लेखा

क्लोजिंग स्टॉकचे मूल्यांकन नेहमी खर्च मूल्य (Cost Price) किंवा बाजार भावानुसार (Market Price) केले जाते, यापैकी जे कमी असेल ते विचारात घेतले जाते.

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या वस्तूची खरेदी किंमत रु. 100 आहे आणि बाजारभाव रु. 80 आहे, तर क्लोजिंग स्टॉकचे मूल्यांकन रु. 80 नुसार केले जाईल. याउलट, जर खरेदी किंमत रु. 100 आहे आणि बाजारभाव रु. 120 आहे, तर क्लोजिंग स्टॉकचे मूल्यांकन रु. 100 नुसार केले जाईल.

हे तत्व अकाउंटिंग मानकांनुसार (Accounting Standards) आहे, ज्यामुळे मालमत्तेचे (Assets) जास्त मूल्यांकन टाळले जाते.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:

• Investopedia - Closing Stock
• AccountingTools - Lower of Cost or Market (LCM)

सर्वसाधारण नोंदवही नावाच्या अभिलेखात सर्वसाधारण नोंदी केल्या जातात.

नोंदवही (Journal):

• व्याख्या: नोंदवही हे एक प्राथमिक अभिलेख आहे.
• उपयोग: यात सर्वप्रथम सर्व आर्थिक व्यवहार क्रमवार तारखेनुसार नोंदवले जातात.
• स्वरूप: हे एक पुस्तक असते, ज्यामध्ये अनेक पृष्ठे असतात. प्रत्येक पृष्ठावर नोंदीसाठी ओळी असतात.

सर्वसाधारण नोंदवही (General Journal):

• उपयोग: या नोंदवहीचा उपयोग खालील नोंदी करण्यासाठी होतो:
• प्रारंभिक नोंदी (Opening entries)
• अखेरच्या नोंदी (Closing entries)
• समायोजन नोंदी (Adjustment entries)
• सुधारित नोंदी (Rectification entries)

टीप: ह्या नोंदी विशिष्ट प्रकारच्या नोंदवह्यांमध्ये नोंदवल्या जात नाहीत, त्यामुळे त्या सर्वसाधारण नोंदवहीत नोंदवल्या जातात.

अधिक माहितीसाठी:

• तुम्ही कोणत्याही अकाउंटिंग (accounting) पुस्तकाचा संदर्भ घेऊ शकता.
• CAclubindia: जर्नल एंट्रीज विथ एक्झाम्पल्स (Journal Entries with Examples)

सर्वसाधारण नोंदवहीचा समावेश खालील अभिलेखांमध्ये केला जातो:

• प्राथमिक अभिलेख (Primary Record): सर्वसाधारण नोंदवही हे ताळेबंद तयार करण्याच्या दृष्टीने पहिले पाऊल आहे.
• दैनंदिन अभिलेख (Daily Record): यात दररोजच्या जमा-खर्चाच्या नोंदी ठेवल्या जातात.
• तारीखवार अभिलेख (Chronological Record): नोंदी तारखेनुसार क्रमवार लावल्या जातात.

हे अभिलेख जमाखर्च व्यवस्थित ठेवण्यासाठी महत्त्वाचे आहेत.

रोखड पुस्तकामध्ये केवळ रोख स्वरूपातील व्यवहारांची नोंद घेतली जाते. यातstand रोख रक्कम प्राप्त होणे आणि रोख रक्कम देणे अशा दोन्ही प्रकारच्या व्यवहारांचा समावेश होतो.

उदाहरणार्थ:

• रोख विक्री: मालाची विक्री केल्यावर जर त्वरित रोख रक्कम मिळाली, तर त्याची नोंद रोखड पुस्तकात जमा बाजूला (Debit side) होते.
• रोख खरेदी: मालाची खरेदी केल्यावर जर त्वरित रोख रक्कम दिली, तर त्याची नोंद रोखड पुस्तकात खर्च बाजूला (Credit side) होते.
• देणी: कर्मचाऱ्यांचे वेतन, भाडे, वीज बिल आणि इतर खर्च जे रोखीने दिले जातात, ते रोखड पुस्तकात नोंदवले जातात.
• प्राप्ती: कमिशन, व्याज किंवा इतर माध्यमातून मिळालेली रोख रक्कम रोखड पुस्तकात जमा होते.

महत्वाचे मुद्दे:

• उधारीवर केलेल्या व्यवहारांची नोंद रोखड पुस्तकात होत नाही.
• बँकेतील व्यवहारांसाठी स्वतंत्र बँक कॉलम (Bank Column) असलेल्या रोखड पुस्तकाचा वापर केला जातो.

सर्वसाधारण नोंदवहीचा समावेश वित्तीय विषयक अभिलेखात केला जातो.

वित्तीय अभिलेख (Financial Records):

• ज्या नोंदीमध्ये संस्थेच्या जमा-खर्चाचा हिशोब असतो, त्या नोंदींचा वित्तीय अभिलेखात समावेश होतो.
• उदाहरणार्थ: संस्थेची रोकड वही (Cash Book), बँक स्टेटमेंट, जमाखर्च पत्रक, इत्यादी.

जमाखर्चाच्या पुस्तकातून आर्थिक विवरणे तयार करणे हे लेखांकन (Accounting) कार्याचा भाग आहे.

लेखांकन (Accounting):

• लेखांकनामध्ये आर्थिक व्यवहारांचे विश्लेषण, वर्गीकरण, आणि नोंदी ठेवल्या जातात.
• या नोंदींच्या आधारावर, आर्थिक विवरणे जसे की ताळेबंद (Balance Sheet), नफा-तोटा खाते (Profit and Loss Account), आणि रोख प्रवाह विवरण (Cash Flow Statement) तयार केले जातात.
• या विवरणांच्या साहाय्याने संस्थेची आर्थिक स्थिती आणि कामगिरी समजून येते.

आर्थिक विवरण (Financial Statements) तयार करण्याचे मुख्य उद्देश:

• व्यवसायाची आर्थिक स्थिती दर्शवणे.
• नफा आणि तोटा दर्शवणे.
• गुंतवणूकदारांना आणि इतर संबंधितांना माहिती देणे.

अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता:

• Investopedia - Financial Statement
• AccountingTools - Financial Statements