लेखाशास्त्र
journal नोंदी (Journal Entries):
- Journal Entry चा अर्थ: Journal entry म्हणजे कोणताही आर्थिक व्यवहार अकाउंटिंगच्या पुस्तकात नोंदवण्याची प्रक्रिया.
- Journal Entry चा नमुना:
- तारीख (Date): ज्या तारखेला व्यवहार झाला ती तारीख लिहा.
- खात्याचे नाव आणि स्पष्टीकरण (Account Name and Explanation): ज्या खात्यावर परिणाम झाला आहे त्याचे नाव लिहा आणि त्याबद्दल थोडक्यात माहिती द्या.
- डेबिट (Debit): ज्या खात्यातून पैसे कमी झाले, ते debit column मध्ये लिहा.
- क्रेडिट (Credit): ज्या खात्यात पैसे जमा झाले, ते credit column मध्ये लिहा.
Ledger पोस्टिंग (Ledger Posting):
- Ledger Posting चा अर्थ: Ledger posting म्हणजे journal entry मधून माहिती घेऊन ledger खात्यात टाकणे. Ledger हे प्रत्येक खात्यासाठी एक स्वतंत्र पान असते.
- Ledger Posting चा नमुना:
- तारीख (Date): ज्या तारखेला journal entry झाली, ती तारीख लिहा.
- तपशील (Particulars): journal entry मध्ये ज्या खात्याचा उल्लेख आहे, तो लिहा.
- Journal Folio (J.F.): journal entry चा page नंबर लिहा.
- रक्कम (Amount): debit किंवा credit column मध्ये योग्य रक्कम लिहा.
Trial Balance:
- Trial Balance चा अर्थ: Trial balance म्हणजे ledger खात्यातील debit आणि credit बाजूंची एकूण बेरीज जुळते का हे तपासणे.
- Trial Balance चा नमुना:
- खात्यांची नावे (Name of accounts): सर्व खात्यांची नावे लिहा.
- Debit बाजू (Debit amount): Debit बाजूची एकूण रक्कम लिहा.
- Credit बाजू (Credit amount): Credit बाजूची एकूण रक्कम लिहा.
उदाहरण:
समजा, तुम्ही 5,000 रुपयांचे फर्निचर खरेदी केले.- Journal Entry:
Date: 1 मे 2024
Furniture Account Debit: ₹5,000
To Cash Account Credit: ₹5,000
(Being furniture purchased for cash) - Ledger Posting:
Furniture Account च्या debit बाजूला: To Cash Account ₹5,000
Cash Account च्या credit बाजूला: By Furniture Account ₹5,000
ॲड adjustments कसे करायचे:
- समायोजन नोंदी (Adjustment Entries): वर्षाच्या शेवटी काही खर्च आणि उत्पन्न जमा करायचे बाकी असतात, त्यांच्यासाठी समायोजन नोंदी (adjustment entries) कराव्या लागतात.
- उदाहरण:
आउटस्टँडिंग सॅलरी (Outstanding Salary): सॅलरी द्यायची बाकी आहे, म्हणून salary account debit करा आणि outstanding salary account credit करा.
हिशोबशास्त्र (Accounting) म्हणजे काय:
हिशोबशास्त्र म्हणजे आर्थिक माहितीची नोंद करणे, वर्गीकरण करणे, सारांश तयार करणे आणि विश्लेषण करून त्याचा अर्थ लावणे.
हे एक असे तंत्र आहे, ज्याद्वारे व्यवसाय आणि इतर संस्था त्यांच्या आर्थिक व्यवहारांचे व्यवस्थापन करतात.
हिशोबशास्त्राचे फायदे:
- आर्थिक स्थितीची माहिती: हिशोबशास्त्रामुळे व्यवसायाची आर्थिक स्थिती समजते. मालमत्ता, देयता आणि इक्विटीची माहिती मिळते.
- नफा आणि तोटा: व्यवसायाला किती नफा झाला किंवा तोटा झाला हे हिशोब ठेवल्याने कळते.
- व्यवस्थापन निर्णय: योग्य हिशोबामुळे व्यवस्थापनाला चांगले निर्णय घेण्यास मदत होते.
- गुंतवणूकदारांसाठी उपयुक्त: हिशोब पुस्तके पाहून गुंतवणूकदार कंपनीत पैसे गुंतवण्याचा निर्णय घेतात.
