Topic icon

शैली

0

'नामुष्कीची स्वगत' या कादंबरीची शैली:

रंगनाथ पठारे यांच्या'नामुष्कीची स्वगते' या कादंबरीची शैली अनेक वैशिष्ट्यांनी परिपूर्ण आहे. त्यापैकी काही ठळक वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे:

  1. आत्मनिवेदनात्मक शैली (Autobiographical Style): ही कादंबरी एका व्यक्तीच्या दृष्टिकोनातून सांगितली जाते, ज्यामुळे वाचकाला त्या व्यक्तीच्या भावना आणि विचारांशी थेट जोडणी साधता येते.

  2. स्वगते (Soliloquies): पात्रांच्या मनात चाललेले विचार, त्यांची द्विधा मनःस्थिती आणि आंतरिक संघर्ष स्वगतांच्या माध्यमातून प्रभावीपणे व्यक्त केले जातात.

  3. भाषाशैली: देसाईंची भाषाशैली सोपी, सरळ आणि प्रभावी आहे. ग्रामीण भागातील बोलीभाषेचा वापर कथेत जिवंतपणा आणतो.

  4. संवाद: पात्रांमधील संवाद स्वाभाविक आणि सहज वाटतात. हे संवाद पात्रांच्या व्यक्तिमत्त्वावर प्रकाश टाकतात.

  5. वर्णने: निसर्गाची आणि सामाजिक परिस्थितीची वर्णने अतिशय सूक्ष्म आणि संवेदनशील आहेत. ती वाचकाला त्या काळात आणि त्या परिस्थितीत घेऊन जातात.

  6. Kleinigkeit (लहानसहान गोष्टी): देसाईंच्या लेखनात लहानसहान गोष्टींनाही महत्त्व दिले जाते. Characters च्या सवयी, आवडीनिवडी, आणि दिनचर्या बारकाईने दर्शविली जाते, ज्यामुळे ते अधिक relatable वाटतात.

  7. प्रतीकात्मकता (Symbolism): अनेक ठिकाणी प्रतीकांचा वापर केला जातो, जो कथेत अधिक अर्थ निर्माण करतो. उदाहरणार्थ, काही विशिष्ट वस्तू किंवा घटना एखाद्या विशिष्ट भावनेचे किंवा विचारांचे प्रतीक असू शकतात.

एकंदरीत, 'नामुष्कीची स्वगते' ही कादंबरी वाचकाला विचार करायला लावणारी आणि भावनिक अनुभव देणारी आहे.

उत्तर लिहिले · 2/3/2025
कर्म · 1440
1
"नामुष्कीचे स्वागत" ही वि. स. खांडेकर यांची सामाजिक कादंबरी आहे. तिची शैली विश्लेषणात्मक दृष्टीकोनातून समजून घेऊया आणि तिच्यावर काही टिकात्मक दृष्टिकोन मांडूया.

शैलीचे वैशिष्ट्ये:

1. सामाजिक वास्तववाद:

कादंबरीत तत्कालीन सामाजिक परिस्थितीचे मार्मिक चित्रण केले आहे.

मध्यमवर्गीय आणि कनिष्ठ मध्यमवर्गीय समाजाच्या समस्यांवर प्रकाश टाकणारी ही कादंबरी आहे.

लेखकाने तत्कालीन शिक्षण, राजकारण, नैतिकता यावर सखोल भाष्य केले आहे.



2. व्यंग्यात्मक आणि उपरोधिक शैली:

कथानकात अनेक ठिकाणी उपरोधाचा वापर दिसतो.

पात्रांच्या संवादांमध्ये आणि घटनांच्या वर्णनात सूचक उपहास जाणवतो.

समाजातील ढोंगीपणा आणि दांभिकतेवर मार्मिक टीका आहे.



3. चरित्रात्मक मांडणी:

कथानायकाच्या मानसिक संघर्षाचे सखोल चित्रण आहे.

पात्रांचे विविध पैलू उलगडताना लेखकाने त्यांचे वैयक्तिक आणि सामाजिक संघर्ष अधोरेखित केले आहेत.



4. प्रबोधनपर आणि तात्त्विक मांडणी:

कादंबरीत प्रबोधनाचा सूर जाणवतो, काही ठिकाणी तो उपदेशात्मक वाटतो.

कथानकाला वळण देताना लेखकाने तत्त्वज्ञान, नैतिकता यांचे विवेचन केले आहे.




