
सामान्य विज्ञान
प्रश्न 1: मानवी शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी कोणती आहे?
उत्तर: यकृत (Liver)
प्रश्न 2: वनस्पती आपले अन्न कसे तयार करतात?
उत्तर: प्रकाश संश्लेषण (Photosynthesis) प्रक्रियेद्वारे.
प्रश्न 3: आम्ल पर्जन्याचे (Acid rain) मुख्य कारण काय आहे?
उत्तर: सल्फर डायऑक्साइड (Sulfur dioxide) आणि नायट्रोजन ऑक्साइड (Nitrogen oxide) हे वातावरणातील प्रदूषणकारी वायू.
प्रश्न 4: मानवी रक्तातील लाल रक्तपेशींचे (Red blood cells) कार्य काय आहे?
उत्तर: ऑक्सिजन (Oxygen) वाहून नेणे.
प्रश्न 5: ध्वनी कशामुळे निर्माण होतो?
उत्तर: कंपनामुळे (Vibration).
प्रश्न 6: खालीलपैकी कोणता रोग डासांमुळे पसरतो?
- मलेरिया (Malaria)
- डेंग्यू (Dengue)
- चिकनगुनिया (Chikungunya)
उत्तर: वरील सर्व.
प्रश्न 7: विद्युत परिपथ (Electric circuit) म्हणजे काय?
उत्तर: विद्युत परिपथ म्हणजे विद्युत घटकांमधून विद्युत धारा प्रवाहित होण्याचा मार्ग.
प्रश्न 8: नैसर्गिकरित्या आढळणारा सर्वात कठीण पदार्थ कोणता आहे?
उत्तर: हिरा (Diamond).
प्रश्न 9: मानवी शरीरातील सर्वात लहान हाड कोणते आहे?
उत्तर: স্টেপিস (Stapes) (कानातील हाड).
प्रश्न 10: गुरुत्वाकर्षण (Gravity) म्हणजे काय?
उत्तर: गुरुत्वाकर्षण म्हणजे दोन वस्तु एकमेकांना आकर्षित करण्याची शक्ती.
7 व्या वर्गाच्या विज्ञानावर आधारित काही प्रश्न खालीलप्रमाणे:
-
अन्न साखळी म्हणजे काय?
अन्न साखळी म्हणजे सजीवांमध्ये अन्नाच्या माध्यमातून ऊर्जा एका सजीवाकडून दुसऱ्या सजीवाकडे कशी जाते हे दर्शवणारी एक साधी रचना आहे.
-
प्रकाश संश्लेषण (Photosynthesis) म्हणजे काय?
प्रकाश संश्लेषण ही एक प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे वनस्पती सूर्यप्रकाश, पाणी आणि कार्बन डायऑक्साइड वापरून स्वतःचे अन्न तयार करतात.
-
मानवी शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी कोणती आहे?
मानवी शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी यकृत (Liver) आहे.
-
ॲसिड (Acid) म्हणजे काय?
ॲसिड हे रासायनिक पदार्थ आहेत ज्यांची चव आंबट असते आणि ते निळ्या लिटमस पेपरला लाल करतात.
-
पाण्याचे सूत्र काय आहे?
पाण्याचे रासायनिक सूत्र H₂O आहे, म्हणजे पाण्याचे प्रत्येक रेणू दोन हायड्रोजन atoms आणि एक ऑक्सिजन atom पासून बनलेला असतो.
-
विद्युत परिपथ (Electric circuit) म्हणजे काय?
विद्युत परिपथ म्हणजे विद्युत धारा प्रवाहित होण्याचा मार्ग. यात बॅटरी, स्विच, बल्ब आणि वायर (तार) इत्यादी घटक असतात.
-
ध्वनी कसा निर्माण होतो?
ध्वनी वस्तूंच्या कंपनामुळे निर्माण होतो. जेव्हा एखादी वस्तू vibrate होते, तेव्हा तिच्या आजूबाजूच्या हवेत compressions आणि rarefactions तयार होतात, ज्यामुळे ध्वनी आपल्या कानांपर्यंत पोहोचतो.
तुमच्या प्रश्नांची उत्तरे खालीलप्रमाणे:
-
हा वायू हवेपेक्षा हलका आहे?
हायड्रोजन हा वायू हवेपेक्षा हलका आहे. Lenntech नुसार, हायड्रोजन वायू हवेपेक्षा खूपच हलका असतो.
-
शरीरात योग्य नियंत्रण ठेवण्याचे कार्य कोण करते?
