
साठवण
साठवण गृहे अनेक प्रकारची असतात आणि ती साठवायच्या वस्तूवर अवलंबून असतात. खाली काही मुख्य प्रकार दिले आहेत:
- सामान्य साठवण गृह:
हे मूलभूत प्रकारचे गोदाम आहे जेथे वस्तू अव्यवस्थितपणे ठेवल्या जातात. हे नाशवंत नसलेल्या वस्तू साठवण्यासाठी योग्य आहे.
- शितगृह (Cold Storage):
या प्रकारच्या गोदामात कमी तापमान राखले जाते. फळे, भाज्या, दुग्धजन्य पदार्थ आणि औषधे यांसारख्या नाशवंत वस्तू साठवण्यासाठी हे आवश्यक आहे.
- वातानुकूलित साठवण गृह (Climate-Controlled Storage):
या गोदामांमध्ये तापमान आणि आर्द्रता नियंत्रित केली जाते, ज्यामुळे विशिष्ट उत्पादनांसाठी योग्य वातावरण तयार होते. इलेक्ट्रॉनिक्स, कलाकृती आणि विशिष्ट रसायने साठवण्यासाठी हे महत्त्वाचे आहे.
- स्वयंचलित साठवण गृह (Automated Warehouse):
हे आधुनिक गोदाम आहे, ज्यात मालाची हाताळणी आणि व्यवस्थापन करण्यासाठी स्वयंचलित प्रणाली वापरल्या जातात. येथे अचूकता आणि कार्यक्षमतेवर लक्ष केंद्रित केले जाते.
- धान्य साठवणूक (Grain Storage):
हे धान्य साठवण्यासाठी विशेषतः डिझाइन केलेले आहे. यात धान्याची गुणवत्ता टिकवण्यासाठी तापमान आणि कीटकांपासून संरक्षण आवश्यक आहे.
प्रत्येक प्रकारच्या साठवण गृहाचे स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत आणि त्यांची निवड साठवायच्या वस्तूच्या गरजेनुसार केली जाते.
अधिक माहितीसाठी काही उपयुक्त संकेतस्थळे:
साठवणगृह (Warehouse): साठवणगृह म्हणजे मोठ्या प्रमाणात वस्तू व माल साठवून ठेवण्याची जागा. उत्पादक, आयातदार, निर्यातदार, घाऊक व्यापारी, वाहतूकदार, कस्टम्स आणि इतर व्यावसायिक साठवणगृहांचा वापर करतात.
साठवणगृहांचे प्रकार:
- खाजगी साठवणगृह (Private Warehouse): हे साठवणगृह काही विशिष्ट उत्पादक किंवा वितरक स्वतःच्या मालकीचे किंवा भाडेतत्त्वावर घेतात.
- सार्वजनिक साठवणगृह (Public Warehouse): हे साठवणगृह सरकार किंवा खाजगी संस्थांद्वारे चालवले जातात आणि ते भाड्याने उपलब्ध असतात. लहान व्यावसायिक किंवा ज्यांच्याकडे स्वतःची साठवण व्यवस्था नाही, ते याचा वापर करतात.
- बंधपत्रित साठवणगृह (Bonded Warehouse): हे साठवणगृह सरकारद्वारे नियंत्रित केले जातात. आयात केलेला माल ज्यावर कर भरायचा आहे, तो कर भरेपर्यंत इथे ठेवला जातो.
- सहकारी साठवणगृह (Cooperative Warehouse): हे साठवणगृह सहकारी संस्थांद्वारे चालवले जातात. सभासदांना त्यांच्या वस्तू साठवण्यासाठी हे उपयोगी असतात. विशेषतः शेतकरी आपल्या शेतमालासाठी याचा वापर करतात.
- वितरण केंद्र (Distribution Center): हे साठवणगृह मोठ्या प्रमाणावर वस्तू साठवण्यासाठी आणि जलद वितरणासाठी वापरले जाते.
