वायरिंग

1. साहित्य:

• टू वे स्विच (Two-way switch): 2
• सिंगल वे स्विच (One-way switch): आवश्यकतेनुसार
• वायर (Wire): आवश्यकतेनुसार
• इलेक्ट्रिक बोर्ड (Electric board): 2
• बल्ब (Bulb): 1 किंवा अधिक
• होल्डर (Holder): बल्बनुसार
• स्क्रू ड्रायव्हर (Screw driver)
• टेस्टिंग किट (Testing kit)

2. वायरिंग डायग्राम (Wiring Diagram):

• सर्वात आधी वायरिंग डायग्राम तयार करा. यामुळे तुम्हाला वायरिंग करताना मदत होईल.
  उदाहरण:
  1. पहिला टू वे स्विच जिन्याच्या खाली आणि दुसरा टू वे स्विच जिन्याच्या वर लावा.
  2. पहिला स्विचच्या 'कॉमन' टर्मिनलला फेज (Phase) वायर जोडा.
  3. दुसऱ्या स्विचच्या 'कॉमन' टर्मिनलला बल्ब होल्डरचा एक वायर जोडा.
  4. पहिला स्विचच्या इतर दोन टर्मिनलला दुसऱ्या स्विचच्या त्याच टर्मिनलसोबत जोडा.
  5. बल्ब होल्डरला न्यूट्रल (Neutral) वायर जोडा.

3. वायरिंग प्रक्रिया:

1. सुरक्षितता: सर्वात आधी मेन स्विच बंद करा आणि सुरक्षा उपकरणे वापरा.
2. स्विच बसवणे: दोन्ही स्विच योग्य ठिकाणी इलेक्ट्रिक बोर्डमध्ये स्क्रूच्या मदतीने बसवा.
3. वायर जोडणे:
   • पहिला टू वे स्विचच्या 'कॉमन' टर्मिनलला फेज वायर जोडा.
   • पहिला स्विचच्या इतर दोन टर्मिनल वायरने दुसऱ्या स्विचच्या संबंधित टर्मिनलला जोडा.
   • दुसऱ्या स्विचच्या 'कॉमन' टर्मिनलला बल्ब होल्डरचा एक वायर जोडा.
   • बल्ब होल्डरला न्यूट्रल वायर जोडा.
4. अर्थिंग (Earthing): उपकरणांना अर्थिंग करणे आवश्यक आहे.
5. टेस्टिंग: वायरिंग पूर्ण झाल्यावर टेस्टिंग किटच्या साहाय्याने वायरिंग तपासा.
6. मेन स्विच चालू करणे: टेस्टिंग झाल्यावर मेन स्विच चालू करा आणि स्विच वापरून बल्ब चालू आणि बंद करून पाहा.

4. लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी:

• वायरिंग नेहमी योग्य पद्धतीने करा. लूज कनेक्शन (Loose connection) टाळा.
• सुरक्षेसाठी योग्य इन्सुलेशन टेपचा वापर करा.
• अर्थिंग योग्य प्रकारे करा.

टीप: जर तुम्हाला इलेक्ट्रिकल कामाचा अनुभव नसेल, तर कृपया अधिकृत इलेक्ट्रिशियनची मदत घ्या.

Disclaimer: ही माहिती केवळ सामान्य ज्ञानासाठी आहे. इलेक्ट्रिकल वायरिंग करताना सुरक्षितता महत्त्वाची आहे आणि तुमच्या स्वतःच्या जबाबदारीवर करा.

केसिंग कॅपिंग पाईपची लांबी साधारणपणे 3 मीटर (10 फूट) असते.

इतर माहिती:

• केसिंग कॅपिंग पाईप PVC (Polyvinyl Chloride) मटेरियलपासून बनवलेले असतात.
• हे पाईप वायरिंगसाठी वापरले जातात.
• हे पाईप वेगवेगळ्या साईजमध्ये उपलब्ध असतात.

