विकास प्रशासन

विकासात्मक प्रशासनाची (Development Administration) प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

• ध्येय-आधारित (Goal-Oriented): विकास प्रशासन हे विशिष्ट ध्येये आणि उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यावर लक्ष केंद्रित करते. यात सामाजिक आणि आर्थिक विकास साधने, दारिद्र्य निर्मूलन, शिक्षण आणि आरोग्य सुधारणे यासारख्या ध्येयांचा समावेश असतो.
• परिवर्तन-आधारित (Change-Oriented): विकास प्रशासनExisting सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय परिस्थितीत बदल घडवून आणण्याचा प्रयत्न करते. हे समाजाला अधिक प्रगतीशील आणि न्याय्य बनविण्यासाठी सुधारणांवर लक्ष केंद्रित करते.
• सहभागी (Participatory): विकास प्रशासनामध्ये लोकांचा सक्रिय सहभाग महत्त्वाचा असतो. लोकांच्या गरजा व अपेक्षा समजून घेऊन, त्यांना निर्णय प्रक्रियेत सहभागी केले जाते, ज्यामुळे विकास अधिक प्रभावी आणि टिकाऊ होतो.
• नवीनता आणि प्रयोगशीलता (Innovation and Experimentation): विकास प्रशासन नवीन कल्पना, तंत्रज्ञान आणि पद्धतींचा स्वीकार करण्यास प्रोत्साहन देते. समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी प्रयोग केले जातात आणि त्यातून नवीन मार्ग शोधले जातात.
• ग्राहक-आधारित दृष्टिकोन (Customer-Oriented Approach): विकास प्रशासनाचा भर नागरिकांना उत्तम सेवा पुरवण्यावर असतो. नागरिकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी प्रशासन तत्पर असते आणि त्यांच्या समस्यांचे निराकरण करते.
• समन्वय (Coordination): विकास प्रशासनामध्ये विविध विभाग, संस्था आणि स्तरांवर समन्वय असणे आवश्यक आहे. एकत्रित प्रयत्नांमुळे विकासाची उद्दिष्ट्ये साध्य करणे सोपे होते.
• जबाबदारी आणि पारदर्शकता (Accountability and Transparency): विकास प्रशासनामध्ये निर्णय प्रक्रिया आणि अंमलबजावणीमध्ये पारदर्शकता असावी लागते. प्रशासकीय अधिकारी त्यांच्या कृतींसाठी जबाबदार असले पाहिजेत.