
निदान चाचणी
कोविड-१९ आजाराच्या निदानासाठी आरटी-पीसीआर (RT-PCR) टेस्ट केली जाते.
आरटी-पीसीआर (RT-PCR):
- आरटी-पीसीआर चाचणी म्हणजे 'Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction' चाचणी.
- ही चाचणी प्रयोगशाळेत केली जाते.
- या चाचणीमध्ये स्वॅब (Swab) वापरून घशातील आणि नाकातील स्त्रावांचे नमुने घेतले जातात.
- या नमुन्यांमध्ये करोना विषाणूचा शोध घेतला जातो.
एचआरटीसी (HRCT):
- एचआरटीसी (High-Resolution Computed Tomography) ही छातीची সিটি স্কॅन (CT Scan) आहे.
- कोविड-१९ च्या निदानासाठी नेहमी याचा वापर केला जात नाही, पण काही विशिष्ट परिस्थितीत डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार ही चाचणी केली जाते.
एक्सप्रेस टेस्ट (Express Test):
- एक्सप्रेस टेस्ट म्हणजे जलद निदान चाचणी. रॅपिड अँटिजेन टेस्ट (Rapid Antigen Test) ही एक प्रकारची एक्सप्रेस टेस्ट आहे, जी कमी वेळात निकाल देते.
पाय चाचणी:
- पाय चाचणी नावाचा कोविड-१९ च्या निदानासाठी कोणताही चाचणी प्रकार नाही.
अधिक माहितीसाठी:
फुफ्फुसीय कार्य चाचण्या (किंवा फुफ्फुसाच्या कार्य चाचण्या) मध्ये फुफ्फुसांच्या समस्येचे निदान करण्यासाठी असंख्य प्रक्रिया समाविष्ट आहेत. दम्याचे निदान करण्यासाठी वापरल्या जाणा-या दोन सर्वात सामान्य चाचण्या म्हणजे स्पायरोमेट्री, श्वासोच्छ्वास घेणारी नायट्रिक ऑक्साईड आणि आव्हानात्मक चाचण्या.
स्पायरोमेट्री - ही श्वास घेण्याची एक सोपी चाचणी आहे जी आपल्या फुफ्फुसातून किती आणि किती वेगवान हवा उडवू शकते हे मोजते. आपल्याकडे असलेल्या वायुमार्गाच्या अडथळ्याचे प्रमाण निर्धारित करण्यासाठी हे बर्याचदा वापरले जाते. आपण अल्बूटेरॉल सारख्या ब्रोन्कोडायलेटर नावाची एक लहान-अभिनय औषधे श्वास घेण्यापूर्वी आणि नंतर स्पिरोमेट्री केली जाऊ शकते. ब्रोन्कोडायलेटरमुळे आपल्या वायुमार्गाचा विस्तार होतो, ज्यायोगे वायु मुक्तपणे जाऊ शकते. भविष्यातील डॉक्टरांच्या भेटीत ही चाचणी आपल्या प्रगतीवर लक्ष ठेवण्यासाठी आणि आपल्या डॉक्टरांना आणि आपली उपचार योजना कशी समायोजित करावी हे ठरविण्यात मदत करण्यासाठी देखील केली जाऊ शकते.
श्वास बाहेर टाकलेला नायट्रिक ऑक्साईड - नायट्रिक ऑक्साईड हा एक वायू आहे जो फुफ्फुसांमध्ये तयार होतो आणि जळजळ सूचक असल्याचे आढळले आहे. दमा ही एक दाहक प्रक्रिया आहे, म्हणून दम्याचे निदान आणि व्यवस्थापन करण्यासाठी ही चाचणी उपयुक्त ठरली आहे. आपण स्थिर, वेगवान सुमारे 10 सेकंदासाठी एका लहान, हँडहेल्ड मशीनमध्ये श्वास घेण्याद्वारे चाचणी केली जाते. त्यानंतर आपण श्वास घेतलेल्या हवेतील नायट्रिक ऑक्साईडचे प्रमाण मोजले जाते.