- कर्ज मिळण्यास मदत: बँकेकडून किंवा वित्तीय संस्थेकडून कर्ज घेण्यासाठी हिशोब महत्त्वाचा असतो.
- नियंत्रण: हिशोबामुळे खर्चावर आणि उत्पन्नावर नियंत्रण ठेवता येते.
- कायदेशीर आवश्यकता: अनेक कायदे आणि नियमांनुसार हिशोब ठेवणे आवश्यक असते.
थोडक्यात, हिशोबशास्त्र हे कोणत्याही संस्थेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण ते आर्थिक व्यवस्थापनात मदत करते आणि योग्य निर्णय घेण्यास मार्गदर्शन करते.
अधिक माहितीसाठी:
हिशोबशास्त्र म्हणजेleg विविध आर्थिक व्यवहारांची नोंद ठेवण्याची, त्यांचे वर्गीकरण करण्याची, विश्लेषण करण्याची आणि त्यांचे अर्थपूर्ण अहवाल तयार करण्याची प्रक्रिया आहे.
सोप्या भाषेत सांगायचे झाल्यास, हिशोबशास्त्र हे एक असे शास्त्र आहे, जे आपल्याला आपल्या व्यवसायातील जमा-खर्चाचा व्यवस्थित हिशोब ठेवण्यास मदत करते.
व्यवसायाची आर्थिक स्थिती समजते: हिशोब ठेवल्याने व्यवसायाची आर्थिक स्थिती काय आहे, हे अचूकपणे समजते. त्यामुळे योग्य वेळी योग्य निर्णय घेण्यास मदत होते.नफ्याचे आणि तोट्याचे विश्लेषण: व्यवसायात किती नफा झाला आणि किती तोटा झाला, हे हिशोबावरून कळते. यामुळे तोट्याची कारणे शोधून त्यावर उपाय करता येतात.आर्थिक नियोजन: हिशोबशास्त्रामुळे भविष्यातील खर्चांचे आणि उत्पन्नाचे नियोजन करता येते. त्यामुळे आर्थिक अडचणी टाळता येतात.कर्ज मिळण्यास मदत: बँकेकडून किंवा इतर वित्तीय संस्थांकडून कर्ज घेण्यासाठी हिशोब महत्त्वाचा असतो. व्यवस्थित हिशोब ठेवल्यास कर्ज मिळणे सोपे होते.कायदेशीर पूर्तता: कर भरण्यासाठी आणि इतर कायदेशीर बाबींसाठी हिशोब आवश्यक असतो. तो व्यवस्थित ठेवल्यास कायदेशीर अडचणी येत नाहीत.गुंतवणूकदारांसाठी उपयुक्त: जे लोक व्यवसायात गुंतवणूक करू इच्छितात, त्यांच्यासाठी हिशोब महत्त्वाचा असतो. त्यामुळे त्यांना कंपनीची आर्थिक स्थिती समजते आणि गुंतवणुकीचा निर्णय घेणे सोपे होते.खर्च नियंत्रण: अनावश्यक खर्च टाळण्यासाठी हिशोब मदत करतो. कोणत्या गोष्टींवर जास्त खर्च होत आहे, हे लक्षात येते आणि त्यावर नियंत्रण ठेवता येते.
थोडक्यात, हिशोबशास्त्र हे व्यवसायासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे व्यवसायाची आर्थिक बाजू सुरक्षित राहते आणि উন্নতিরकडे वाटचाल करणे सोपे होते.
अकाउंटिंगमध्ये तुम्ही अनेक प्रकारचे कोर्स करू शकता, जे तुमच्या करिअरसाठी उपयुक्त ठरतील. त्यापैकी काही प्रमुख कोर्स खालीलप्रमाणे:
-
1. बॅचलर ऑफ कॉमर्स (B.Com):
हा अकाउंटिंग आणि फायनान्समध्ये पदवी मिळवण्यासाठीचा एक महत्वाचा कोर्स आहे. यात तुम्हाला अकाउंटिंगची मूलभूत तत्त्वे, फायनान्शियल अकाउंटिंग, कॉस्ट अकाउंटिंग, टॅक्सेशन आणि ऑडिटिंग यांसारख्या विषयांचा अभ्यास करायला मिळतो.