शरीरात योग्य नियंत्रण ठेवण्याचे कार्य अंतःस्रावी (Endocrine) आणि मज्जासंस्था (Nervous System) करतात. Encyclopaedia Britannica नुसार, या दोन्ही संस्था एकत्रितपणे शरीराच्या कार्यांचे नियंत्रण करतात.
-
स्वच्छ भारत अभियानाचे जनक कोण?
स्वच्छ भारत अभियानाचे जनक महात्मा गांधी आहेत. Swachh Bharat Mission च्या वेबसाइटनुसार, हे अभियान महात्मा गांधींच्या स्वच्छतेच्या दृष्टिकोन पूर्ण करण्यासाठी सुरू करण्यात आले आहे.
होय, विज्ञान पुराव्यावर अवलंबून असते.
- पुरावा (Evidence): वैज्ञानिक निष्कर्ष हे निरीक्षणांवर, प्रयोगांवर आणि डेटा विश्लेषणावर आधारित असतात. कोणताही सिद्धांत (Theory) पुराव्याशिवाय स्वीकारला जात नाही.
- तार्किक विचार (Logical Reasoning): विज्ञानात अनुमान काढण्यासाठी आणि निष्कर्षांपर्यंत पोहोचण्यासाठी तर्कशुद्ध विचार महत्वाचा असतो.
- शंकावाद (Skepticism): वैज्ञानिक दाव्यांचे परीक्षण आणि पडताळणी करण्यासाठी शंका घेणे आवश्यक आहे.
- पुनरावृत्ती (Replication): वैज्ञानिक प्रयोगांचे निष्कर्ष इतर संशोधकांनी पुन्हा तपासणे अपेक्षित असते, जेणेकरून निष्कर्षांची सत्यता सुनिश्चित केली जाते.
थोडक्यात, विज्ञान हे पुराव्यावर आधारित आहे आणि ते सतत नवीन ज्ञानाच्या शोधात असते.
सामान्य विज्ञान (General Science) म्हणजे বিজ্ঞानाच्या मूलभूत आणि आवश्यक विषयांचे ज्ञान. यात भौतिकशास्त्र (Physics), रसायनशास्त्र (Chemistry), जीवशास्त्र (Biology), आणि खगोलशास्त्र (Astronomy) यांसारख्या विषयांचा समावेश होतो.
सामান্য विज्ञानामध्ये काय शिकायला मिळते?
- नैसर्गिक जगाची माहिती: आपल्या सभोवतालच्या नैसर्गिक गोष्टी कशा काम करतात हे समजते.
- वैज्ञानिक पद्धती: निरीक्षण, प्रयोग आणि विश्लेषण कसे करावे हे शिकता येते.
- समस्या निराकरण: वैज्ञानिक ज्ञानाचा उपयोग करून अडचणी कशा सोडवायच्या हे शिकता येते.
सामান্য विज्ञानाचे महत्व:
- दैनंदिन जीवनात उपयोगी.
- वैज्ञानिक दृष्टिकोन वाढवतो.
- उच्च शिक्षणासाठी पाया तयार करतो.
अधिक माहितीसाठी, आपण विकिपीडिया पाहू शकता.
'मंदिर का विज्ञान' या पाठात मंदिरांच्या बांधकामात असलेले विज्ञान आणि त्यामागील उद्देश स्पष्ट केले आहेत.
या पाठात लेखक सांगतात की प्राचीन काळात मंदिर केवळ पूजास्थान नव्हते, तर ते शिक्षण, कला आणि संस्कृतीचे केंद्र होते. मंदिरांची रचना विशिष्ट खगोलशास्त्रीय आणि भूमितीय तत्त्वांवर आधारित होती.
पाठातील मुख्य मुद्दे:
- मंदिरांची रचना ऊर्जा केंद्रित करण्यासाठी केली जाते.
- मंदिरातील मूर्तींची स्थापना आणि दिशा विशिष्ट वैज्ञानिक पद्धतीने केली जाते.
- मंदिराच्या शिखराचा आकार ध्वनी आणि ऊर्जा परावर्तित करतो, ज्यामुळे सकारात्मक वातावरण निर्माण होते.
- मंदिरे सामुदायिक एकता आणि सामाजिक बांधिलकी वाढवण्याचे ठिकाण होते.
या पाठाद्वारे लेखक प्राचीन भारतीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाची माहिती देतात आणि मंदिरांच्या सांस्कृतिक आणि वैज्ञानिक महत्त्वावर प्रकाश टाकतात.