्या तापमानाचे तेल वापरतो. हे चयापचय प्रक्रियेस चालना देते, हिरड्या मजबूत करते, क्षय आणि मौखिक पोकळीतील इतर रोगांच्या विकासास प्रतिबंधित करते आणि रात्री तणावग्रस्त जबड्यांना आराम करण्यास मदत करते.

 

 

06:00 मिनी मसाज

भारतीय हर्बल औषधांमध्ये, असे मानले जाते की तिळाचे तेल 72 ऊर्जा वाहिन्या उघडू शकते! मी माझ्या नखांच्या पायथ्याशी एक ते दोन थेंब लावतो आणि नंतर प्रत्येक हाताला आणि पायाला बराच वेळ मालिश करतो. त्यानंतर, मी त्वरीत संपूर्ण शरीराला तेलाने वंगण घालतो.

06:30 योग वर्ग

योग – सक्रिय ध्यान – मला पुन्हा हालचाल करायला लावते. मी श्वासोच्छवासाच्या व्यायामाने सुरुवात करतो – प्राणायाम, ज्यामुळे प्राणाची – महत्वाची उर्जा – संपूर्ण शरीरात चालू होते. बोरिस रागोझिनच्या सल्ल्यानुसार, मी नवशिक्यांसाठी सर्वात सोपा व्यायाम करतो.

सर्व काही शांत वातावरणात करणे महत्त्वाचे आहे. मी आरामदायी स्थितीत चटईवर बसतो, माझा पाठीचा कणा सरळ करतो. मी मधली आणि तर्जनी बोटांनी भुवयाच्या मध्यभागी दाबतो आणि माझ्या अंगठ्याने उजवी नाकपुडी बंद करतो. मी माझ्या डाव्या नाकपुडीतून पूर्ण श्वास घेतो, हळूहळू चार पर्यंत मोजतो. संख्या, डॉक्टरांच्या मते, आपण कोणतीही निवडू शकता, मुख्य गोष्ट म्हणजे श्वासोच्छ्वास आरामदायक राहते.

 

 

इनहेलेशन पूर्ण झाल्यावर, करंगळी आणि अनामिकाने डाव्या नाकपुडी बंद करा आणि उजवा अंगठा मोकळा करून अंगठा सोडा. मी त्याच मोजणीवर हळूहळू श्वास सोडतो. मग मी उजव्या नाकपुडीतून श्वास घेतो. माझे काम संपल्यावर, मी माझी डावी नाकपुडी सोडते, माझ्या उजव्या अंगठ्याने मला अडवते आणि हळू हळू श्वास सोडते. मग मी सत्र अनेक वेळा पुनरावृत्ती करतो: डावीकडून इनहेल करा, उजवीकडे श्वास सोडा. उजवीकडून श्वास घ्या, डावीकडून श्वास सोडा.

त्यानंतर, मी वळण किंवा वळण घेतो. जेव्हा सत्र संपले तेव्हा मला असे दिसते की माझे सांधे श्वास घेत आहेत, मला सौर प्लेक्सस क्षेत्रात थंडपणा जाणवतो. आणि मी आश्चर्यकारकपणे शांत आहे.

07:00 मी स्वतःला साफ करते

आता मी सुगंधित साबणाने आंघोळ करतो. आयुर्वेदामध्ये फक्त हर्बल घटकांवर आधारित निधीचा वापर समाविष्ट आहे: हळद, वेटिव्हर, चमेली, बदाम, तांदूळ, कोरफड इ. मला चंदनाचा साबण आवडतो.

 

 

शॉवर नंतर, आपण नाश्ता सुरू करू शकता. आयुर्वेदात स्वत:ची स्वच्छता केल्यानंतर, स्वच्छ तोंडाने, स्वच्छ कपड्यांमध्ये आणि प्रसन्न वातावरणात खाणे बंधनकारक आहे.

07:30 खारट नाश्ता

त्यामुळे उर्जा वाया जाणार नाही, जेवताना मनाच्या स्थितीचे महत्त्व जाणणे आवश्यक आहे - हे आपण जे खातो तेवढेच महत्त्वाचे आहे. कोणत्याही परिस्थितीत चिंता, चिंता किंवा रागाच्या स्थितीत खाण्याची शिफारस केली जात नाही; खाणे किंवा पिणे शक्यतो बसलेले असतानाच; आपण पूर्ण तोंडाने बोलू शकत नाही; तुम्हाला फक्त तोंडानेच नाही तर पाचही इंद्रियांनी भरलेले वाटणे आवश्यक आहे…

बोरिस रॅगोझिन शरीराचे ऐकण्याचा सल्ला देतात: “जर तुम्ही आदल्या दिवशी मनापासून रात्रीचे जेवण केले असेल आणि सकाळी तुम्हाला तुमच्या पोटात जडपणा जाणवत असेल तर तुम्ही स्वतःला पाणी किंवा कुकीजसह चहा प्यावे. जर, उशीरा जेवण करूनही, सकाळी भूक चांगली असेल, तर तुम्ही मनापासून खाऊ शकता आणि खावे.

