Topic icon

नैसर्गिक साधनसंपत्ती व्यवस्थापन

0
div > नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत: नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे प्रकार: 1. जैविक साधनसंपत्ती (Biotic Resources): जंगले, प्राणी, वनस्पती आणि सूक्ष्मजंतू यांसारख्या सजीव घटकांचा यात समावेश होतो. 2. अजैविक साधनसंपत्ती (Abiotic Resources): खनिजे, पाणी, हवा आणि जमीन यांसारख्या निर्जीव घटकांचा यात समावेश होतो. 3. अक्षय्य साधनसंपत्ती (Renewable Resources): सौर ऊर्जा, पवन ऊर्जा आणि जलविद्युत ऊर्जा हे नैसर्गिकरित्या पुन्हा निर्माण होणारे ऊर्जा स्रोत आहेत. 4. अनवीकरणीय साधनसंपत्ती (Non-Renewable Resources): कोळसा, पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू यांसारख्या मर्यादित साठ्यातील ऊर्जा स्रोत जे पुन्हा निर्माण होऊ शकत नाहीत. साधनसंपत्तीचे जतन करण्याचे उपाय: 1. पुनर्वापर आणि पुनर्निर्माण (Recycle and Reuse): कचरा कमी करण्यासाठी आणि नैसर्गिक संसाधनांचा वापर कमी करण्यासाठी पुनर्वापर करणे आवश्यक आहे. 2. ऊर्जा संवर्धन (Energy Conservation): ऊर्जेचा वापर कमी करण्यासाठी ऊर्जा-कार्यक्षम उपकरणे वापरावी आणि ऊर्जा वाचवावी. 3. जल संवर्धन (Water Conservation): पाण्याचा वापर जपून करावा, पावसाचे पाणी साठवावे आणि पाण्याची गळती थांबवावी. जलशक्ती मंत्रालय 4. जमिनीचे व्यवस्थापन (Land Management): जमिनीची धूप थांबवण्यासाठी योग्य उपाययोजना करावी आणि जमिनीचा वापर विचारपूर्वक करावा. 5. प्रदूषण नियंत्रण (Pollution Control): हवा, पाणी आणि मातीचे प्रदूषण कमी करण्यासाठी उपाययोजना कराव्यात. केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळ 6. शाश्वत विकास (Sustainable Development): नैसर्गिक संसाधनांचा वापर अशा प्रकारे करावा, जेणेकरून ते भविष्यातील पिढ्यांसाठी देखील उपलब्ध राहतील.
उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440
0

वाढत्या लोकसंख्येमुळे नैसर्गिक साधनसंपत्तीवर अनेक गंभीर परिणाम होतात. यापैकी काही प्रमुख परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:

  • पाण्यावर परिणाम:

    लोकसंख्या वाढल्यामुळे पाण्याची मागणी वाढते. शेती, उद्योग आणि घरगुती वापरासाठी पाण्याचा उपसा वाढतो, त्यामुळे नद्या, तलाव आणि भूजल पातळी घटते. अनेक ठिकाणी पिण्याच्या पाण्याची समस्या निर्माण होते.

  • जमिनीवर परिणाम:

    जास्त अन्नाची गरज भागवण्यासाठी जमिनीचा वापर वाढतो. जंगलतोड करून शेती केली जाते, ज्यामुळे जमिनीची धूप होते आणि तिची सुपीकता कमी होते. शहरीकरणामुळे शेतजमीन कमी होते.

  • जंगल आणि वन्यजीवनावर परिणाम:

    घरं आणि शेतीसाठी जंगलतोड केली जाते, त्यामुळे वन्यजीवांचा अधिवास नष्ट होतो. अनेक प्राणी आणि पक्षी त्यांच्या नैसर्गिक Habitat मधून विस्थापित होतात, काही प्रजाती तर नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत.

  • खनिजांवर परिणाम:

    वाढत्या औद्योगिकीकरणामुळे खनिज संपत्तीचा उपसा मोठ्या प्रमाणात होतो. कोळसा, पेट्रोलियम आणि इतर खनिजे जलद गतीने वापरली जात असल्याने त्यांचे साठे कमी होत आहेत.

  • प्रदूषण:

    औद्योगिक कचरा आणि मानवीActivitiesमुळे हवा, पाणी आणि जमीन प्रदूषित होते. शहरांमध्ये कचऱ्याची समस्या वाढते, ज्यामुळे आरोग्यावर गंभीर परिणाम होतात.

या परिणामांवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी लोकसंख्या नियंत्रणात ठेवणे, नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा योग्य वापर करणे आणि प्रदूषण कमी करणे आवश्यक आहे.

उत्तर लिहिले · 14/3/2025
कर्म · 1440