Topic icon

अपूर्णांक

0

दोन छेद तीन (2/3), चार छेद सहा (4/6) आणि 18 छेद 27 (18/27) या अपूर्णांकांची बेरीज काढण्यासाठी, आपल्याला सर्वप्रथम हे अपूर्णांक समान छेदाचे करून घ्यावे लागतील.

1. अपूर्णांकांचे सरळ रूप:

  • 4/6 ला सरळ रूप दिल्यास 2/3 मिळतात. (4 ÷ 2 = 2 आणि 6 ÷ 2 = 3)
  • 18/27 ला सरळ रूप दिल्यास 2/3 मिळतात. (18 ÷ 9 = 2 आणि 27 ÷ 9 = 3)

2. आता आपण हे अपूर्णांक खालीलप्रमाणे लिहू शकतो:

2/3 + 2/3 + 2/3

3. बेरीज:

अपूर्णांकांचा छेद समान असल्याने, आपण अंशांची (numerator) सरळ बेरीज करू शकतो.

(2 + 2 + 2) / 3 = 6/3

4. अंतिम उत्तर:

6/3 ला सरळ रूप दिल्यास उत्तर 2 येते. (6 ÷ 3 = 2)

म्हणून, 2/3 + 4/6 + 18/27 = 2

उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440
0

दिलेल्या अपूर्णांकांतील क्रम संबंध '<' किंवा '>' या चिन्हांचा उपयोग करून खालीलप्रमाणे दाखवता येईल:

२३/१७ < २७/१७ < १९३६/१७

१३/१७ < २३/१७ < २७/१७ < १९३६/१७

उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440
0

12/15 चा सममूल्य अपूर्णांक शोधण्यासाठी, आपण अंश आणि छेद दोन्हीला समान संख्येने भागू शकतो.

12 आणि 15 दोन्ही 3 ने विभाज्य आहेत. म्हणून, आपण दोन्ही संख्यांना 3 ने भागू शकतो:

12 ÷ 3 = 4

15 ÷ 3 = 5

म्हणून, 12/15 चा सममूल्य अपूर्णांक 4/5 आहे.

इतर सममूल्य अपूर्णांक:

  • 24/30 (2 ने गुणून)
  • 36/45 (3 ने गुणून)
उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440
0

पाऊण म्हणजे 3/4.

3/4 चे सममूल्य अपूर्णांक खालील प्रमाणे:

  • 6/8
  • 9/12
  • 12/16
  • 15/20

सममूल्य अपूर्णांक काढण्यासाठी, दिलेल्या अपूर्णांकाच्या अंश आणि छेदला एकाच संख्येने गुणावे लागते.

उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440
0

साडेपाच म्हणजे ५.५ आणि सव्वा सहा म्हणजे ६.२५.

आता आपण पर्याय वापरून पाहू:

  • एक छेद दोन (१/२): ५.५ + ०.५ = ६ (हे सव्वा सहा नाही)
  • एक छेद चार (१/४): ५.५ + ०.२५ = ५.७५ (हे सव्वा सहा नाही)
  • तीन छेद चार (३/४): ५.५ + ०.७५ = ६.२५ (हे सव्वा सहा आहे)
  • दोन छेद पाच (२/५): ५.५ + ०.४ = ५.९ (हे सव्वा सहा नाही)

म्हणून, साडेपाचमध्ये तीन छेद चार मिळवल्यास बेरीज सव्वा सहा येते.

उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440
0

पहिला प्रश्न:

चुकीच्या पद्धतीने लिहिलेला पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक: सात छेद आठ पूर्णांक, सात छेद आठ (7/8 पूर्णांक 7/8).

स्पष्टीकरण:

पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक लिहिताना, पूर्णांक नेहमी अपूर्णांकाच्या डावीकडे असतो आणि अपूर्णांक हा अंशाधिक (proper fraction) असावा लागतो, म्हणजे त्याचा अंश हा छेदापेक्षा लहान असावा लागतो.
4/7 पूर्णांक तीन (4/7 पूर्णांक 3) हे योग्य आहे.
सात छेद आठ पूर्णांक, सात नऊ छेद आठ पूर्णांक (7/8 पूर्णांक, 7 9/8 पूर्णांक) हे चुकीचे आहे, कारण पूर्णांकयुक्त अपूर्णांकामध्ये पूर्णांकानंतर येणारा अपूर्णांक नेहमी अंशाधिक (proper fraction) असतो.

दुसरा प्रश्न:

ज्या अपूर्णांकाचे पूर्णांकयुक्त अपूर्णांकात रूपांतर करता येणार नाही: 19/29

स्पष्टीकरण:

पूर्णांकयुक्त अपूर्णांकात रूपांतर करण्यासाठी, अपूर्णांक हा नेहमी अंश अधिक (improper fraction) असावा लागतो, म्हणजे त्याचा अंश हा छेदापेक्षा मोठा असावा लागतो.
17/13 - रूपांतर करता येईल.
42/15 - रूपांतर करता येईल.
26/6 - रूपांतर करता येईल.
19/29 - रूपांतर करता येणार नाही, कारण याचा अंश छेदापेक्षा लहान आहे.
उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440
0

अंश अधिक अपूर्णांक नसलेला पूर्णांक खालीलपैकी कोणता ते पाहू:

  • अंश अधिक अपूर्णांक म्हणजे ज्या अपूर्णांकामध्ये अंश हा छेदापेक्षा मोठा असतो.
  • उदाहरणार्थ, ५/३ ह्या अपूर्णांकामध्ये अंश (५) हा छेद (३) पेक्षा मोठा आहे. त्यामुळे हा अंश अधिक अपूर्णांक आहे.

आता आपण पर्यायांवर विचार करू:

  • ७/२: ह्या अपूर्णांकामध्ये अंश (७) हा छेद (२) पेक्षा मोठा आहे. त्यामुळे हा अंश अधिक अपूर्णांक आहे.
  • ९/५: ह्या अपूर्णांकामध्ये अंश (९) हा छेद (५) पेक्षा मोठा आहे. त्यामुळे हा अंश अधिक अपूर्णांक आहे.
  • ४/४: ह्या अपूर्णांकामध्ये अंश (४) आणि छेद (४) समान आहेत. त्यामुळे हा अंश अधिक अपूर्णांक नाही.
  • ११/६: ह्या अपूर्णांकामध्ये अंश (११) हा छेद (६) पेक्षा मोठा आहे. त्यामुळे हा अंश अधिक अपूर्णांक आहे.

म्हणून, ४/४ हा अंश अधिक अपूर्णांक नाही.

उत्तर लिहिले · 10/8/2025
कर्म · 2440