पाश्चात्त्य संगीत
2
Answer link
पाश्चात्य पद्धतीमध्ये, कला संगीत ही मुख्यतः लिखित संगीत परंपरा मानली जाते, जी काही संगीत नोटेशनमध्ये जतन केली जाते, तोंडी, रटणे किंवा रेकॉर्डिंगमध्ये (लोकप्रिय आणि पारंपारिक संगीताप्रमाणे) प्रसारित होण्याऐवजी .
"कला संगीत" हा शब्द शास्त्रीय परंपरांना (समकालीन तसेच ऐतिहासिक सांस्कृतिक संगीताचा प्रकार) संदर्भित करतो जे औपचारिक तत्त्वावर लक्ष केंद्रित करतात, तंत्र आणि लोकशाहीवार विघटन करतात [३] टीका आणि विरोध करतात आणि शत्रुता लक्ष केंद्रित करतात. कठोर पाश्चिमात्य दर्जामध्ये, कला संगीत ही मुख्यतः संगीत परंपरा मानली जाते, [४] संगीत नोटेशनच्याकाही सामान्य जतन केले जाते , तोंडी, रटणे किंवा रेकॉर्डिंगमध्ये (जसेलोकप्रियआणिपारंपारिक संगीत) प्रसारित केले. [४] [७]
1
Answer link
पाश्चिमात्य संगीतातील स्वरसप्तके : पाश्चिमात्य संगीतात मुख्यत्वे दोन प्रकारची स्वरसप्तके मानली आहेत :
(१) डायटोनिक स्केल : या सप्तकात सात स्वरांचा समावेश असतो आणि आठवा स्वर—अर्थात पुढचा पहिलाच स्वर—एक पट्टी (स्केल) वरच्या दर्जाचा असतो. या सप्तकांची नावे ते सप्तक ज्या स्वरापासून सुरू होते त्यानुसार दिली गेली आहेत. उदा., C शार्प स्केल म्हणजे त्या (C शार्प) स्वराला आरंभ मानून (भारतीय परिभाषेत षड्ज) पूर्ण केलेले सप्तक.
(२) क्रोमाटिक स्केल : या सप्तकात सर्व बारा स्वरांचा समावेश असतो. आपण पियानो हे वाद्य डोळ्यांसमोर आणल्यास त्यावरील कोणत्याही स्वरापासून सुरुवात करून काळ्या आणि पांढर्‍या स्वरांच्या सर्व पट्ट्या चढत्या किंवा उतरत्या क्रमाने दाबल्यास निर्माण होणारा स्वरसमूह.
2
Answer link
जागतिक संगीत क्षेत्रात ज्या अत्यंत प्रभावी संगीत पद्धती मानल्या जातात . त्यामध्ये पाश्चात्य संगीतास मानाचे स्थान द्यावे लागेल. भारतीय संगीत जागतिक संगीताच्या तुलनेत सर्व श्रेष्ठ संगीत म्हणून ओळखले जाते . संगीतातील राग पद्धती हि एक अतुलनीय व अजोड अशी स्वरांची किमया आहे. परंतु अशा प्रकारचे राग्पद्धतीवर आधारित संगीत भारतातच वापरले जाते . त्या तुलनेने विचार केला तर पाश्चात्य संगीत व पाश्चात्य स्वर लेखन यांचा प्रचार जगाच्या पाठीवर फार मोठ्या प्रमाणात आहे . भारतावर इंग्रजांनी जवळजवळ दीडशे वर्षे केले. त्यांच्या राहणीचा , आचार-विचाराचा ,एकूण पाश्चात्य संस्कृतीचा परिणाम भारतीय जीवनावर झालेला येतो. परंतु भारतीय संगीतावर मात्र पाश्चात्य संगीताचा तसा कोणताही परिणाम झाला नाही . भारतीय शास्त्रीय संगीताची परंपरा याही कालखंडात स्वच्छ व निर्मल राहिली . मात्र अलीकडे लोकप्रिय झालेल्या हिंदी चित्रपट (काही अंशी मराठी चित्रपट पण ) संगीतावर या पाश्चात्य संगीताचा प्रभाव पडला असून , त्या संगीत रचनात हार्मनीवर आधारलेली रचना , तशाच स्वरूपाचे वाद्य मेळ यांचा सर्रास वापर केला जातो. काही मराठी गाणी तर अशा पाश्चात्य स्वर रचनेमुळे हास्यास्पद वाटतात .
