सामाजिक वैशिष्ट्ये

1. सदस्यता: समाज हा लोकांच्या समूहांनी बनलेला असतो. व्यक्तीmember असल्याशिवाय समाज तयार होऊ शकत नाही.
2. साम्य आणि भिन्नता: समाजामध्ये लोकांमध्ये साम्य आणि भिन्नता दोन्ही आढळतात. साम्यतेमुळे एकजूट टिकून राहते, तर भिन्नता विकास आणि बदलांना वाव देते.
3. परस्पर अवलंबित्व: समाजातील सदस्य एकमेकांवर अवलंबून असतात. गरजा पूर्ण करण्यासाठी ते एकमेकांवर अवलंबून असतात.
4. सहकार्य: सामायिक उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यासाठी सदस्य एकमेकांना सहकार्य करतात.
5. नियम आणि मानके: समाजात वर्तन नियंत्रित करण्यासाठी नियम आणि मानके असतात.
6. संस्कृती: प्रत्येक समाजाची स्वतःची अशी संस्कृती असते, जी पिढी दर पिढी हस्तांतरित होते.
7. संघटन: समाजाची एक विशिष्ट रचना असते, ज्यात विविध संस्था आणि भूमिका असतात.
8. गतिशीलता: समाज स्थिर नसतो, तो सतत बदलत असतो.

1. सदस्यांचा समूह: समाज हा लोकांच्या समूहांनी बनलेला असतो. हे सदस्य एकमेकांवर अवलंबून असतात.

2. निश्चित भूप्रदेश: समाजाला राहण्यासाठी एक विशिष्ट भौगोलिक क्षेत्र असणे आवश्यक आहे.

3. समान संस्कृती: सदस्यांची जीवनशैली, चालीरीती, परंपरा, मूल्ये आणि समजुती समान असतात.

4. सामाजिक संबंध: सदस्यांमध्ये विविध प्रकारचे सामाजिक संबंध (उदाहरणार्थ: सहकार्य, स्पर्धा, संघर्ष) असतात.

5. अन्योन्याश्रय: सदस्य एकमेकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी परस्परांवर अवलंबून असतात.

6. सामाजिक नियंत्रण: समाजात व्यवस्था आणि शांतता राखण्यासाठी नियम आणि कायदे असतात.

7. बदलण्याची क्षमता: समाज हा स्थिर नसतो, तो काळानुसार बदलतो.

8. स्वतःची वेगळी ओळख: प्रत्येक समाजाची स्वतःची अशी वेगळी ओळख असते.

9. सामायिक उद्दिष्ट्ये: समाजातील लोकांचे काही सामायिक हेतू आणि ध्येये असतात.

10. सदस्यांमध्ये जाणीव: 'आम्ही एक आहोत' ही भावना सदस्यांमध्ये असणे आवश्यक आहे.

• Encyclopaedia Britannica - Social Structure
• Drishti IAS - Salient Features of Indian Society