- पाठीच्या कण्याला दुखापत: जर तुमच्या पाठीच्या कण्याला दुखापत झाली असेल, तर डॉक्टर एक्स-रे काढू शकतात.
- सायटिका (Sciatica): सायटिका म्हणजे पाठीच्या कण्यातील नसांवर दाब येणे. यामुळे पायांमध्ये वेदना होऊ शकतात. अशा स्थितीत डॉक्टर एक्स-रे काढू शकतात.
- हाडांची झीज: हाडांची झीज झाल्यामुळे मणक्यांवर दाब येतो आणि त्यामुळे पायांमध्ये वेदना होऊ शकतात.
- एमआरआय (MRI)
- सिटी स्कॅन (CT Scan)
सोनोग्राफी करायला किती पैसे लागतील हे काही गोष्टींवर अवलंबून असते:
- सोनोग्राफीचा प्रकार: साधी सोनोग्राफी, ॲनोमली स्कॅन (Anomaly scan) किंवा कलर डॉप्लर (Color Doppler) यांसारख्या प्रकारांनुसार दर बदलतात.
- सोनोग्राफी कुठे करता आहात: सरकारी दवाखाने, महानगरपालिका दवाखाने, प्रायव्हेट (private) हॉस्पिटल (hospital) आणि डायग्नोस्टिक सेंटर (diagnostic center) यांमध्ये दरांमध्ये फरक असतो.
- शहरानुसार दर: शहरानुसार सोनोग्राफीच्या दरांमध्ये बदल होतो.
सरासरी दर:
तरीही, काही ठोकताळे खालीलप्रमाणे:
- साधी सोनोग्राफी: ₹800 ते ₹2,000
- ॲनोमली स्कॅन: ₹2,500 ते ₹5,000
- कलर डॉप्लर: ₹3,000 ते ₹6,000
सोनोग्राफी करण्यापूर्वी वेगवेगळ्या ठिकाणी चौकशी करून दरांची माहिती घेणे चांगले राहील.
तुम्ही तुमच्या शहरातील किंवा जवळपासच्या डायग्नोस्टिक सेंटरमध्ये (diagnostic center) फोन करून खात्री करू शकता.
थुंकी (Sputum) तपासणी अनेक कारणांसाठी केली जाते, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
-
Bacterial Infection (जीवाणू संक्रमण):
थुंकी तपासणीतून फुफ्फुसांमध्ये किंवा श्वसनमार्गात झालेल्या bacterial infection चा शोध घेता येतो. Tuberculosis (क्षयरोग) सारख्या रोगाचे निदान करण्यासाठी हे महत्त्वाचे आहे.
उदाहरण: Tuberculosis (TB) च्या निदानासाठी थुंकीमध्ये Mycobacterium tuberculosis या जीवाणूंचा शोध घेतला जातो. -
Fungal Infection (बुरशीजन्य संक्रमण):
काहीवेळा Aspergillus सारख्या बुरशीच्या संसर्गामुळे respiratory problems येतात. थुंकी तपासणीद्वारे या बुरशीचा शोध घेतला जातो.
-
Cancer Detection (कर्करोग निदान):
फुफ्फुसाच्या कर्करोगाच्या (Lung cancer) निदानासाठी थुंकीतील पेशींची तपासणी केली जाते. कर्करोगाच्या पेशी शोधल्या जातात.
-
Inflammation and Other Lung Conditions (इतर फुफ्फुसांचे आजार):
फुफ्फुसांमध्ये काही inflammation (सूज) असल्यास किंवा इतर काही आजार असल्यास थुंकी तपासणीद्वारे निदान होऊ शकते.
-
Pneumonia Diagnosis (न्यूमोनिया निदान):
Pneumonia (न्यूमोनिया) च्या कारणांचा शोध घेण्यासाठी थुंकी तपासणी उपयोगी आहे, ज्यामुळे योग्य उपचार करणे सोपे होते.
थुंकी तपासणी ही एक महत्त्वाची diagnostic procedure आहे, ज्यामुळे श्वसनमार्गाच्या अनेक रोगांचे निदान करता येते आणि योग्य उपचार सुरू करता येतात.
टीप: अधिक माहितीसाठी, डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.