हार्मनी : पाश्चात्य संगीतात सामुहिक गायन किंवा सामुहिक वादन याला प्राधान्य दिले जाते . त्यामुळे त्यांच्या सर्व संगीताची उभारणी वृंदवादन किंवा वृंदगान याला उपयुक्त अशी असते . हार्मनी हा पाश्चात्य संगीताचा प्राणभूत आधार आहे. हार्मनी म्हणजे स्वरमेळ . दोन किंवा दोनपेक्षा अधिक स्वर एकाच वेळी वाजवणे या क्रियेला हार्मनी किंवा स्वरमेळ म्हणतात .
मेलोडी: मेलोडी म्हणजे एकापुढे एक स्वर, स्वरसंगीताने घेऊन एक एक स्वराचा आकर्षक आविष्कार करीत संगीत बांधायचे . मेलोडी म्हणजेच स्वरसंगती होय .
स्केल्स : पाश्चात्य संगीतातील स्केलचा विचार करण्यापूर्वी पाश्चात्य संगीताबाबत एक महत्वाची गोष्ट आपण ध्यानात घेतली पाहिजे ती म्हणजे पाश्चात्य संगीतात सा हा स्वर निश्चित असतो . आवाजाच्या चढ -उताराची मानवी कंठाची क्षमता व्यक्ती व्यक्ती प्रमाणे भिन्न असल्याने भारतीय संगीतात स या स्वराचे स्थान निश्चित नाही . कोणाचा पांढरी एक हा सा असेल तर कोणाचा काळी एक हा सा असेल. पाश्चात्य संगीत प्रधान गायन-वादन (आर्क्रेस्टा )असल्याने , त्यांनी सा हा स्वर निश्चित केला आहे . पियानो हे पाश्चात्य संगीताचे आधारभूत वाद्य आहे. या वाद्यावरील सर्व पांढऱ्या पट्या शुद्ध स्वरांच्या व सर्व काळ्या पट्या विकृत स्वरांच्या मानल्या गेल्या आहेत . पियानोवरील पांढरी एक हा स्वर सप्तकातील सा मानला असून तो निश्चित केला गेला आहे . त्याची कंपनसंख्या पण २४०हि निश्चित केली आहे . पाश्चात्य संगीतात या सा स्वरालाच फक्त सा म्हणतात .
कार्ड्स : पाश्चात्य संगीत रचनेत स्केल्स प्रमाणे कार्ड्स चा उपयोग केला जात असल्याने कार्ड्स प्रकार हाही पाश्चात्य संगीताचा आधार मानला जातो . भारतीय संगीतात हा प्रकार नाही . भारतीय संगीतात सा -मम किंवा सा -प असे स्वरसंवाद आहेत . उलट पाश्चात्य संगीतात कार्ड्स प्रकारात अनेक विसंगत स्वर एकत्र आणून एक वैचित्र्यपूर्ण पण आकर्षक स्वर रचना केली जाते . उदा . ध सा ग , सा ग प या दोन कार्ड्स वर आधारित आहे .
भारतीय संगीतात शेकडो राग -रचना आहेत . तर पाश्चिमात्य संगीतात शेकडो कार्ड्स असून अशा अनेक कार्ड्सनी पाश्चात्य संगीत समृद्ध बनवले आहे .
0
Answer link
पाश्चात्त्य संगीताचे अनेक प्रकार आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे:
- शास्त्रीय संगीत (Classical Music): हे संगीत अनेक शतकांपासून विकसित होत आले आहे आणि यात ऑर्केस्ट्रा, सिम्फनी, चेंबर संगीत, आणि ऑपेरा यांचा समावेश होतो.
उदाहरणे: बाख, मोझार्ट, बीथोव्हेन.
