जलजन्य रोग

• पाण्यातून पसरणारे रोग (Waterborne diseases): हे रोग दूषित पाण्यामुळे होतात. यात बॅक्टेरिया, वायरस किंवा परजीवी (parasites) असू शकतात.
  • उदाहरण: कॉलरा (Cholera), टायफॉइड (Typhoid), अतिसार (Diarrhea), विषमज्वर, कावीळ (Hepatitis A)
• पाणी कमतरतेमुळे होणारे रोग (Water-scarce diseases): पुरेसे पाणी न मिळाल्याने किंवा अस्वच्छतेमुळे हे रोग होतात.
  • उदाहरण: त्वचेचे रोग, डोळ्यांचे रोग (Trachoma)
• पाण्यात वाढणाऱ्या जीवाणूंमुळे होणारे रोग (Water-related insect vector diseases): काही कीटक पाण्यात वाढतात आणि रोगांचे प्रसार करतात.
  • उदाहरण: मलेरिया (Malaria), डेंग्यू (Dengue), हत्तीरोग (Filariasis), जपानी मेंदू ज्वर (Japanese encephalitis),वेस्ट नाईल virus (West Nile virus)
• रासायनिक प्रदूषणामुळे होणारे रोग (Water-based diseases): पाण्यात विषारी रसायने मिसळल्याने हे रोग होतात.
  • उदाहरण: आर्सेनिकोसिस (Arsenicosis), फ्लोरोसिस (Fluorosis)

हे आजार टाळण्यासाठी स्वच्छ पाणी पिणे, स्वच्छता राखणे आणि पाणी साठवण्याच्या योग्य पद्धतींचा अवलंब करणे आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• United Nations Water
• World Health Organization (WHO)

• अतिसार  =

• कावीळ  = 

• गॅस्ट्रो  =

• पोलिओ  =

• विषमज्वर  =

स्वच्छ पिण्याच्या पाण्याचा पुरवठा केल्यास खालील गोष्टी होण्याची शक्यता कमी होते:

• पाणीborne रोग:

  स्वच्छ पाणी न मिळाल्यास कॉलरा, टायफॉइड, अतिसार (डायरिया) आणि विषमज्वर (टायफॉइड) यासारख्या रोगांचा प्रसार होण्याची शक्यता वाढते.

• कुपोषण:

  अस्वच्छ पाण्यामुळे कुपोषण होऊ शकते, कारण दूषित पाण्यामुळे शरीराला आवश्यक पोषक तत्वे मिळत नाहीत.

• मृत्यू दर:

  विशेषत: लहान मुलांमध्ये, दूषित पाण्यामुळे होणाऱ्या रोगांमुळे मृत्यू होण्याची शक्यता वाढते.

• आर्थिक नुकसान:

  आजारी पडल्यामुळे लोकांच्या कामावर परिणाम होतो, त्यामुळे आर्थिक नुकसान होते.

• शैक्षणिक नुकसान:

  आजारी असल्यामुळे मुले शाळेत जाऊ शकत नाहीत, त्यामुळे त्यांच्या शिक्षणावर परिणाम होतो.

स्वच्छ पाणीपुरवठाAvailability of clean drinking water आरोग्याच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचा आहे.

• जीवाणू (Bacteria): साल्मोनेला (Salmonella) आणि ई. कोलाय (E. coli) सारखे जीवाणू पाण्यात वाढू शकतात.
• विषाणू (Viruses): हेपेटायटिस ए (Hepatitis A) आणि नॉरोव्हायरस (Norovirus) सारखे विषाणू दूषित पाण्यातून पसरू शकतात.
• प्रोटोजोआ (Protozoa): जियार्डिया (Giardia) आणि क्रिप्टोस्पोरिडियम (Cryptosporidium) सारखे परजीवी पाण्यात आढळू शकतात.
• शैवाल (Algae): साठलेल्या पाण्यात शैवाल वाढू शकते, ज्यामुळे पाणी दूषित होते.
• डास (Mosquitoes): साठलेल्या पाण्यात डास अंडी घालू शकतात, ज्यामुळे त्यांची संख्या वाढते.
• इतर किडे: लहान किडे आणि त्यांची अंडी देखील साठलेल्या पाण्यात तयार होऊ शकतात.

दूषित पाण्यामुळे होणारे रोग:

• गॅस्ट्रोएन्टेरिटिस (Gastroenteritis): दूषित पाण्यामुळे उलट्या, जुलाब आणि पोटदुखी होऊ शकते.
• हेपेटायटिस ए (Hepatitis A): या विषाणूमुळे यकृताला सूज येते.
• टायफॉइड (Typhoid): साल्मोनेला टायफी (Salmonella Typhi) नावाच्या जीवाणूमुळे टायफॉइड होतो, ज्यामुळे ताप आणि पोटदुखी होते.
• कॉलरा (Cholera): दूषित पाण्यामुळे कॉलरा होऊ शकतो, ज्यामुळे गंभीर जुलाब आणि उलट्या होतात.
• डेंग्यू (Dengue) आणि मलेरिया (Malaria): डासांच्या वाढीमुळे डेंग्यू आणि मलेरियासारखे रोग पसरू शकतात.

टाकी स्वच्छ ठेवण्याचे उपाय:

• नियमित स्वच्छता: पाण्याची टाकी वर्षातून किमान दोन वेळा स्वच्छ करावी.
• निर्जंतुकीकरण: टाकी स्वच्छ केल्यानंतर, ती क्लोरीनने निर्जंतुक करावी.
• झाकण: टाकीला नेहमी घट्ट झाकण असावे, जेणेकरून त्यात धूळ आणि किडे जाणार नाहीत.

1. निर्जलीकरण (Dehydration): समुद्राच्या पाण्यात मोठ्या प्रमाणात मीठ असते. ते पाणी प्यायल्यास शरीरातील पाणी कमी होते, ज्यामुळे निर्जलीकरण होऊ शकते.

2. जंतुसंसर्ग (Infection): समुद्राच्या पाण्यात विविध प्रकारचे जंतू आणि जीवाणू असू शकतात, ज्यामुळे त्वचेला आणि पोटाला संसर्ग होऊ शकतो.

3. विषबाधा (Poisoning): समुद्रात काही विषारी शैवाळ (algae) आणि रसायने असू शकतात, ज्यामुळे विषबाधा होऊ शकते.

4. त्वचेची ऍलर्जी (Skin Allergies): समुद्राच्या पाण्यातील काही घटकांमुळे त्वचेला ऍलर्जी होऊ शकते, ज्यामुळे खाज आणि पुरळ येऊ शकतात.

5. डोळ्यांना त्रास (Eye Irritation): समुद्राच्या पाण्यामुळे डोळ्यांमध्ये जळजळ आणि खाज येऊ शकते.