आणखी एक महत्त्वाचा नियम: प्रत्येक जेवणाची सुरुवात काहीतरी गोड करून करा. डॉ. मोहम्मदली यांच्या मते, या नियमांचे पालन केल्याने जास्त खाणे टाळण्यास मदत होईल आणि शरीराला सर्व आवश्यक पदार्थ मिळाले आहेत याची खात्री होईल.

मी सँडविच आणि कॉफी विसरतो. मी चहासह थर्मॉस तयार करत आहे - काळी चहा आणि औषधी वनस्पतींसह उकडलेले दूध - पेय "लपलेली ऊर्जा जागृत करते." मी काही अंकुरलेले दाणे एक थेंब ऑलिव्ह ऑइल, काही चणे, बदाम आणि रवा गरम दुधात उकळून खातो.

08:00 - 11:00 हळूहळू चालू करा

कामावर जाण्याची वेळ आली आहे. सहसा मी मॉनिटरसमोर बसतो, पण आज मी हाताने लिहायचे ठरवले. मुद्दा असा आहे की वेळोवेळी काहीतरी असामान्य करणे किंवा असामान्य मार्गाने काहीतरी करणे. उदाहरणार्थ, दुसर्‍या रस्त्याने कामावर जाण्यासाठी, वाटेत असलेल्या दुकानात न जाण्यासाठी, परंतु पुढच्या रस्त्यावर असलेल्याकडे जाण्यासाठी, तुम्ही अद्याप प्रयत्न न केलेले उत्पादन खरेदी करण्यासाठी. अशा लहान वर्कआउट्समुळे मेंदू अधिक मोबाइल बनतो, बदलाच्या भीतीपासून मुक्त होतो, जीवनात अधिक धैर्यवान आणि दृढनिश्चय होण्यास मदत होते.

Advertisment

सकाळी 11:00 वाजता स्वयंपाक

आयुर्वेदानुसार, आपल्या शरीरात तीन मुख्य घटक असतात - दोष (कफ - पृथ्वी, पित्त - अग्नी, वात - वारा). प्रत्येक व्यक्ती एक किंवा दुसर्या घटकाच्या प्राबल्य द्वारे दर्शविले जाते. संविधानाच्या प्रकारानुसार पोषण केले जाते. परंतु असे सार्वत्रिक नियम देखील आहेत जे प्रत्येकाला लागू होतात.

म्हणून, प्रत्येक जेवण उर्जेचा स्त्रोत मानले जाते. अन्नात प्राण आहे की नाही? हे स्पष्ट आहे की सेलोफेन पॅकेजमधील हॅमच्या तुकड्यात ताज्या भाज्यांपेक्षा कमी महत्वाची ऊर्जा असते. तसेच अर्ध-तयार पदार्थ, अजमोदा (ओवा) च्या गुच्छापर्यंत ते स्पष्टपणे शक्ती कमी करतात. तथापि, हे सर्व नाही. आपण काय खातो हेच महत्त्वाचे नाही तर कोणत्या स्वरूपात खातो हेही महत्त्वाचे आहे.

 “भाज्या ताज्या शिजवलेल्या खाव्यात. ते, इतर तयार जेवणाप्रमाणे, रात्रभर रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवू नयेत, दिवसा अन्न सेवन केले पाहिजे. थंड अन्न पुन्हा गरम करण्याची देखील शिफारस केलेली नाही. फळांबद्दल, ते जेवण करण्यापूर्वी किंवा नंतर खाणे आवश्यक आहे, अन्यथा ते किण्वन होऊ शकतात, जे पचन प्रक्रियेसाठी वाईट आहे.

आयुर्वेद पारंपारिकपणे सहा मूलभूत चव वेगळे करतो: गोड, आंबट, खारट, तिखट, कडू आणि तुरट. तद्वतच, जेव्हा अन्नामध्ये त्यापैकी किमान पाचचे मिश्रण असते. असे मानले जाते की केवळ या संयोजनाने, अन्न शरीराद्वारे संतुलित आणि चांगले शोषले जाते. हळद, मेथी, शिमला मिरची, आले, काळी मिरी - हे मसाले आणि मसाल्यांनी मदत केली आहे.

आज मी गाजर घालून बासमती तांदूळ बनवत आहे आणि मी जिरे, धणे आणि आले यांचे मिश्रण मसाला म्हणून वापरतो. मी ताज्या पानांची कोशिंबीर देखील बनवते आणि तीळाच्या तेलाने सीझन करते.

15:00 सौंदर्य ब्रेक

दिवसभराची झोप आणि फिरल्यानंतर मी सौंदर्य धारण केले. त्वचेला बरे करणे आणि त्याच वेळी संवेदना आणि चैतन्य जागृत करणे हे ध्येय आहे. डॉ. मोहम्मदली दुधासोबत हिरवे मूग, केफिर किंवा दह्यासोबत चणे, दह्यासोबत काळे तीळ किंवा केफिर हे मुखवटे बनवण्याच्या घटकांचे सर्वात यशस्वी संयोजन मानतात.