Britannica - Western Music - पॉप संगीत (Pop Music): हे लोकप्रिय संगीत आहे, जे सहसा तरुण पिढीमध्ये खूप प्रसिद्ध आहे. यात आकर्षक लय आणि सोपे बोल असतात.
उदाहरणे: मायकल जॅक्सन, ब्रिटनी स्पीयर्स.
LiveAbout - Pop Music - रॉक संगीत (Rock Music): रॉक संगीत हे गिटार, बास आणि ड्रम यांसारख्या वाद्यांवर आधारित आहे. यात अनेक उपप्रकार आहेत, जसे की हार्ड रॉक, हेवी मेटल आणि अल्टरनेटिव्ह रॉक.
उदाहरणे: द बीटल्स, रोलिंग स्टोन्स, निर्वाण.
Britannica - Rock Music - जॅझ संगीत (Jazz Music): जॅझ हे आफ्रिकन आणि युरोपियन संगीताच्या संयोगातून तयार झालेले आहे. यात improvisation (तत्काळimprovise करणे) आणि स्विंग लय महत्त्वाचे असतात.
उदाहरणे: लुई आर्मस्ट्राँग, ड्युक एलिंग्टन.
Britannica - Jazz Music - ब्लूज संगीत (Blues Music): हे आफ्रिकन-अमेरिकन समुदायाने तयार केलेले संगीत आहे, ज्यात दुःख आणि वेदना व्यक्त केल्या जातात. हे अनेकदा गिटार आणि हार्मोनिका वापरून सादर केले जाते.
उदाहरणे: बी.बी. किंग, रॉबर्ट जॉन्सन.
Britannica - Blues Music - इलेक्ट्रॉनिक संगीत (Electronic Music): हे संगीत सिंथेसायझर, ड्रम मशीन आणि संगणक वापरून तयार केले जाते. यात अनेक उपप्रकार आहेत, जसे की टेक्नो, हाऊस, आणि ट्रान्स.
उदाहरणे: डेफ्ट पंक, द केमिकल ब्रदर्स.
Britannica - Electronic Music - कंट्री संगीत (Country Music): हे अमेरिकेतील ग्रामीण भागातील संगीत आहे, ज्यात गिटार, बॅंजो आणि व्हायोलिनचा वापर केला जातो. यात प्रेम, जीवन आणि देशभक्ती यांसारख्या विषयांवर गाणी असतात.
उदाहरणे: जॉनी कॅश, डॉली पार्टन.
Britannica - Country Music
0
Answer link
पाश्चात्त्य संगीताचे अनेक प्रकार आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे:
-
शास्त्रीय संगीत (Classical Music):
हे संगीत अनेक शतकांपासून विकसित झाले आहे आणि बाख, मोझार्ट आणि बीथोव्हेन यांसारख्या संगीतकारांनी यात महत्वाचे योगदान दिले आहे.
-
पॉप संगीत (Pop Music):
हे लोकप्रिय संगीत आहे, जे व्यावसायिक दृष्ट्या तयार केले जाते आणि लोकांमध्ये लवकर प्रसिद्ध होते.
अधिक माहितीसाठी युडिस्कव्हर म्युझिक (udiscovermusic) वेबसाइटला भेट द्या
-
रॉक संगीत (Rock Music):
रॉक संगीत हे इलेक्ट्रिक गिटार, बास आणि ड्रम यांसारख्या वाद्यांचा वापर करून तयार केले जाते. या संगीतामध्ये ऊर्जा आणि वेग असतो.
-
जाझ संगीत (Jazz Music):
जाझ संगीताची सुरुवात आफ्रिकन-अमेरिकन समुदायांमध्ये झाली. हे संगीतimprovised (तत्काळ रचलेले) असते आणि यात लय आणि ताल महत्वाचे असतात.
-
ब्लूज संगीत (Blues Music):
ब्लूज हे आफ्रिकन-अमेरिकन लोकसंगीत आहे, जे दु:ख आणि वेदना व्यक्त करते.
-
कंट्री संगीत (Country Music):
कंट्री संगीत अमेरिकेच्या ग्रामीण भागातून आले आहे. यात गिटार, बँजो आणि व्हायोलिन यांसारख्या वाद्यांचा वापर होतो.