ॲक्युरसी:

वर्कशॉपमध्ये विविध प्रकारची वायरिंग वापरली जाते, त्यापैकी काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:

1. कंड्युट वायरिंग (Conduit Wiring):

   या प्रकारात, तारे आणि केबल्स संरक्षणासाठी धातूच्या किंवा प्लास्टिकच्या पाईप्समध्ये (कंड्युट्स) घातल्या जातात. हे वायरिंग सुरक्षित असते आणि त्याची देखभाल करणे सोपे असते. अधिक माहितीसाठी हे पहा

2. बॅटन वायरिंग (Batten Wiring):

   या प्रकारात, लाकडी पट्ट्यांवर (बॅटन्स) क्लिप्सच्या साहाय्याने तारे बसवल्या जातात. हे वायरिंग पूर्वी फार वापरले जाई, पण आता कमी प्रमाणात वापरले जाते. अधिक माहितीसाठी हे पहा

3. केबल ट्रे वायरिंग (Cable Tray Wiring):

   या प्रकारात, ट्रेमध्ये केबल्स टाकल्या जातात, ज्यामुळे वायरिंग व्यवस्थित राहते आणि त्याची देखभाल करणे सोपे होते. अधिक माहितीसाठी हे पहा

4. सरफेस कंड्युट वायरिंग (Surface Conduit Wiring):

   या प्रकारात, कंड्युट्स भिंतीच्या किंवा छताच्या पृष्ठभागावर बसवले जातात, ज्यामुळे वायरिंग दिसते.

5. एमएस (MS) कंड्युट वायरिंग:

   एमएस म्हणजे माइल्ड स्टील. या प्रकारात माइल्ड स्टीलच्या कंड्युट्स वापरल्या जातात.

याव्यतिरिक्त, वर्कशॉपच्या गरजेनुसार आणि सुरक्षिततेच्या दृष्टीने इतर विशेष प्रकारची वायरिंग देखील वापरली जाऊ शकते.

घरात स्विच बोर्ड (Switch Board) किती उंचीवर फिक्स (Fix) करावा हे काही गोष्टींवर अवलंबून असते, जसे की सुरक्षा, सुविधा आणि घराचा वापर. तरीही, काही सामान्य मार्गदर्शक तत्त्वे खालीलप्रमाणे:

• सामान्य उंची: साधारणपणे, स्विच बोर्ड जमिनीपासून 4 फूट ते 4.5 फूट (120 cm ते 135 cm) उंचीवर फिक्स केले जातात.
• लहान मुले असल्यास: जर घरात लहान मुले असतील, तर स्विच बोर्ड आणखी उंच लावावे, जेणेकरून ती त्यांच्या आवाक्याबाहेर राहतील.
• दिव्यांगांसाठी: जर घरात दिव्यांग व्यक्ती (Disabled person) असतील, तर त्यांच्या सोयीनुसार उंची निश्चित करावी. साधारणपणे, 3 फूट (90 cm) उंचीवर स्विच बोर्ड लावणे सोयीचे ठरू शकते.
• किचन आणि बाथरूम: किचनमध्ये स्विच बोर्ड सिंक (Sink) आणि पाण्याच्या स्रोतांपासून दूर ठेवावे. बाथरूममध्ये वॉटर हीटर (Water heater) आणि इतर इलेक्ट्रिक उपकरणांसाठी स्विच बोर्ड योग्य उंचीवर आणि सुरक्षित अंतरावर लावावे.
• नवीनतम ट्रेंड: आजकाल काही लोक आधुनिक डिझाइनसाठी स्विच बोर्ड थोडे खाली लावणे पसंत करतात, पण सुरक्षा मानके (Safety standards) पाळणे आवश्यक आहे.

इलेक्ट्रिकल इंस्टॉलेशन (Electrical installation) करताना नेहमी सुरक्षा लक्षात ठेवा आणि योग्य इलेक्ट्रिशियनची (Electrician) मदत घ्या.