प्रत्येक प्रकारच्या साठवणगृहाचे स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत. कोणता प्रकार वापरायचा हे व्यवसायाच्या गरजेनुसार ठरवले जाते.
ईथर आणि ऍसिटोनसारखे द्रव ज्वलनशील (Flammable) असल्यामुळे त्यांना थंड ठिकाणी ठेवणे आवश्यक आहे. खाली काही कारणे दिली आहेत:
- आगीचा धोका: ईथर आणि ऍसिटोन हे अत्यंत ज्वलनशील असतात आणि ते सहजपणे आग पकडू शकतात. थंड तापमानाला त्यांची वाष्प निर्माण होण्याची गती कमी होते, ज्यामुळे आग लागण्याची शक्यता कमी होते.
- स्फोटाचा धोका: जर ईथर आणि ऍसिटोनचे वाष्प हवेत मिसळले, तर स्फोटक मिश्रण तयार होऊ शकते. थंड ठिकाणी त्यांचे वाष्प कमी प्रमाणात तयार होते, ज्यामुळे स्फोटाचा धोका टळतो.
- गुणवत्ता टिकवणे: जास्त तापमानामुळे त्यांची रासायनिक संरचना बिघडू शकते. थंड ठिकाणी ठेवल्यास त्यांची गुणवत्ता टिकून राहते.
याव्यतिरिक्त, ज्वलनशील पदार्थ साठवण्यासाठी योग्य स्टोरेज मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करणे आवश्यक आहे. ज्वलनशील पदार्थांचे स्टोरेज (इंग्रजीमध्ये)
उकडलेले अंडे साधारणपणे 7 दिवसांपर्यंत चांगले राहू शकतात, जर ते योग्यरित्या साठवले तर.
अंडी साठवण्याची योग्य पद्धत:
- अंडी उकडल्यानंतर लगेच थंड पाण्याने धुवा.
- अंडी फ्रीजमध्ये हवाबंद डब्यात ठेवा.
- अंडी शक्यतोवर त्यांच्या मूळ पुठ्ठ्यात (carton) ठेवा, ज्यामुळे ते इतर पदार्थांच्या वासांपासून सुरक्षित राहतील.
टीप: जर अंड्यांना वास येत असेल किंवा ते चिकट झाले असतील, तर ते खाऊ नका.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळाला भेट देऊ शकता:
वेअरहाउस (Warehouse) आणि स्टोअर (Store) मध्ये काही महत्वाचे फरक आहेत, ते खालीलप्रमाणे:
- उद्देश: वेअरहाउस हे मोठ्या प्रमाणावर वस्तू साठवण्यासाठी वापरले जाते. येथे उत्पादने तयार झाल्यानंतर किंवा वितरणासाठी तयार होईपर्यंत ठेवली जातात.
- स्वरूप: हे सहसा मोठे असते आणि शहराच्या बाहेर किंवा औद्योगिक क्षेत्रात असते.
- कार्य: वेअरहाउस वस्तूंचे व्यवस्थापन, साठवण आणि वितरणासाठी वापरले जाते.
- ग्राहक संपर्क: येथे थेट ग्राहकांशी संपर्क नसतो.
- उद्देश: स्टोअर हे थेट ग्राहकांना वस्तू विकण्यासाठी असते. येथे ग्राहक वस्तू पाहू शकतात आणि खरेदी करू शकतात.
- स्वरूप: हे सहसा लहान असते आणि शहराच्या मध्यभागी किंवा शॉपिंग सेंटरमध्ये असते.
- कार्य: स्टोअर वस्तू प्रदर्शन, विक्री आणि ग्राहक सेवा पुरवते.
- ग्राहक संपर्क: येथे ग्राहकांशी थेट संपर्क असतो.
थोडक्यात, वेअरहाउस हे वस्तू साठवण्याचे ठिकाण आहे, तर स्टोअर हे वस्तू विकण्याचे ठिकाण आहे.
स्टोमध्ये रॉकेल टाकुन त्याचा वापर केला जातो.