तापमान

भारतात, थंडी साधारणपणे फेब्रुवारी महिन्याच्या अखेरीस कमी व्हायला लागते आणि मार्चमध्ये उष्णता वाढू लागते.

"हाडं गोठवणारी थंडी" किंवा "काकडी थंडी" हे एकदम पडलेल्या थंडीचे वर्णन करण्यासाठी वापरले जाणारे वाक्प्रचार आहेत.

या थंडीमध्ये, तापमान खूप खाली जाते आणि हुडहुडी भरते.

थंडीच्या लाटेमुळे उत्तर भारतात जनजीवन विस्कळीत झाल्याच्या बातम्या आपण नेहमी वाचतो.

उदा. "काल रात्री एकदम काकडी थंडी पडली होती."

उत्तर: होय, वाळवंटी प्रदेशात दैनिक तापमान कक्षा (एका दिवसातील उच्च आणि नीचांक तापमानातील फरक) जास्त असते.

याची कारणे:

• शुष्क हवामान: वाळवंटी प्रदेशात हवामान कोरडे असते. हवेत ओलावा नसल्यामुळे दिवसा जमीन लवकर तापते आणि रात्री लवकर थंड होते.
• ढगांचा अभाव: वाळवंटी भागात ढग फार कमी असतात. त्यामुळे दिवसा सूर्याची उष्णता थेट जमिनीवर पोहोचते आणि रात्री पृथ्वी लवकर थंड होते.
• वनस्पतींची कमतरता: वाळवंटी प्रदेशात झाडे आणि वनस्पती कमी असल्यामुळे जमिनीला सावली मिळत नाही, ज्यामुळे तापमान वाढते.
• जमिनीचा प्रकार: वाळवंटी जमीन रेताड असते, जी लवकर गरम होते आणि लवकर थंड होते.

या सर्व कारणांमुळे वाळवंटी प्रदेशात दैनिक तापमान कक्षा खूप जास्त असते.

उष्णकटिबंधीय सागर जलाचे तापमान साधारणपणे 25°C (77°F) ते 30°C (86°F) असते.

हे तापमान अनेक घटकांवर अवलंबून असते, जसे की:

• अक्षांश (Latitude): विषुववृत्ताजवळ तापमान जास्त असते.
• समुद्रातील प्रवाह (Ocean currents): थंड किंवा गरम प्रवाहामुळे तापमान बदलते.
• हवामान (Climate): वातावरणातील तापमान आणि पर्जन्याचा परिणाम होतो.
• ऋतू (Season): उन्हाळ्यात तापमान वाढते, तर हिवाळ्यात कमी होते.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील वेबसाइट्स पाहू शकता:

• USGS (United States Geological Survey)
• NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration)

सेल्सिअस (°C) मध्ये 273.15 मिळवल्यास केल्विन (K) तापमान तयार होते.

सूत्र: K = °C + 273.15

उदाहरणार्थ, जर तापमान 25°C असेल, तर केल्विनमध्ये ते 25 + 273.15 = 298.15 K असेल.

हे सूत्र तापमान रूपांतरणासाठी वापरले जाते.

सेल्सिअस (°C) तापमानात 273.15 मिळवल्यास केल्विन (K) तापमान तयार होते.

सूत्र:

केल्विन (K) = सेल्सिअस (°C) + 273.15

उदाहरणार्थ, जर तापमान 25°C असेल, तर केल्विनमध्ये ते 25 + 273.15 = 298.15 K होईल.