-
2. चार्टर्ड अकाउंटंट (CA):
CA हा अकाउंटिंगमधील एक प्रोफेशनल कोर्स आहे. इंस्टीट्यूट ऑफ चार्टर्ड अकाउंटंट्स ऑफ इंडिया (ICAI) द्वारे हा कोर्स चालवला जातो. ICAI हा कोर्स पूर्ण केल्यावर तुम्ही चार्टर्ड अकाउंटंट म्हणून काम करू शकता.
-
3. कंपनी सेक्रेटरी (CS):
कंपनी सेक्रेटरी हा कंपनी कायद्याचे आणि प्रशासनाचे काम पाहतो. इंस्टीट्यूट ऑफ कंपनी सेक्रेटरीज ऑफ इंडिया (ICSI) द्वारे हा कोर्स चालवला जातो. ICSI हा कोर्स पूर्ण केल्यावर तुम्ही कंपनी सेक्रेटरी म्हणून काम करू शकता.
-
4. कॉस्ट अँड मॅनेजमेंट अकाउंटंट (CMA):
CMA हा कोर्स इंस्टीट्यूट ऑफ कॉस्ट अकाउंटंट्स ऑफ इंडिया (ICMAI) द्वारे चालवला जातो. ICMAI यात कॉस्ट अकाउंटिंग, बजेटिंग आणिPerformance Management यांसारख्या विषयांचा अभ्यास असतो.
-
5. सर्टिफाइड पब्लिक अकाउंटंट (CPA):
CPA हा अमेरिकेतील अकाउंटिंग प्रोफेशनल कोर्स आहे, जो अमेरिकन इंस्टीट्यूट ऑफ सर्टिफाइड पब्लिक अकाउंटंट्स (AICPA) द्वारे आयोजित केला जातो. AICPA
-
6. असोसिएटेड चार्टर्ड सर्टिफाइड अकाउंटंट (ACCA):
ACCA हा जागतिक स्तरावर मान्यता असलेला अकाउंटिंग कोर्स आहे. ACCA हा कोर्स केल्यावर तुम्हाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर अकाउंटिंग आणि फायनान्स क्षेत्रात काम करण्याची संधी मिळते.
-
7. टॅली (Tally):
टॅली हे अकाउंटिंग सॉफ्टवेअर आहे. याचा कोर्स केल्यावर तुम्हाला अकाउंटिंग डेटा एंट्री, रिपोर्ट तयार करणे आणि टॅक्स संबंधित कामे करता येतात.
-
8. फायनान्शियल रिस्क मॅनेजर (FRM):
FRM हा फायनान्शियल रिस्क मॅनेजमेंटमधील एक कोर्स आहे. ग्लोबल असोसिएशन ऑफ रिस्क प्रोफेशनल्स (GARP) द्वारे हा कोर्स चालवला जातो. GARP
-
9. चार्टर्ड फायनान्शियल एनालिस्ट (CFA):
CFA हा फायनान्स आणि इन्वेस्टमेंट क्षेत्रातील एक महत्वाचा कोर्स आहे. CFA इंस्टीट्यूट द्वारे हा कोर्स चालवला जातो. CFA Institute
हे काही प्रमुख अकाउंटिंग कोर्सेस आहेत. या व्यतिरिक्त, तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार आणि गरजेनुसार आणखी कोर्सेस निवडू शकता.
मी तुम्हाला 11वी कॉमर्स अकाउंट्सच्या प्रश्नपत्रिका देऊ शकत नाही. परीक्षा प्रश्नपत्रिका देणे हे नियमांचे उल्लंघन आहे.
तुम्ही खालील गोष्टी करू शकता:
- तुमच्या शिक्षकांकडून मार्गदर्शन घ्या: ते तुम्हाला मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका देऊ शकतील किंवा महत्त्वाच्या विषयांवर मार्गदर्शन करू शकतील.
- बाजारात मिळणाऱ्या प्रश्नपत्रिकांचा वापर करा: अनेक प्रकाशनांची प्रश्नपत्रिकांची पुस्तके बाजारात उपलब्ध आहेत.
- ऑनलाइन resources चा वापर करा: काही शैक्षणिक वेबसाइट्स आणि ॲप्स (apps) सराव प्रश्नपत्रिका पुरवतात.
हे लक्षात ठेवा की प्रश्नपत्रिका केवळ सरावासाठी असतात. परीक्षेची तयारी करण्यासाठी, तुम्ही तुमच्या अभ्यासक्रमावर लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे.