भूमी व्यवस्थापन

पडीत जमीन:

पडीत जमीन म्हणजे अशी जमीन जी सध्या लागवडीखाली नाही, पण ती पूर्वी लागवडीखाली होती किंवा लागवडीसाठी योग्य आहे. विविध कारणांमुळे ही जमीन काही काळासाठी किंवा कायमस्वरूपी लागवडीविना राहते.

पडीत जमिनीचे प्रकार:

1. තාව temporary पडीत जमीन: ही जमीन काही काळासाठी (1 ते 5 वर्षे) लागवडीखाली नसते. जमिनीला विश्रांती देण्यासाठी किंवा पाण्याची कमतरता, नैसर्गिक आपत्ती यांसारख्या तात्पुरत्या कारणांमुळे ती पडीक ठेवलेली असते.
2. कायमस्वरूपी पडीत जमीन: ही जमीन ५ वर्षांपेक्षा जास्त काळ लागवडीखाली नसते. क्षारपड जमीन, जंगल जमीन, किंवा ज्या जमिनीवर लागवड करणे आर्थिकदृष्ट्या परवडणारे नाही, अशा जमिनींचा समावेश यात होतो.

पडीत जमिनीची कारणे:

• पाण्याची उपलब्धता नसणे.
• जमिनीची सुपीकता कमी होणे.
• नैसर्गिक आपत्ती (पूर, दुष्काळ).
• चुकीच्या व्यवस्थापनामुळे जमिनीची धूप होणे.
• आर्थिक अडचणी.

पडीत जमिनीचे व्यवस्थापन:

• जमिनीची सुपीकता वाढवण्यासाठी उपाय करणे.
• सिंचनाची सोय उपलब्ध करणे.
• योग्य पीक पद्धतीचा अवलंब करणे.
• शासकीय योजनांचा लाभ घेणे.

पडीत जमिनीला पुन्हा लागवडीखाली आणल्यास शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारू शकते आणि देशाच्या अन्नसुरक्षेस मदत होऊ शकते.