निषेधात्मक दृष्टिकोन:

1. उपदेशात्मकता अधिक जाणवते:

काही ठिकाणी कथानक नैसर्गिक वाटण्याऐवजी उपदेशात्मक वाटते.

पात्रांचे संवाद आणि विचार सरळसोट तत्त्वज्ञानाच्या दिशेने झुकतात.



2. मध्यमवर्गीय समस्यांवरच अधिक भर:

समाजातील इतर वर्गांचा तुलनेने कमी विचार केला आहे.

श्रमिक वर्ग किंवा ग्रामीण जीवन यांचा प्रभावशाली सहभाग नसल्याने काहीसे मर्यादित चित्रण वाटते.



3. साहित्यिक अलंकरण कमी:

भाषा थोडीशी कोरडी आणि तत्त्वचिंतनप्रधान वाटू शकते.

निसर्गचित्रण किंवा सौंदर्यदृष्टीपेक्षा सामाजिक वास्तवाचे आणि विचारधारेचे प्राधान्य अधिक आहे.




निष्कर्ष:

"नामुष्कीचे स्वागत" ही सामाजिक वास्तवावर आधारित तत्त्वचिंतनशील कादंबरी आहे. तिची शैली तर्कशुद्ध, व्यंग्यात्मक आणि उपदेशात्मक आहे. तथापि, तिची कथानकाची मांडणी काही ठिकाणी कृत्रिम वाटू शकते आणि उपदेशाच्या अतिरेकामुळे काही वाचकांना कंटाळवाणीसुद्धा वाटू शकते.


उत्तर लिहिले · 11/2/2025
कर्म · 53710
0

प्रसंग वर्णनातील निवेदनाची भाषा वैशिष्ट्ये:

  • सोपी भाषा: निवेदन सोप्या भाषेत असावे, जेणेकरून ते सहजपणे समजेल.
  • स्पष्टता: भाषा स्पष्ट आणि अचूक असावी. संदिग्धता टाळावी.
  • ओघवते स्वरूप: निवेदन ओघवते असावे, ज्यामुळे श्रोत्यांना किंवा वाचकांना रस वाटेल.
  • संक्षिप्तता: कमी शब्दांत जास्त माहिती देण्याचा प्रयत्न करावा.
  • चित्रात्मकता: भाषा चित्रे उभी करणारी असावी, ज्यामुळे प्रसंग डोळ्यासमोर उभा राहील.
  • भावनापूर्ण: आवश्यकतेनुसार, भाषेत भावनांचा वापर करावा, ज्यामुळे श्रोतेConnect करू शकतील.
  • काल आणि स्थळाचा उल्लेख: घटना कोणत्या वेळी आणि कोणत्या ठिकाणी घडली, याचा स्पष्ट उल्लेख असावा.
  • पात्रांचे वर्णन: प्रसंगात सहभागी असलेल्या व्यक्तींचे (पात्रांचे) योग्य वर्णन करणे.
  • प्रत्यक्ष संवाद: पात्रांमधील संवाद जसाच्या तसा सादर करणे, ज्यामुळे निवेदनाला जिवंतपणा येतो.

या वैशिष्ट्यांचा वापर करून निवेदन अधिक प्रभावी आणि आकर्षक बनवता येते.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440
0

उत्तर: होय, शब्दयोग (idioms) ही भाषेची एक खास शैली असते.

स्पष्टीकरण:

  • अर्थपूर्णता: शब्दयोग हे विशिष्ट अर्थाने वापरले जातात, जे त्यांच्या शाब्दिक अर्थापेक्षा वेगळे असतात.
  • शैली: ते भाषेला अधिक आकर्षक आणि प्रभावी बनवतात.
  • संस्कृती: प्रत्येक भाषेतील शब्दयोग त्या भाषेची संस्कृती आणि इतिहास दर्शवतात.

उदाहरण: 'तोंडात बोट घालणे' म्हणजे आश्चर्यचकित होणे. हा शब्दप्रयोग मराठी भाषेची खास शैली आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण भाषा आणि शैली याबद्दल अधिक वाचू शकता.

उत्तर लिहिले · 23/3/2025
कर्म · 1440
1

प्रसंग वर्णनातील निवेदनाची वैशिष्ट्ये

उत्तर लिहिले · 23/12/2022
कर्म · 10
0
) सकाळ (वृत्तपत्र)
उत्तर लिहिले · 23/12/2022
कर्म · 10