मी माझे हात औषधी वनस्पती, वाळलेली फुले आणि एक हजार मसाल्यांच्या स्लरीमध्ये दह्यामध्ये बुडवून कोरडे होईपर्यंत चेहऱ्याला लावतो, नंतर मॉइश्चरायझिंग आणि फर्मिंग हळद क्रीम लावतो. काळजी घेतल्यानंतर, त्वचा मऊ होते, रंग उजळ होतो आणि डोळे देखील चमकतात.

18:00 स्वयं-मालिश

भारतात मसाज हा निरोगीपणाचा एक भाग आहे आणि प्रत्येक मुलाला लहानपणापासूनच याची सवय होते. मसाजमुळे ऊर्जेची हालचाल गतिमान होते, तणाव कमी होतो आणि चैतन्य टिकून राहते. तद्वतच, बोटांच्या कानातले आणि फॅलेंजसह - संपूर्ण शरीर मालिश - अभ्यंग - करण्यासाठी तुमच्या जागी मालिश करणाऱ्याला आमंत्रित करणे उचित आहे. पण हे शक्य नसल्याने मी स्वतः मसाज करून घेते.

मी माझ्या डोक्याला मालिश करतो, कारण "त्यावर अनेक ऊर्जा बिंदू आहेत," बोरिस रॅगोझिन स्पष्ट करतात. मी केसांखाली त्वचेला जोमाने घासतो, डोक्याच्या वरच्या बाजूला थाप देतो, माझे केस ओढतो - मोठे पट्ट्या वेगळे करा आणि मुळे वेगळे न करता धरा. डोके गरम होते आणि विचार स्पष्ट होतात.

19:00 रात्रीच्या जेवणाची वेळ

मी रात्रीच्या जेवणासाठी भाज्यांचे सूप बनवते आणि एक ग्लास गरम दुधात खजूर किंवा द्राक्षे टाकून पूर्ण करते जेणेकरून मी झोपायला तयार होतो आणि माझी पचनशक्ती सुधारते.

21:00 झोपी जाण्याची कला

लवकर झोपी जाणे महत्वाचे आहे: मध्यरात्री आधी झोपेचा प्रत्येक तास पुनर्प्राप्तीच्या दोन तासांच्या बरोबरीचा असतो. अंथरुणावर, मी योग निद्राच्या मदतीने आराम करतो - झोपेचा योग. माझी चेतना माझ्या संपूर्ण शरीरात फिरते, उजव्या बाजूने सुरू होते आणि माझ्या पायापासून माझ्या चेहऱ्यापर्यंत जाते.

मी इनहेलेशन आणि श्वासोच्छवासाची वारंवारता पाहतो, नंतर मी काहीतरी आनंददायी कल्पना करतो (मी समुद्रावरील उबदार वाळूमध्ये बास करत आहे) आणि स्वतःला एक वाक्यांश म्हणतो जे विशेषतः मला प्रेरणा देते. आज हे गांधींचे शब्द आहेत: "तुम्हाला भविष्यात बदल हवा असेल तर वर्तमानात हा बदल व्हा." छान सेटअप. मला आधीच पूर्ण आयुष्य जगायला तयार वाटत आहे.

प्रामाणिकपणा म्हणजे सत्यता, निष्ठा आणि नैतिकतेचे पालन करणे होय. हा एक अत्यंत महत्त्वाचा गुण आहे जो आपल्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवनात महत्त्वाचा असतो.

प्रामाणिकपणाचे महत्त्व:

• विश्वासार्हता: प्रामाणिकपणामुळे लोकांचा आपल्यावर विश्वास वाढतो.
• संबंध: प्रामाणिकपणामुळे चांगले आणि मजबूत संबंध निर्माण होतात.
• यश: प्रामाणिकपणामुळे दीर्घकाळ टिकणारे यश मिळते.

उदाहरण:

एखाद्या व्यक्तीने आपल्या कामात किंवा व्यवहारात नेहमी सत्य बोलणे आणि कोणालाही फसवू नये, हे प्रामाणिकपणाचे उदाहरण आहे.

अधिक माहितीसाठी आपण हे पाहू शकता:

• Collins Dictionary - Honesty

प्रामाणिकपणा म्हणजे:

• खरे असणे आणि सत्य बोलणे.
• आपल्या कृती आणि बोलण्यात सरळ आणि स्पष्ट असणे.
• फसवणूक, लबाडी आणि अप्रामाणिकपणा टाळणे.
• नैतिक आणि नैतिक तत्त्वांचे पालन करणे.

प्रामाणिकपणाचे महत्त्व:

• विश्वासार्हता वाढवते.
• चांगले संबंध निर्माण करते.
• समाजात आदर मिळवते.
• मनःशांती आणि समाधान देते.

उदाहरण:

• आपण काही चूक केल्यास ती मान्य करणे.
• कुणाबद्दल खोटी माहिती न देणे.
• वचन पाळणे.