लैंगिक समानता

लैंगिक मूल्य म्हणजे समाजात स्त्री आणि पुरुष यांच्या भूमिका, जबाबदाऱ्या, आणि अपेक्षांना दिलेले महत्त्व. हे मूल्य सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक, आणि राजकीय संदर्भांवर आधारित असते. लैंगिक समानतेच्या दृष्टीने, या मूल्यांचे विश्लेषण करणे आणि आवश्यक बदल करणे महत्त्वाचे आहे.

लैंगिक मूल्य व्यवहार संबंधी लेखांकन नोंदी करताना, खालील बाबी विचारात घ्याव्या लागतात:

1. लिंग-आधारित बजेटिंग (Gender-Based Budgeting):

   सार्वजनिक खर्चाचे नियोजन करताना लिंग आधारित बजेटिंगचा वापर करणे. यामुळे महिला आणि पुरुष यांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी योग्य तरतूद करता येते.

2. लिंग-संवेदनशील लेखा परीक्षण (Gender-Sensitive Auditing):

   लेखा परीक्षण करताना लिंग संवेदनशील दृष्टिकोन ठेवणे. योजनांचा महिला आणि पुरुष यांच्यावर काय परिणाम होतो, याचे मूल्यांकन करणे.

3. सामाजिक उत्तरदायित्व लेखांकन (Social Responsibility Accounting):

   कंपनीच्या सामाजिक उत्तरदायित्वाचा भाग म्हणून, महिला कर्मचाऱ्यांसाठी केलेल्या खर्चाचा आणि योजनांचा हिशोब ठेवणे.

4. गुंतवणुकीचे विश्लेषण (Investment Analysis):

   गुंतवणूक करताना, लिंग समानता आणि महिलांच्या विकासाला प्रोत्साहन देणाऱ्या प्रकल्पांना प्राधान्य देणे.

उदाहरणार्थ: एका कंपनीने महिला कर्मचाऱ्यांसाठी शिशुगृह (crèche) सुरु केले. यासाठी केलेला खर्च 'महिला कल्याण खर्च' या नावाने नोंदवला जाईल. त्याचप्रमाणे, महिला बचत गटांना (self-help groups) दिलेले कर्ज 'सामाजिक उत्तरदायित्व गुंतवणूक' म्हणून नोंदवले जाईल.

या नोंदींमुळे संस्था आणि सरकारला लैंगिक समानता आणि महिलांच्या विकासासाठी योग्य निर्णय घेण्यास मदत होते.

समानता म्हणजे काय? समाजात कोणताही भेदभाव न करता सर्वांना समान संधी मिळणे. स्त्री आणि पुरुष दोघांनाही समान अधिकार, समान संधी मिळायला हव्यात।

आपल्या समाजात स्त्रियांना दुय्यम स्थान दिलं जातं. आजही अनेक ठिकाणी मुलगी झाली की लोक नाराज होतात. तिला शिक्षण देत नाहीत, घराबाहेर पडू देत नाहीत. हे चुकीचं आहे. स्त्री आणि पुरुष हे एकाच नाण्याच्या दोन बाजू आहेत. दोघांनाही समान वागणूक मिळायला हवी.

आपल्या পুরাणात आणि इतिहासात अशा अनेक स्त्रिया होऊन गेल्या ज्यांनी आपल्या कर्तृत्वाने जगाला दिशा दिली.

• सीता: रामायणात सीतेने आपल्या पतीसोबत वनवास भोगला. तिने आपल्या त्याग आणि धैर्याने जगाला आदर्श घालून दिला.
• द्रौपदी: महाभारतात द्रौपदीने अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवला. तिने आपल्या बुद्धी आणि सामर्थ्याने कौरवांना हरवले.
• सावित्रीबाई फुले: यांनी स्त्रियांसाठी शिक्षण सुरू केले. त्या पहिल्या शिक्षिका होत्या.
• जिजाबाई: यांनी शिवाजी महाराजांना घडवले. त्या एक महान माता आणि मार्गदर्शक होत्या.

आजच्या काळात स्त्री आणि पुरुष दोघांनीही एकत्र काम करणे गरजेचे आहे. स्त्रिया प्रत्येक क्षेत्रात पुरुषांच्या बरोबरीने काम करत आहेत. त्यांनी डॉक्टर, इंजिनियर, पायलट, सैनिक अशा अनेक क्षेत्रात स्वतःला सिद्ध केले आहे.

जर आपण स्त्रियांना समान संधी दिली, तर त्या देशाच्या विकासात मोलाची भर घालू शकतात.

स्त्री पुरुष समानता ही केवळ एक कल्पना नाही, तर ती एक गरज आहे. आपण सर्वांनी मिळून यासाठी प्रयत्न करायला हवे.

|| जय जय राम कृष्ण हरी ||