
सामाजिकशास्त्र
होय, संस्कृती समाजानुसार बदलते.
स्पष्टीकरण:
- संस्कृती स्थिर नसते. ती सतत बदलत असते.
- समाजाच्या गरजा, विचार आणि जीवनशैलीनुसार संस्कृतीत बदल होतात.
- नवीन तंत्रज्ञान, शोध आणि इतर संस्कृतींशी संपर्क यामुळे सांस्कृतिक बदल घडून येतात.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील स्रोत पाहू शकता:
लोकरिती आणि लोकनीती या दोन संकल्पनांमध्ये फरक खालीलप्रमाणे आहे:
-
लोकरिती म्हणजे समाजात रूढ असलेल्या साध्या सवयी, प्रथा आणि परंपरा. या पिढ्यानपिढ्या चालत आलेल्या असतात.
-
लोकरितींचे उल्लंघन केल्यास समाजाकडून गंभीर शिक्षा मिळत नाही, परंतु लोक त्या व्यक्तीला नापसंत करू शकतात किंवा त्याची निंदा करू शकतात.
- उदाहरण: जेवताना आवाज न करणे, मोठ्यांचा आदर करणे, विशिष्ट पद्धतीने कपडे परिधान करणे इत्यादी.
-
लोकनीती म्हणजे समाजाच्या नैतिक कल्पना आणि मूल्यांवर आधारलेल्या आचारसंहिता. हे लोकरितींपेक्षा अधिक महत्त्वाचे मानले जातात.
-
लोकनीतींचे उल्लंघन केल्यास समाजाकडून गंभीर शिक्षा मिळण्याची शक्यता असते, जसे की सामाजिक बहिष्कार किंवा कायदेशीर कारवाई.
- उदाहरण: खोटे बोलू नये, चोरी करू नये, समाजाच्या नियमांचे पालन करणे इत्यादी.
थोडक्यात, लोकरिती या केवळ सवयी आणि प्रथा आहेत, ज्यांचे उल्लंघन केल्यास सौम्य प्रतिक्रिया येतात. तर, लोकनीती या नैतिक मूल्यांवर आधारित असतात आणि त्यांचे उल्लंघन गंभीर मानले जाते.
औद्योगिकीकरणामुळे मानवी जीवनात अनेक बदल झाले आहेत. यात सकारात्मक आणि नकारात्मक दोन्ही परिणाम दिसून येतात. त्यांची माहिती खालीलप्रमाणे:
-
उत्पादन वाढ: औद्योगिकीकरणामुळे वस्तूंचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर आणि जलद गतीने होऊ लागले.
-
रोजगार निर्मिती: नवीन उद्योगधंद्यांमुळे लोकांना रोजगाराच्या संधी मिळाल्या.
-
जीवनशैली सुधारणा: लोकांचे जीवनमान सुधारले, चांगले कपडे, घरे आणि सोईसुविधा उपलब्ध झाल्या.
-
तंत्रज्ञान विकास: औद्योगिकीकरणामुळे नवीन तंत्रज्ञान विकसित झाले, ज्यामुळे उत्पादन प्रक्रिया अधिक सोपी झाली.
-
शिक्षण आणि आरोग्य: शिक्षण आणि आरोग्य सेवांमध्ये सुधारणा झाली, ज्यामुळे लोकांचे जीवनमान उंचावले.
-
प्रदूषण: औद्योगिकीकरणामुळे हवा, पाणी आणि ध्वनी प्रदूषण वाढले, ज्यामुळे पर्यावरणावर गंभीर परिणाम झाला.
-
शहरीकरण: ग्रामीण भागातील लोक शहरांमध्ये नोकरीसाठी स्थलांतरित झाले, ज्यामुळे शहरांवर ताण वाढला.
-
गरीबी: काही लोकांकडे संपत्ती जमा झाली, तर गरीब लोक अधिक गरीब झाले.
-
सामाजिक समस्या: गुन्हेगारी, व्यसन आणि मानसिक ताण वाढला.
-
नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा ऱ्हास: औद्योगिकीकरणामुळे नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा मोठ्या प्रमाणावर वापर झाला, ज्यामुळे तिची उपलब्धता कमी झाली.
औद्योगिकीकरणामुळे मानवाच्या जीवनात सुधारणा झाली असली, तरी त्याचे नकारात्मक परिणाम कमी करण्यासाठी प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.